هر چه به جیب باشگاه‌ها پول بریزی پر نمی‌شود؛
قربان‌زاده: فروپاشی شوروی در فوتبال ایران اتفاق می‌افتد!
رئیس سابق سازمان خصوصی‌سازی توصیف جالبی از وضعیت مالی در فوتبال ایران دارد.
به گزارش "ورزش سه"، درست یک سال قبل در ژانویه ۲۰۲۳ تمامی شایعات به واقعیت تبدیل شدند و بزرگ‌ترین و عجیب‌ترین انتقال تاریخ فوتبال با پیوستن کریستیانو رونالدو به النصر عربستان رقم خورد. انتقالی که در پی پروژه جاه‌طلبانه عربستان برای رهایی از اقتصاد مبتنی بر نفت و افزایش سهم گردشگری این کشور در تولید ناخالص داخلی به وقوع پیوست. اما بسیاری این انتقال را در سطح انتقال ژاوی به قطر یا ریوالدو به ازبکستان می‌دانستند و گمان می‌کردند که این پروژه مقطعی در نهایت شکست می‌خورد و احتمالا عربستانی‌ها در پنجره نقل و انتقالاتی بعدی فعالیت چندانی نخواهند داشت اما سرمایه‌گذاری یک میلیارد یورویی عربستانی‌ها در پنجره نقل و انتقالاتی تابستان ۲۰۲۳ و جذب ستارگانی همچون بنزما، نیمار، سادیو مانه، میتروویچ، اوتاویو، یاسین بونو و... نشان دادند که آنها نگاه مقطعی ندارند و بلکه پروژه‌ای بلندمدت را در ذهن می‌پرورانند و می‌خواهند لیگ فوتبال کشورشان را به سطح پنج لیگ برتر دنیا برسانند و حتی از آن فراتر قرار گرفتن عربستان در بین قطب‌های اصلی گردشگری جهان مقصد نهایی آنها می‌باشد.
کارگردان اصلی نمایش مهیج عربستانی‌ها در فوتبال، صندوق سرمایه‌گذاری عمومی این کشور است که پیشتر در سال ۲۰۲۱ با خرید بخش عمده سهام باشگاه نیوکاسل خبرساز شد و به‌صورت مستقیم یا غیر مستقیم مالکیت تیم‌های لیگ روشن عربستان را برعهده دارد.
گفتنی است که در این بین، افرادی مثل السکاندر چفرین رئیس یوفا به‌طور جد معتقدند که پروژه عربستان درنهایت شکست خواهد خورد و آنها مسیر درستی را برای رشد فوتبال خود اتخاذ نکرده‌اند اما این مدل باشگاه داری در فوتبال عربستان از سال ۲۰۲۳ به‌عنوان یک نمونه موفق مورد توجه بسیاری از کشورهای دنیا قرار گرفته است.
در همین راستا، با توجه به بحث داغ واگذاری پرسپولیس و استقلال، پژمان راهبر سردبیر سایت "ورزش سه" در گفت‌وگوی خود با حسین قربان‌زاده، رئیس سازمان خصوصی سازی سوالی را مطرح می‌کند و از ایشان می‌پرسد که آیا اساسا پیاده سازی مدل عربستان در ایران امکان پذیر است یا خیر؟
در ادامه، این بخش از گفت‌وگوی حسین قربان‌زاده و پژمان راهبر را می‌توانید ملاحظه کنید.
راهبر: ما در فوتبال ایران یک دوگانه داریم که یکیش حق پخش است یک مانعی است که در هر صورت ریشه در یک نهاد حاکمیتی دارد، دوم این باشگاه‌ها هر کدام به دولت وصل هستند. در واقع آن بخش حاکمیت (صدا و سیما) منطقش این است که شما وقتی می‌روید از فلان جا و فلان جا و فلان جا پول می‌گیرید ما برای چی به شما پول بدهیم؟ حالا سوال من این است باتوجه به اینکه عدد و رقمی که در فوتبال دارد می‌گردد نسبت به پولی که در بیزینس‌های دیگر ایران می‌چرخد، بسیار ناچیز است، هیچ‌وقت فکر کردید که بیایید یک کاری مثل عربستان بکنید که یک‌دفعه یک جایی بیاید برای پوشش دادن همه باشگاه‌ها و درواقع، براساس هوادار و قدمت و افتخار بودجه‌های کلان تخصیص بدهند تا اینکه منجر به این شود که بسیاری از این مسئله برطرف شود. اصلا ما توانایی چنین کاری داریم یا خیر؟
قربان‌زاده: شما بالاخره با یک دکمه در بانک می‌توانید تسهیلات بدهید. اما درخصوص تسهیلات دادن، بانک‌دار بداند که می‌صرفد براش آن تسهیلات را بدهد. یعنی هزینه خلق پولش کمتر از سودی که از این تسهیلات می‌دهد، باشد حتما این کار را انجام می‌دهد. پس این در آن تردیدی ندارد. اگر شما در اخبار می‌شنوید که درخصوص وام ازدواج با کمبود منابع روبه‌رو هستیم، چون بانک‌دار می‌داند که آنجا براش سود تسهیلاتی که می‌دهد نسبت به هزینه خلق پولش کمتر است. پس اتفاقی که در مدل اقتصادی ارزیابی می‌کنیم به این معنا نیست که پولی وجود ندارد و...
