ورلد ساکر: سلطه فوتبال ایران بر آسیا ممکن است

به گزارش "ورزش سه"، مجله بزرگ و معتبر ورلد ساکر به رسم هر ماه و با انتشار شماره جدید خود، این مرتبه به سراغ معرفی لیگ برتر ایران رفته و در ادامه نیز به معرفی رضا غندی‌پور، پدیده امسال لیگ و باشگاه ملوان پرداخته است. این گزارش به قلم جان دردن، معروف‌ترین روزنامه‌نگار حوزه فوتبال آسیا نوشته شده و در شماره اخیر ورلد ساکر نیز به چاپ رسیده است.

در بخش ابتدایی گزارش ورلد ساکر به معرفی لیگ ایران از قبل تاکنون پرداخته شده و به نوع ساختار برگزاری مسابقات نیز اشاره شده است. در ادامه نیز با معرفی غندی‌پور، توضیحاتی درباره مشکلات لیگ ایران چاپ شده که در زیر ماحصل این گزارش را می‌خوانیم:

لیگ ملی فوتبال در ایران برای اولین بار در سال ۱۹۷۰ آغاز به کار کرد، اما با وقوع انقلاب اسلامی در سال ۱۹۷۹ و سپس جنگ ایران و عراق (۱۹۸۰ تا ۱۹۸۸) متوقف شد. پس از این وقفه ده‌ ساله، لیگ ملی در سال ۱۹۸۹ دوباره راه‌اندازی شد و دو سال بعد به لیگ آزادگان تغییر نام داد. در سال ۲۰۰۱، فدراسیون فوتبال ایران تصمیم به تغییر گرفت و لیگ برتر ایران را معرفی کرد که تا به امروز تحت عنوان لیگ برتر خلیج فارس ادامه دارد. به‌طور تاریخی، باشگاه‌های بزرگ تهران به‌ویژه استقلال و پرسپولیس بر لیگ تسلط داشته‌اند و استقلال خوزستان آخرین تیم غیر تهرانی بود که در فصل ۲۰۱۵-۲۰۱۶ قهرمان شد.

*  ساختار لیگ
در سال ۲۰۱۳، تعداد تیم‌های لیگ از ۱۸ به ۱۶ تیم کاهش یافت تا کیفیت بازی‌ها بالا رود و از آن زمان تاکنون این تعداد حفظ شده است. این ۱۶ تیم در طول فصل، که معمولاً از سپتامبر یا اکتبر آغاز شده و تا ماه مه یا ژوئن ادامه دارد، به‌صورت رفت و برگشت با هم رقابت می‌کنند. دو تیم پایین جدول به لیگ آزادگان که حالا سطح دوم فوتبال ایران است سقوط می‌کنند و دو تیم برتر به لیگ قهرمانان آسیا راه پیدا می‌کنند. قهرمان لیگ مستقیماً وارد مرحله گروهی می‌شود و نایب قهرمان در بازی‌های پلی‌آف برای مسابقات برتر باشگاهی آسیا شرکت می‌کند. همچنین قهرمان جام حذفی ایران که برترین رقابت حذفی کشور است، نیز شانس حضور در این رقابت‌ها را دارد.

* رضا غندی‌پور (ملوان)
این مهاجم ۱۸ ساله تاکنون شهرت زیادی کسب کرده است. او با چهار گل و کسب عنوان بهترین بازیکن در مسابقات قهرمانی زیر ۱۶ سال آسیای مرکزی در سال ۲۰۲۲ درخشید و سپس به گلزنی برای تیم ملی زیر ۱۷ سال ایران ادامه داد و با این تیم به مرحله یک‌هشتم نهایی جام جهانی رسید. پس از اولین حضورش در فصل گذشته برای پیکان، او به ملوان پیوست و فصل جاری را با سه گل در سه بازی آغاز کرد. امیدهای زیادی وجود دارد که غندی‌پور بتواند راهی مشابه مهدی طارمی، سردار آزمون و علی دایی را طی کند و هم در تیم ملی و هم در اروپا بدرخشد، جایی که قبلاً نیز علاقه‌هایی به جذب او وجود داشته است.

در بخش بعدی و به نقل از جان دردن، وی به سوالاتی پیرامون لیگ ایران و مشکلات موجود پاسخ داده است:

* آیا کیفیت لیگ برتر ایران با هواداران پرشورش هم‌خوانی دارد؟
ایران کشوری پرافتخار در فوتبال است که پس از ژاپن و کره‌جنوبی، بیشترین استعدادهای فوتبالی آسیا را تولید می‌کند. اگرچه لیگ ایران مورد احترام است و باشگاه‌ها معمولاً رقابتی هستند، اما فوتبال داخلی ایران کمتر از حد انتظار عمل می‌کند. درآمد تجاری عملاً وجود ندارد، امکانات کشور نیازمند سرمایه‌گذاری است، از جمله استادیوم آزادی تهران و حرفه‌ای‌گرایی در سطح پایینی قرار دارد. تحریم‌های مالی آمریکا نیز کار باشگاه‌ها را در بازار نقل و انتقالات جهانی، دریافت حق پخش و جوایز و بسیاری مسائل دیگر دشوارتر می‌کند. کاهش ارزش پول ملی این مشکل را دوچندان کرده است. اگر لیگ منابع مالی متناسب با سطح بازیکنان و علاقه‌مندی هوادارانش داشت، می‌توانست یکی از بهترین لیگ‌های خارج از پنج لیگ برتر اروپا باشد.

