از آقا تختى و حيدرى تا يزدانى و قاسمپور
کلاف سردرگم مهمترین اوزان کشتی آزاد ایران
جايگاه امروز حسن يزدانى و كامران قاسمپور، روزگارى جولانگاه اسطورههاى تكرارنشدنى و محبوب تاريخ كشتى آزاد ايران بوده است.
به گزارش "ورزش سه" وزن ٨٦ كيلوگرم كه در هفت سال اخير حسن يزدانى به عنوان يل كشتى ايران صاحب بى چون و چراى آن به حساب مىآيد، روزگارى جولانگاه اسطوره به نام جهان پهلوان آقا غلامرضا تختى و بزرگانى نظير منصور مهديزاده و عليرضا حيدرى بوده و وزن ٩٧ كيلوگرمى نيز كه كامران قاسمپور در آن پا گذاشته خاستگاه تركتازى و يكهتازى آقا تختى، عباس جديدى، عليرضا حيدرى و رضا يزدانى.
بى تعارف و اغراق، وزنهاى ٨٦ و ٩٧ كيلوى كشتى آزاد ايران براى المپيك ٢٠٢٤ پاريس با عمل جراحى كتف حسن يزدانى و پارگى درجه يك كشاله پاى كامران قاسمپور، كلاف سردرگم گيجكننده و پيچيدهاى مىنمايد كه پيدا كردن سر كلاف و حل معمايش، بىشك روح و روان محسن كاوه سرمربى تيم ملى و عاشقان ورزش اول سرزمينمان را به بازى گرفته است.
در دل تاريخ پيكارهاى كشتى آزاد قهرمانى جهان، وزن ٨٦ كيلوگرم از سال ٢٠١٤ شكل گرفت، جايى كه عبدالرشید سعداللهیف روس مدال طلا را به گردن آويخت و محمدحسين محمديان از ايران برنزى شد.
برنزى كه سال ٢٠١٥ عليرضا كريمى آن را براى ايران تكرار كرد و سعداللهیف، تانك روسها، هم دوباره طلاي جهان را به خود اختصاص داد.
اين داستان از سال ٢٠١٧ و بعد از المپيك ٢٠١٦ ريو با ورود حسن يزدانى به اين وزن و خروج تانك روس به سمت ٩٧ كيلو، رنگ و بوى ديگرى به خود گرفت تا يل جويبار تاجگذارى خود در ٨٦ كيلوى جهان را با ايستادن بر سكوى نخست فرياد بزند و اينچنين، قصه تازه يزدانى و تيلور هم نوشته شود.
و اما نزديكترين وزنها به ٨٦ كيلوى رقابتهاى كشتى امروز المپيك و جهان را بايد دو وزن ٨٥ و ٨٧ معرفى كرد، جايى كه آقا تختى و عليرضا حيدرى مدالهاى طلاى جهان را به چنگ آوردند تا در دل ملت كشتىدوست ايران، به محبوبيتى شگرف دست يابند.
وزن ٧٨ كيلوگرم از سال ١٩٥١ تا ١٩٦٧ در قهرمانى جهان برگزار شد و جهان پهلوان غلامرضا تختى مدال طلا و نقره المپيك و دو طلاى جهان را از آن خود كرد.
سنتى كه منصور مهدىزاده نيز آن را با كسب دو طلاى ديگر قهرمانى جهان ادامه داد.
اما در ٨٥ كيلو كه از ١٩٩٧ تا ٢٠٠١ در رقابتهاى قهرمانى كشتى جهان گنجانده شد، اين عليرضا حيدرى بود كه با طلاى ١٩٩٨ جهان و برنز ١٩٩٧ خودى نشان داد.
