پرسش و پاسخ درباره حکم دادگاه عالی اروپا
بارسلونا، رئال و یوونتوس تنها ماندند
هر آنچه باید درباره حکم مهمی که میتواند فوتبال و ورزش اروپا را تغییر دهد، در این گزارش آمده است.
به گزارش "ورزش سه"، حکم صادر شده توسط دیوان دادگستری اتحادیه اروپا در پرونده سوپرلیگ نشان میدهد که فیفا و یوفا از اختیارات خود سوء استفاده کردهاند. این حکم ممکن است افق جدیدی را ایجاد کند که شاید به نفع تغییر ساختارهای کلاسیک فوتبال باشد.
سوپرلیگ چیست؟
سوپرلیگ در مارس 2021 با مشارکت رئال مادرید، بارسلونا، اتلتیکومادرید، منچستریونایتد، منچسترسیتی، لیورپول، چلسی، آرسنال، تاتنهام، یوونتوس، اینتر و میلان تاسیس شد. این 12 باشگاه در ابتدا یک رقابت مجزا از مسابقات یوفا را تایید کردند و در آن حضور مادام العمر باشگاههای موسس تایید شد.
چرا سوپرلیگ تاسیس نشد؟
ماهیت بسته این مسابقات باعث مخالفت شدید طرفداران فوتبال، عمدتاً در انگلیس شد، جایی که هزاران هوادار در مخالفت به آن در خیابانها اعتراض کردند. خشم هواداران باعث شد که باشگاههای انگلیسی اولین تیمی باشند که تنها 24 ساعت پس از ایجاد آن تسلیم شده و در سوپرلیگ شرکت نکنند. سپس اتلتیکو مادرید، اینتر و میلان نیز از این پروژه کنار رفتند تا اینکه تنها رئال مادرید، بارسلونا و یوونتوس در سوپرلیگ باقی ماندند. تهدید به تحریم از سوی یوفا نیز نقش بازدارندهای علیه باشگاههای مخالف پروژه داشت.
حکم دیوان دادگستری اتحادیه اروپا (CJEU) چه میگوید و چرا اهمیت دارد؟
رای دادگستری اروپا در رابطه با این واقعیت است که فیفا و یوفا با وتو کردن سوپرلیگ از موقعیت مسلط سوء استفاده کردند. اهمیت این رای در این است که میتواند به انحصار هر یوفا و فیفا به عنوان برگزارکنندگان انحصاری مسابقات بین المللی فوتبال، پایان دهد. به گفته دادگاه، یوفا و فیفا توانایی ارائه مجوز به مسابقات جدید را در سیستم خود حفظ میکنند، اما آنها باید این کار را با معیارهای عینی انجام دهند که هنگام تلاش برای منحل کردن سوپرلیگ و تحریم شرکت کنندگان در آن، فاقد این ویژگی بودند. به این ترتیب خارج از سیستم یوفا و فیفا، میتوان انواع مسابقات را ایجاد کرد.
آیا این حکم به منظور صدور مجوز برگزاری سوپرلیگ اروپاست؟
لزوماً این حکم مجوزی برای آغاز سوپرلیگ نمیدهد، اما یک چارچوب جهانی ایجاد میکند که روابط با فدراسیونهای مختلف را مجددا تعریف میکند. یوفا اطمینان میدهد که این حکم به معنای تایید یا تایید لیگی به نام سوپرلیگ نیست، بلکه نشان دهنده خلأ در چارچوب مجوز قبلی یوفا است که باید به معیارهای شفافیت، عینیت، تناسب و همبستگی برای تصمیمگیریهای کلان پاسخ دهد. یوفا قبلاً یک پروتکل مجوز مسابقات را در ژوئن 2022 منتشر کرده بود، اگرچه در مورد سوپرلیگ این مقررات مغایر با معیارهای ذکر شده توسط دادگاه عالی اروپا بود. به گفته دادگاه اروپا، این برعهده دادستانی مادرید خواهد بود که به طور قطعی (یا رد آن) به سوپرلیگ چراغ سبز نشان دهد.
