طرح و نقشهای که نیاز ورزش ما نیست
آقای وزیر، استادیوم 120هزار نفری نسازید!
انتشار خبر ساخت ورزشگاه ۱۲۰ هزار نفری در تهران، بسیاری از علاقهمندان به ورزش و طرفداران فوتبال را متعجب کرده است.
به گزارش "ورزش سه"، این خبری است که روز گذشته از سوی رئیس شرکت توسعه و تجهیز اماکن ورزشی در برنامه ورزش و مردم اعلام شد و از ظاهر امر اینطور برمیآید که اراده وزارتخانه ورزش بر ساخت یک استادیوم بزرگ (بزرگتر از ورزشگاه آزادی) است.
این در حالی است که سالهاست در دنیا ورزشگاههای با این میزان از تماشاچی ساخته نمیشود، چرا که علاوه بر هزینه نگهداری، پر کردن همیشگی سکوها کار بسیار دشواری خواهد بود. بهخصوص که در مقیاس امروز ایران، روزهایی که بشود یک استادیوم در حد ورزشگاه آزادی را با گنجایش ۷۰ هزار نفر را پر کرد هم، چندان زیاد نیست.
خبرنگار "ورزش سه" روز گذشته در تماس با مدیران وزارت ورزش مطلع شد که شخص وزیر نیز علاقهمند به ساخت چنین ورزشگاهی است و نقشه اولیه استادیوم ۱۲۰ هزار نفری هم از سوی شرکت چینی تهیه شده و کارهای اجرایی آن به سرعت آغاز خواهد شد. این ورزشگاه در منطقه شهر آفتاب در حوالی اتوبان خلیج فارس (جاده تهران قم) مکانیابی شده و در این مکان دور دست بدل به یک سازه تازه ورزشی خواهد شد.
در بحثهای اولیه پیرامون ضرورت ساخت یک استادیوم بزرگ تازه در تهران، صحبتهایی مطرح شد مبنی بر اینکه بهینهکردن وضعیت استادیوم آزادی، میتواند راه کمهزینهتر برای ایجاد یک سازه ورزشی باشد. اتفاقی که میتوانست رخ بدهد، تخریب استادیوم (کاسه) آزادی و برنامهریزی و طراحی یک استادیوم جدید و زمینهای اطراف باتوجه به وسعت مجموعه آزادی برای استفاده بهینه از این فضای بسیار بزرگ در منطقهای از غرب تهران بود. با این حال قرار نیست در این ورزشگاه و در مجموعه شرق تهران که آنجا نیز یک استادیوم نیمه مخروبه (تختی) بلا استفاده مانده است، تغییری صورت بگیرد.
ناگفته پیداست که تجارب سایر کشورها در ساخت استادیومهای بزرگ قابل دسترس است. استادیوم المپیک لندن و ورزشگاههایی که کشور کره برای جام جهانی ۲۰۰۲ ساخت، استادیومهایی هستند که به مرور زمان جذابیت خود را از دست دادند و حتی ضرورت ساخت اولیه را زیر سوال بردند. همانطور که گفته شد پر کردن سکوها و هزینه نگهداری مسئلهای نیست که به سادگی قابل حل و فصل باشد.
همین امروز دایر نبودن ورزشگاه تختی و عدم استفاده تیمی از آن (مثال دیگر ورزشگاه شهید شیرودی در مرکز تهران) نشان میدهد که موضوع استفاده دائمی و حضور همیشگی تماشاگران فوتبال، چقدر برای حفظ و بقای یک مجموعه ورزشی چقدر حیاتی به نظر میرسد.
از همینرو در قطر و در میزبانی این کشور از جام جهانی ۲۰۲۲ استادیومها با گنجایش بسیار کمتری ساخته شد و استادیومهای زیبا با ظرفیت ۴۰ تا ۶۰ هزار نفره از جام جهانی میزبانی کرد که البته قطر نیز باوجود میزبانیهای بزرگ ورزشی توانایی پر کردن این استادیومها را در ادامه سال ندارد. با این حال برگزاری تورنمنتهایی مثل جام جهانی و جام ملتها و بازیهای آسیایی و... حداقل برای قطر این ساخت و ساز را توجیه میکند. اما برای ایران که متوسط حضور هفتگی تماشاگران به سختی از ۲۰ هزار نفر تجاوز میکند، ساخت یک ورزشگاه ۱۲۰ هزار نفری از آن کارهایی است که فقط از مدیریت ورزش در ایران برمیآید.
اگر نیت خاصی پشت این طرح عظیم است، خوب است که رسانهها و علاقهمندان و مردم به عنوان مهمترین مخاطبان ورزش نیز در جریان قرار بگیرند و الا هم شرکت تجهیز و هم وزیر ورزش باید درباره مسئله ضرورت ساخت این استادیوم بزرگ و سالن همجوارش (۲۲ هزار نفری) مردم و رسانههای گروهی را قانع کنند که چرا قرار است چنین هزینهای صرف ساخت استادیومی بشود که از همین امروز میشود مطمئن بود به سختی تمام صندلیهای آن در هر رویدادی پر خواهد شد.
همین حالا ورزشگاه نقش جهان اصفهان که یک استادیوم بزرگ و ۷۰ هزار نفری است، هرگز بهصورت کامل پر از تماشاچی نشده است. در استادیوم آزادی هم که همچنان شرکت تجهیز مشغول مرمت سکوهای آن است، در طول سال تعداد مسابقاتی که در آن استادیوم حجم قابل توجهی تماشاچی را در خود میزبانی میکند، به اندازهای نیست که تصور کنید تهران به ساخت یک استادیوم جدید در حد خود ورزشگاه آزادی احتیاج دارد... و البته همه اینها در شرایطی است که موضوع ساخت ورزشگاه از سوی رئیس جمهوری به مدیران ورزش ابلاغ شده و این یک اتفاق قطعی است، اتفاقی که البته میشود آن را با مدیریت بهتر تبدیل به یک فرصت بزرگ برای ورزش ایران کرد. نه ساخت سازهای که بعدها ضرورت وجودیاش زیر سوال برود.
بهخاطر داشته باشید این مسئله قبلا در ایران انجام شده و ورزشگاههای زیادی با ساخت هزینه سنگین در ایران خاک میخورند.