افتخارات كشتى ايران در وزنهاى ٨٥، ٨٦ و ٨٧ كيلوى المپيك و جهان:
🥇المپيك ١٩٥٦ غلامرضا تختى ٨٧ كيلو
🥇قهرمانى جهان ١٩٥٩ غلامرضا تختى ٨٧
🥈المپيك ١٩٦٠ غلامرضا تختى ٨٧
🥇قهرمانى جهان ١٩٦١ غلامرضا تختى ٨٧
🥇قهرمانى جهان ١٩٦٢ منصور مهديزاده ٨٧
🥉قهرمانى جهان ١٩٦٣ منصور مهديزاده ٨٧
🥇قهرمانى جهان ١٩٦٥ منصور مهديزاده ٨٧
🥉قهرمانى جهان ١٩٩٧ عليرضا حيدرى ٨٥
🥇قهرمانى جهان ١٩٩٨ عليرضا حيدرى ٨٥
🥉قهرمانى جهان ٢٠١٤ محمدحسين محمديان ٨٦
🥉قهرمانى جهان ٢٠١٥ عليرضا كريمى ٨٦
🥇قهرمانى جهان ٢٠١٧ حسن يزدانى ٨٦
🥉قهرمانى جهان ٢٠١٨ حسن يزدانى ٨٦
🥇قهرمانى جهان ٢٠١٩ حسن يزدانى ٨٦
🥈المپيك ٢٠٢٠ حسن يزدانى ٨٦
🥇قهرمانى جهان ٢٠٢١ حسن يزدانى ٨٦
🥈قهرمانى جهان ٢٠٢٢ حسن يزدانى ٨٦
🥈قهرمانى جهان ٢٠٢٣ حسن يزدانى ٨٦
(دو مدال ديگر طلاى المپيك و نقره حسن يزدانى در قهرمانى جهان از مجموع ٩ مدالش در وزنهاى ٧٤ و ٧٠ به دست آمده است.)
سرنوشت وزن ٩٧ كيلو را كه نگاه ملتى براى المپيك ٢٠٢٤ پاريس به زيرگرفتنهاى انفجارى كامران قاسمپور دوخته شده، جور ديگرى در دل تاريخ رقابتهاى كشتى آزاد جهان، نگاشتهاند.
در سه مقطع تاريخى شاهد برگزارى رقابتهاى وزن ٩٧ كيلو در قهرمانى كشتى آزاد جهان بودهايم، ١٩٦٢ تا ١٩٦٧، ١٩٩٧ تا ٢٠٠١ و ٢٠١٤ تا امروز كه در اين بين از سال ٢٠٠٢ تا ٢٠١٣ نيز پيكارها در وزن ٩٦ دنبال شده است.
وزنهايى كه دوباره جهان پهلوان آقا تختى با نقره ١٩٦٢ جهان در كنار عباس جديدى، عليرضا حيدرى، رضا يزدانى و مجتبى گليج آبروى كشتى آزاد ايران نام گرفتهاند و تك مدال برنز حيدرى نيز، تمام داشته المپيكى ورزش ملى كشورمان در دو وزن ٩٦ و ٩٧ به حساب مىآيد.
افتخارات كشتى ايران در وزنهاى ٩٦ و ٩٧ كيلوى المپيك و جهان:
🥈قهرمانى جهان ١٩٦٢ غلامرضا تختى ٩٧ كيلو
🥇قهرمانى جهان ١٩٩٨ عباس جديدى ٩٧
🥈قهرمانى جهان ١٩٩٩ عليرضا جديدى ٩٧
🥈قهرمانى جهان ٢٠٠٢ عليرضا جديدى ٩٧
🥈قهرمانى جهان ٢٠٠٣ عليرضا جديدى ٩٦
🥉المپيك ٢٠٠٤ عليرضا حيدرى ٩٦
🥇قهرمانى جهان ٢٠١١ رضا يزدانى ٩٦
🥇قهرمانى جهان ٢٠١٣ رضا يزدانى ٩٦
🥉قهرمانى جهان ٢٠٢١ مجتبى گليج ٩٧
(دو مدال نقره ديگر المپيك و جهان آقا تختى در وزن ٧٩ كيلوگرم كسب شده است.)
در حقيقت در دو وزن ٨٦ و ٩٧ با يك كيلو پايين و بالا، سه اسطوره در دل تاريخ كشتى آزاد ايران نفس كشيدهاند كه روى هم هجده مدال طلا، نقره، برنز المپيك را به چنگ آوردهاند؛
جهان پهلوان تختى، عليرضا حيدرى و حسن يزدانى.
آقا تختى پنج مدال از هفت مدال خود را در دو وزن ٧٨ و ٩٧ به دست آورده، عليرضا حيدرى شش مدال خود را در وزنهاى ٨٥، ٩٦ و ٩٧، حسن يزدانى هم هفت مدال از ٩ مدال خود را در ٨٦ كيلوگرم.
يل جويبار از پنجم اسفند پا در تشك مىگذارد
با توجه به دعوت از هادى وفايىپور و هادى شرفبيانى كشتىگيران همدانى و كردستانى به عنوان نفرات اول و دوم وزن ٨٦ كيلوگرم قهرمانى كشتى آزاد جهان به اردوى المپيكى تيم ملى، بايد تا روز پنجم اسفند پيشرو منتظر ماند تا يل جويبار پا بر روى تشك بگذارد.