شما وقتی جایی می‌خواهی هزینه کنی که انتهایی ندارد یا باید مدل اقتصادیت مدل حکمرانی کومونیستی باشد یا مدل حکمرانی بی‌زحمتی که فقط بر پایه نفت است باشد و کشور را آنجوری اداره کنی و درآمد سرانه آنچنانی مثل کشورهای حاشیه خلیج فارس بسازی و یا برای یک برندینگی که من می‌خواهم نئون بزنم یا شهر فلان را ایجاد کنم اساسا می‌خواهم تحول ایجاد کنم می‌آیم یک پولی را تزریق می‌کنم. این اتفاق پشتش حتما باید یک نظم و نگاه بازاری به معنای مارکت اقتصادی باشد. به همین دلیل است که از آوردن رونالدو، النصر عربستان سود می‌کند. یعنی نسبت به هزینه‌ای که قرارداد رونالدو دارد نسبت به آورده‌ای که حضور رونالدو دارد، کمتر است.
این‌ها مثل بانک‌داری که می‌سنجد کدام طرح به سود ما است، این را سنجیده‌اند. این‌ها از صفحه اینستاگرام رونالدو تا توییتی که برای نیوم می‌زند تا بردنش در جشن ملی عربستان تا اتفاقات حاشیه‌ای دیگر و الی ماشاالله رویدادی که با حضور رونالدو برگزار می‌کنند، درآمدزایی می‌کنند. پس اتفاقا آنجا هم یک نگاه اقتصادی است. اما ما متاسفانه الان تقاضای یک‌سری از مدیران فوتبال، صرفا تزریق منابع بدون آن مدل نگاه بازاری است. اینجا شما هرچی بریزی پایانی ندارد. جیب‌ها به عدد نفوس خلایق وجود دارد و اصلا پر نمی‌شود.
پس اول از همه باید دو دوتای اقتصادی نظام باشگاه‌داری را ایجاد کرد. هیچ اشکالی ندارد یک باشگاهی منفعت ببرد از آنچه مردم می‌بینند و هیچ اشکالی ندارد که سازمان صدا و سیما و فدراسیون و سازمان لیگ و... هرکدام سهمشان شفاف مشخص باشد. در ذیل این شفافیت، یک باشگاه می‌گوید من بروم فلان بازیکن را از فلان لیگ بیاورم و اگر این روند را من داشته باشم می‌توانم این آورده اقتصادی را داشته باشم. این نکته مهمی بود که عرض کردم. ببینید الان شما گفتید که بیاییم این مدل واگذاری را بگذاریم کنار، دولت بیاید همه باشگاه‌ها را بیاورد زیر چتر خودش و یکی را بیشتر پول بدهد و یکی را کمتر. بعد بگوید که این بحث‌ها را کنار بگذارید که من خرج همه را دارم می‌دهم. من می‌گویم که این اتفاق مثل همان فروپاشی که ما در شوروی داشتیم، کوچکش کنیم و در فوتبال درنظر بگیریم این اتفاق می‌افتد.
قیاس عربستان اشتباه است چون عربستان نرخ بازدهی داخلی دارد برای پروژه جذب رونالدو. عربستان می‌داند که با مدل اقتصادی دارد این کار را انجام می‌دهد. ضمن اینکه حالا مدل کشورداری آنها با ما تفاوت دارد.
گزارش خطا
کاربر گرامی ،
به منظور بررسی بهتر و دقیق تر مشکل مورد نظر، فرم زیر را تکمیل نمایید.
