یک نیمه در حد نزدیک به نهایت!

به گزارش "ورزش سه"، شب گذشته دیدار تیم‌های ملی ایران و قطر با پیروزی پر گل یوزهای ایرانی به پایان رسید. پس از شکست تیم ملی مقابل قطر در جام ملت‌های آسیا، این دیدار به نوعی حیثیتی ترین مسابقه ایران در دور دوم انتخابی جام جهانی 2026 به شمار می‌رفت و از طرفی با توجه به این که تیم ملی پس از کش و قوس‌های فراوان، می‌بایست در دبی میزبان قطر می‌بود؛ این موضوع نیز می‌توانست فشار روانی این دیدار را بر بازیکنان و کادرفنی دوچندان کند.

برخلاف روال کار در آنالیزهای قبل از تیم ملی، این بار به بررسی مهم‌ترین نکات جزیی پرداخته ایم و از کلی‌گویی‌های تحلیلی تا حدی پرهیز شده است.

بارزترین نکته قابل توجه این دیدار، نمایش دو نیمه متفاوت از هر دو تیم و به خصوص ایران است و تیم ملی، با تغییرات نسبتا قابل توجهی به خصوص در خط دفاع دیده می‌شود.

تغییرات ریسک‌پذیر و بنیادین در خط دفاعی

پس از محرومیت صالح حردانی در دیدار مقابل ازبکستان، احتمالا آریا یوسفی می‌توانست محتمل‌ترین گزینه دفاع راست تیم باشد؛ اما تیم ملی با یک تغییر غیرقابل پیش‌بینی، از میلاد محمدی چپ پا به عنوان دفاع کناری کاذب (False Full-back) در سمت راست استفاده کرده است.

احتمالا در وهله اول از نگاه ما، کم‌تجربگی آریا یوسفی برای این دیدار، سبب نیمکت نشینی او شده باشد، اما به نظر می‌رسد این یک انتخاب هوشمندانه، به جهت مهار اکرم عفیف، موثرترین بازیکن این تیم اتخاذ شده باشد. از آن جایی که اکرم عفیف بازیکنی است که در تیم ملی قطر به عنوان وینگر چپ از کناره‌ها به داخل می‌زند، حضور میلاد محمدی چپ پا، تا حدی می‌توانست این حربه را خنثی کند. 

حضور امید نورافکن نیز پس از مدت‌ها دوری از پست دفاع کناری سمت چپ و انتخاب علی نعمتی کم تجربه برای چنین دیداری می‌توانست پذیرش یک ریسک بزرگ تلقی شود. با این اوصاف اگرچه در فاز دفاع و مهار اکرم عفیف، میلاد محمدی توانست موفق عمل کند، اما ناهماهنگی بارز در کناره‌های زمین، خصوصا در سمت راست، تیم را برای حریف کاملا قابل پیش‌بینی کرده و منفعل نشان می‌دهد.
 
 

از طرفی چون محمد محبی اساسا وینگری است که در کانال داخل بازی کرده و به پشت فضای مدافعین حریف حرکت می‌کند، این ترکیب متاسفانه نمی‌توانست در فاز حمله و هنگام مالکیت امکان دور زدن بلاک حریف در کانال‌های کناری را محیا کند.

عملکرد سینوسی در فاز دفاعی

اگرچه تیم ملی در فاز دفاع، نقاط ضعف فراوانی از جمله ساختار شکننده در انتقال‌های منفی و فضای پشت مدافعین دارد؛ اما اتخاذ بهترین استراتژی، نحوه استقرار و اجرای آن در این دیدار تا حدی قابل قبول به نظر می‌رسد.

به تصویر فوق توجه کنید، اکرم عفیف با یک نفوذ معکوس به سمت دروازه خودی نزدیک شده است و بدیهی است که یکی از پیوت (پست 6)‌های تیم، باید او را یارگیری کند، پس دیگر هافبک دفاعی تیم نیز باید فضای پشت سر بازیکن خودی را پوشش دهد. در همین هنگام معز علی در کنار عبدالعزیز حاتم یک وضعیت دو در مقابل یک را در مقابل علی نعمتی ایجاد می‌کنند. از آن جایی که مدافع کناری تیم (نورافکن) و مدافع میانی (علی نعمتی) در پوشش نیم فضا کمتر هماهنگ هستند و امکان یارگیری نفر به نفر مشخص وجود ندارد؛ این امکان را به قطر می‌دهد تا زمانی که نگاه همه بازیکنان ایران معطوف به عفیف است؛ آن‌ها توسط معز علی به گل برسند.