حسن يزدانى روز پنجم آبان ١٤٠٢ كتف راست خود را به تيغ جراحان سپرد و تا روز پنجم اسفند بايد چهار ماه فيزيوتراپى را پشت سر بگذارد.
دارنده ٩ مدال المپيك و جهان كه ركوردار تعداد مدال در كشتى ايران هم محسوب مىشود، دو تا سه هفته بعد از عمل، تمرينات بدنسازى خود را نيز بدون فشار آوردن روى كتف راست آغاز كرده است.
اين روزها يل جويبار به دقت و با وسواس فيزيوتراپى و تمرينات سبك بدنسازى را پيش مىبرد.
كلاف سردرگم ٨٦ كيلو پيچيدگىاش سادهتر از ٩٧ خواهد بود، در اين وزن با نقره حسن در قهرمانى ٢٠٢٣ جهان، سهميه المپيك پاريس كسب شده و همهچيز با بازگشت كاپيتان تيم ملى به مرز آمادگى موكول مىشود به رقابتهاى درون اردويى و در آخر مبارزه فينال پاريس بين او و ديويد تيلور.
مگر اينكه...
حسن كه شش روز ديگر ٢٩ ساله خواهد شد با ٩ مدال جهانى و المپيك، در ٨٦ كيلوگرم هفت مدال به گردن آويخته كه سه عدد آن طلاى قهرمانى جهان به شمار مىرود.
در حالي كه ديويد تيلور ٣٤ ساله در دوران كشتىاش و مقايسه با يل جويبار، تنها داراى پنج مدال المپيك و جهان در كارنامه خود است.
چهار طلا، يك نقره در ٨٦ كيلوگرم.
حسن يزدانى كه طلاى ٧٤ كيلوى المپيك را در كلکسيون دارد در پاريس به فكر كسب طلاى ٨٦ كيلوى است كه نقرهاش را در المپيك ٢٠٢٠ توكيو بر گردن آويخت.
كامران فقط تا ٢٠ دى و كرواسى وقت دارد و بس
اما ٩٧ كيلو با كلافى پيچ در پيچ، همه را كلافه كرده است، نه سهميهاى براى المپيك كسب كردهايم و نه فعلا، تكليف مشخص است.
كامران قاسمپور تمام دوران ورزشى خود را با بدبيارى بزرگ به دليل همنسل بودن با يل كشتى ايران، در ٨٦ كيلوگرم پشت سر نابغهاى به نام حسن يزدانى ماند.
اين دو در اوج جوانمردى و پهلوانى هميشه حرمت هم را به عنوان رقيب نگه داشتند و رفقاى صميمى نيز به حساب مىآيد.
با كوچ كامران به ٩٢ كيلو كه وزنى المپيكى محسوب نمىشود، دو مدال طلاى قهرمانى ٢٠٢١ و ٢٠٢٢ جهان توسط او كسب شد.
پسر پايتخت كشتى آزاد ايران يعنى جويبار روياى مدال المپيك را در سر داشت، پس تنها راه كوچى ديگر به ٩٧ كيلو بود.
وزن و مدالى كه به خاطر آسيبديدگى دو بار نيز رضا يزدانى همشهرى او در آستانه به چنگ آوردنش در وزن ٩٧ كيلو، ناكام ماند.
حال قصه پرغصه ٩٧ كيلوى سالهاى اخير كشتى آزاد ايران در المپيك يك بار ديگر با آسيبديدگى عجين شده است.
كشيدگى كشاله هر دو پاى كامران قاسمپور و پارگى بيست تا سى درصدى كشاله يكى از دو پا.
آسيبى كه رقابتهاى ٢٠٢٣ جهانى، قهرمانى آسيا، بازيهاى آسيايى هانگژو، قرارداد مالى ليگ برتر و رقابتهاى قهرمانى كشور به عنوان آغاز چرخه انتخابى المپيك را از كامران گرفت.
هر چند او با تاييد دكتر سهراب كيهانى موفق شد مجوز عدم حضور و معافيت از اولين مرحله چرخه انتخابى را دريافت كند، اما تنها فرصت پسر جويبارى كشتى براى تحقق روياى تجربه المپيك تا بيستم دى ماه جارى خواهد بود.
كامران قاسمپور اگر تا بيستم دى در كرواسى نتواند كشتى بگيرد، روياى المپيك براى او بر باد خواهد رفت.