* آیا تیمی می‌تواند تسلط استقلال و پرسپولیس را به چالش بکشد؟
تعجبی نیست که استقلال و پرسپولیس اغلب عنوان قهرمانی را به دست می‌آورند. این دو تیم هوادارانی در سراسر کشور دارند و در آسیا مورد احترام هستند، اما از دیگر تیم‌ها چالش جدی‌ای وجود ندارد. فصل گذشته، این دو تیم خودشان برای قهرمانی با یکدیگر رقابت کردند. سپاهان از اصلی‌ترین رقیبان آن‌هاست اما فاقد عمق لازم در ترکیب بوده و هواداران این تیم معتقدند که مسئولان لیگ به نفع دو تیم بزرگ عمل می‌کنند. امیدواری این است که شاید این فصل با تغییرات فرمت لیگ قهرمانان آسیا، مشابه اروپا که تیم‌ها حالا به‌جای شش بازی، هشت بازی گروهی انجام می‌دهند سپاهان بتواند اولین قهرمانی خود را پس از یک دهه به دست آورد. این تیم اصفهانی با ژوزه مورایس، دستیار ژوزه مورینیو در چلسی و رئال مادرید، که سابقه قهرمانی در عربستان، تونس و کره‌جنوبی را دارد، شروع خوبی داشته است.

* لیگ ایران در حال حاضر در آسیا چه جایگاهی دارد؟
لیگ ایران در غرب آسیا از سایر لیگ‌ها عقب مانده و قهرمانی یک تیم ایرانی در لیگ قهرمانان آسیا شگفت‌آور خواهد بود. آخرین باری که این اتفاق افتاد در سال ۱۹۹۳ بود و اگرچه اخیراً حضور در فینال نیز داشته‌اند، همانند پرسپولیس در سال ۲۰۲۰، اما دیگر لیگ‌ها پول بیشتری برای جذب بازیکنان خارجی بهتر دارند. این فصل احتمالاً تفاوت بیشتری ایجاد می‌شود، چرا که محدودیت‌های AFC در مورد بازیکنان خارجی (که پیش از این شش بازیکن بود) به درخواست عربستان برداشته شده است. رشد لیگ حرفه‌ای عربستان چالش‌ها و فرصت‌هایی به همراه دارد. مقامات تهران از نزدیک شدن به عربستان صحبت کرده‌اند، که با برقراری مجدد روابط دیپلماتیک امکان‌پذیر شده است. همین پیام از ریاض نیز شنیده شده و جذب بازیکنان ایرانی برای باشگاه‌های عربستانی از نظر هزینه و توانایی در کشور مورد توجه است. هرچند این اتفاق هنوز رخ نداده است، اما ورود پول واقعی می‌تواند حداقل در کوتاه‌مدت کمک کننده باشد.

* آیا خصوصی‌سازی باشگاه‌ها می‌تواند به ارتقای استانداردها کمک کند؟
جدا کردن باشگاه‌ها از دولت گامی بزرگ به جلو خواهد بود اما این کار آسان نیست. اگر این روند از استقلال و پرسپولیس شروع شده و موفقیت‌آمیز باشد، همه‌چیز می‌تواند تغییر کند. دیدارهای این دو تیم ۱۰۰,۰۰۰ هوادار را به ورزشگاه می‌کشاند و با تاریخ و جایگاهشان، اگر به‌صورت حرفه‌ای و با مدیریت بلندمدت اداره شوند، سلطه آن‌ها بر ایران می‌تواند به آسیا و حتی جام باشگاه‌های جهان نیز گسترش یابد. اما به‌طور سنتی این دو باشگاه تحت مالکیت و مدیریت وزارت ورزش بوده‌اند. سال‌هاست که صحبت از خصوصی‌سازی آن‌ها مطرح بوده، اما بسیاری معتقدند که این دو تیم برای دولت بیش از حد مهم هستند که به دست مالکان خصوصی سپرده شوند. در ماه آوریل، اعلام شد که این دو باشگاه به یک کنسرسیوم از بانک‌ها و شرکت‌های پتروشیمی فروخته شده‌اند. هنوز زود است که بگوییم این اقدام چه تغییری به همراه خواهد داشت، اما اگر استقلال و پرسپولیس به باشگاه‌هایی حرفه‌ای و به‌خوبی اداره شده تبدیل شوند، استانداردی را برای دیگر تیم‌ها تعیین خواهند کرد.