البته سوای ضعف‌های ذکر شده، تیم در مواردی نیز تغییر و بهبودی داشته است. برای مثال تصویر زیر، ساختار یکپارچه تیم در هنگام دفاعی عمقی در وضعیت بلاک را نشان می‌دهد.

بهبود فضای بین خطوط نسبت به بازی‌های گذشته و رعایت فشردگی طولی و عرضی نسبتا متعادل نیز در تیم به چشم می‌خورد اما هنوز نواقصی وجود دارد.

دعوت به پرس و اجرای بازی انتقالی

امروزه بسیاری از تیم‌های حاضر در آسیا، فوتبال انتقالی را به نمایش می‌گذارند و ایران نیز از این موضوع مستثنی نیست.

در فوتبال انتقالی ریتم و ضرب آهنگ بازی، حرف اول را می‌زنند؛ اما این الزاما به معنای سریع بودن در تمام دقایق بازی نیست. به تصویر زیر توجه کنید.
 
 

تیم ایران در حاضر مالک توپ است. پس در این وضعیت با پایین آوردن تمپوی بازی، تیم حریف را به پرس دعوت می‌کند. در این وضعیت هنگامی که تیم حریف، بازیکن صاحب توپ و گزینه‌های احتمالی پاس او را تحت فشار قرار می‌دهد؛ می‌بایست به سرعت و در طول زمین پاس کوتاه یا بلند داده شود. در تصویر فوق، یکی از پیوت‌های تیم (همواره عزت اللهی) به دو مدافع میانی تیم نزدیک می‌شود و یک عرض سه نفره (به جز گلر) می‌سازد. پیوت دیگر تیم (محمد کریمی که این دیدار پست 8 است) کمی بالاتر قرار دارد تا هم گپ بین خط حمله و دفاع را پر کند و هم توپ‌های سوم احتمالی برگشتی را از آن خود کند

در صحنه دیگری، این بازی مستقیم از طریق پاس بلند، توسط شجاع خلیل‌زاده و با همان الگوی حرکتی انجام می‌شود.

در صحنه به ثمر رسیدن گل سوم ایران، طارمی که به عنوان یک پست ده کاذب دیده می‌شود، به عقب نفوذ می‌کند تا بیرانوند با یک پاس خط شکن دقیق، خط اول پرس حریف را بشکند.
با توجه به زاویه دوربین، در تصویر زیر بیرانوند مشخص نیست.

در ادامه طارمی با یک چرخش و حرکت رو به جلوی فوق العاده، تیم را در شرایط حمله سریع قرار می‌دهد و با یک پاس تودر که شگرد اصلی بازیکنان در این دیدار به شمار می‌رود، سردار آزمون را در وضعیت تک به تک قرار می‌دهد.

در ادامه نیز آزمون با یک پاس عرضی، محبی را مقابل دروازه خالی صاحب توپ می‌کند تا گل سوم به ثمر برسد.

جمع‌بندی

نمایش قابل قبول شاگردان امیر قلعه‌نویی در این دیدار، کسب سه امتیاز حیاتی، تثبیت جایگاه آن‌ها در جدول و کسب احتمالی حداقل نیمی از امتیازات، در شش بازی باقی مانده، می‌تواند تا حدی بیانگر صعود قابل پیش‌بینی تیم ایران به جام جهانی باشد، اما در حال حاضر احتمالا نگاه تیم ملی باید سوای بررسی نقاط ضعف و قوتش به فکر بالارفتن میانگین سنی تیم و چالش‌های احتمالی که در جام جهانی و جام ملت‌های پیش‌رو باشد.

با این حال آنچه در نیمه دوم برای تیم ملی رقم خورد، بهترین نمایش ممکن برای پایان فیفادی اکتبر بود که نگاه مثبتی را در میان هواداران فوتبال نسبت به تیم امیر قلعه‌نویی ایجاد کرد و حالا با پیروزی در لائوس مقابل کره شمالی، ایران فرصت تثبیت صدرنشینی را هم خواهد داشت و سپس به سوی صعود زودهنگام حرکت خواهد کرد.

امیرحسین شادمان