او براى رسيدن به دوبنده تيم ملى، سه حريف در مقابل خود دارد كه يكى بىاندازه سرسخت است؛ كشالهاى كه پارگى درجه يك دارد.
و البته اميرعلى آذرپيرا از تهران و مبين عظيمى از كردستان.
البته در اين كلاف سردرگم، سوالى نيز بر پيچيدگى وزن ٩٧ كيلو مىافزايد.
آيا احتمال دارد پاى مجتبى گليج و محمدحسين محمديان نيز با توجه به مشكلات عديده ى اين وزن با تبصره و ماده به چرخه انتخابى درباره باز شود؟
اولى بعيد به نظر نمىرسد.
مجتبى گليج در قهرمانى كشور به شدت از مچ پا آسيب ديده بود.
كشتىگيرى كه دو ثانيههاى آخر پيكارهاى قهرمانى ٢٠٢٢ جهان مقابل كايل اسنايدر و ٢٠٢٣ برابر عبدالرشید سعداللهیف رقابت را واگذار كرد آن هم در حالي كه از هر دو جلو بود.
اين چهار گردن كلفت را چه مىشود كرد؟
به مدعيان روس و آمريكايى مدال طلاى وزن ٩٧ كيلوى المپيك پاريس كه مىانديشيم سر كلاف سردرگم اين وزن در ايران، از دست درمىرود.
عبدالرشید سعداللهیف كشتىگير ٢٨ ساله روس كه سهميه ٩٧ كيلوی المپيك را هم بايد كسب كند آن هم با پنج مدال المپيك و جهان اين وزن از بين هفت مدالى كه به دست آورده است.
تنها يكى از مدالهاى ٩٧ كيلوى تانك روس نقره به حساب مىآيد و مابقى همه طلايى ناب.
-کایل اسنایدر ٢٩ ساله آمریکایی با ٩ مدال المپيك و جهان آن هم فقط در ٧٩ كيلو كه چهار عدد آن طلاست.
ماگومدخان ماگومدوویچ ماگومدوف ٢٦ ساله ى روس الاصل كشتى آذربايجان با برنز و نقره ى دو دوره ى اخير قهرمانى جهان.
و البته احمد تاجالدینف ٢٠ ساله جوان با تاجگذارى جديد در بين مدعيان و كسب طلاى قهرمانى ٢٠٢٣ جهان در ٩٧ كيلو، روسى و داغستانى با دوبنده كشور بحرين.
پسرى كه حال بهترين كشتىگير آزادكار سال جهان هم انتخاب شده است.
در فاصله هفت ماه مانده تا المپيك وقتى به نام اين حريفان، توانمندى و مدالهايشان كه مىانديشيم، كار سخت كشتىگيران ٩٧ كيلوگرم كشورمان به ويژه كامران قاسمپور، بيش از پيش مشخص مىشود.
بازشدن كلاف سردرگم وزنهاى المپيكى ٨٦ و ٩٧ كيلوگرم ايران براى بازيهاى ٢٠٢٤ پاريس، اول از همه نيازمند زمان است تا تكليف رفع مطلوب آسيبهاى حسن يزدانى و كامران قاسمپور مشخص شود.
بعد از آن بايد نشست و ديد در دو وزنى كه جولانگاه اسطورههاى محبوب تاريخ كشتى ايران به حساب مىآيد، چه سرنوشتى در المپيك پاريس رقم خواهد خورد.
براى مشخص شدن تكليف وزن ٩٧ كيلو با كامران قاسمپور يا هر كشتىگير ديگرى و مدالآورى در المپيك، فقط و فقط بايد منتظر نشست و نظاره كرد تا فرا رسيدن روز رقابتهاى پاريس.
اما در ٨٦ كيلو بىشك با بازگشت يل جويبار به تشك كشتى، مدالى ديگر به نام ايران ضرب خواهد شد كه اميدواريم و مىتواند زرين باشد.
مدالى كه هم حسن يزدانى را در المپيك و جهان دو رقمى خواهد كرد و هم ركوردهاى جهان پهلوان تختى و هادى ساعى را به نام او خواهد نوشت.
جايى كه آقا تختى با يك طلا و دو نقره المپيك، موفقترين كشتىگير ايرانى در تاريخ اين بازيها و هادى ساعى با دو طلا و يك برنز، بهترين المپين تاریخ ورزش ايران نام گرفتهاند.
✍🏻 پوريا تابان