آیا فوتبالیستها یا باشگاههای حاضر در سوپرلیگ محروم میشوند؟
در رای دادگاه به صورت واضح در این مورد توضیحاتی ارائه شده است. قوانین فیفا و یوفا که بازیکنان یا باشگاهها را برای شرکت در هر پروژهای جدید، مانند سوپرلیگ، محروم میکند، غیرقانونی است، زیرا اختیارات فیفا و یوفا مشمول هیچ معیاری نیست که ماهیت شفاف، عینی، بدون تبعیض و متناسب آنها را تضمین کند. با این حال، یوفا معیارهای مجوز ذکر شده را در سال 2022 گنجانده و به کمیسیون اروپا ارائه شد. الکساندر چفرین، رئیس یوفا، در سخنانی درباره اینکه آیا میتواند بازیکنانی را که در سوپرلیگ شرکت میکنند محروم کند، پاسخ داد: "فکر میکنم میتوانیم، اما نمیخواهیم این کار را انجام دهیم."
آیا لیگ قهرمانان همچنان برگزار میشود؟
این آخرین دوره لیگ قهرمانان اروپا است که با فرمت فعلی 32 تیم تقسیم شده در 8 گروه برگزار میشود؛ در این فرمت 2 باشگاه اول مرحله گروهی به دور حذفی صعود میکنند. برای مقابله با تولد فرضی سوپرلیگ و محقق کردن درآمد باشگاه از یوفا، فرمت جدید تعداد تیمهای شرکت کننده را به 36 تیم افزایش میدهد. تیمها بر اساس رده بندی یوفا به 4 سطح 9 تیمی تقسیم میشوند. این تیمها هر کدام 8 بازی، 4 بازی خانگی و 4 بازی خارج از خانه با دو تیم از هر سطح برگزار خواهند کرد. 8 تیمی که بیشترین امتیاز را به دست آورند مستقیماً به مرحله یک هشتم نهایی میروند و آنهایی که بین رتبههای نهم تا بیست و چهارم باقی میمانند یک مرحله حذفی برگزار خواهند کرد تا به مرحله یک هشتم نهایی راه پیدا کنند.
آیا سوپرلیگ با فرمت جدید قابل اجراست؟
موفقیت فرمت جدید سوپرلیگ در سه سطح بدون اعضای دائم، به باشگاههایی بستگی دارد که در آن شرکت میکنند. اکثر باشگاههای بزرگ اروپایی، به جز رئال مادرید، بارسلونا و یوونتوس، اکنون از طریق اتحادیه باشگاههای اروپا (ECA) با یوفا هماهنگ هستند. در سپتامبر آنها توافقنامهای را تا سال 2030 امضا کردند که قرار شد درآمد بیشتری دریافت کنند. باید دید آیا در آینده شرایط اقتصادی ارائه شده توسط سوپرلیگ موفق به جذب باشگاههای بزرگ اروپایی میشود یا خیر. تاکنون هیچ باشگاهی اعلام نکرده که قصد دارد به پروژه بزرگی که توسط رئال مادرید، بارسلونا و یوونتوس هدایت میشود بپیوندد و اکثریت قریب به اتفاق بازیکنان فوتبال مخالفت خود را با سوپرلیگ نشان دادهاند.
این حکم چگونه میتواند نظم و ساختار فوتبال را تغییر دهد؟
فیفا و یوفا قرار نیست کنار بروند اما مهمتر از همه، یوفا میتواند به شدت آسیب ببیند. اگر قرار بود سوپرلیگ برگزار شود، یوفا بیشترین آسیب را میدید زیرا درآمد آن عمدتاً از مسابقات باشگاهی است. تنها چیزی که باقی میماند، جام ملتهای اروپاست که هر 4 سال یک بار برگزار میشود و منبع درآمد قابل توجهی دارد.