جزء به جزء از این روزهای کاراته ایران با جاسم ویشگاهی؛
حرفهای تکاندهنده کاپیتان سابق تیم ملی
جاسم ویشگاهی، کاپیتان سابق تیم ملی کاراته ایران، اتفاقاتی که باعث افت این رشته شده را با جزئیات تشریح میکند.

به گزارش "ورزش سه"، كاراتهى ايران در بيست و شش دورهى رقابتهاى برگزار شدهى قهرمانى جهان، موفق شده ٤٣ مدال را به خود اختصاص دهد كه از اين بين ١٠ عدد طلا، ٩ نقره و بيست و چهار تاى آن نيز برنز است.
از بين اين ٤٣ مدال قهرمانى جهان تنها يك نقره و سه برنز آن را زنان ايران به ارمغان آورده كه مىتوان نقرهى كميته انفرادى حميده عباسعلى و برنز كاتاى تيمى الناز تقى پور، نجمه قاضى زاده و مهسا افسانه در رقابتهاى برمن آلمان را اولين مدالهاى تاريخى انفرادى و تيمى دختران كاراتهكاى كشورمان دانست.
البته تك مدال و طلاى سجاد گنجزاده در المپيك ٢٠٢٠ توكيو نيز برگ زرين بينظيرى محسوب مىشود كه به نظر با توجه به حضور تك دورهاى كاراته در اين بازيها، بايد آن را فعلا تكرار نشدنى و تاريخىترين به حساب آورد، مگر در آينده شاهد راهيابى دوباره كاراته به بازيهاى المپيك باشيم.
كاراته ايران اولين مدال جهانى خود را ١٩٧٧ در توكيوى ژاپن به گردن آويخت، جايى كه برنز كميته تيمى بهدست آمد. مهدى عموزاده را بايد در كاراته و رقابتهاى انفرادى جهان پيشرو به حساب آورد. او ١٩٩٤ و ١٩٩٦ در كوتاكينابالوى مالزى و سان سيتى در آفريقاى جنوبى موفق شد اولين مدال انفرادى كاراته قهرمانى جهان را ابتدا به رنگ برنز به ارمغان بياورد و بعد آن را تبديل به طلا كند تا براى اولينبار يك ايرانى در كاراتهى دنيا تاجگذارى خود را رسما اعلام كرده باشد.
از ١٠ طلاى تاريخ كاراتهى ايران در قهرمانى جهان هفت مدال آن در كميته انفرادى و سه عدد نيز در كميته تيمى بهدست آمده است.
•به اسامى طلايه داران كاراته كشورمان در جهان توجه كنيد:
🥇مهدى عموزاده ١٩٩٦ منهاى ٦٥
🥇حسين روحانى ٢٠٠٦ منهاى ٦٠
🥇جاسم ويشگاهى ٢٠٠٦ منهاى ٧٥
🥇امير مهدىزاده ٢٠١٢ منهاى ٦٠
🥇امير مهدىزاده ٢٠١٦ منهاى ٦٠
🥇سجاد گنجزاده ٢٠١٦ مثبت ٨٤
🥇بهمن عسگرى ٢٠١٨ منهاى ٧٥
اين شش نفر تنها كسانى هستند كه در تاريخ پنجاه و سه سالهى برگزارى رقابتهاى كاراته كنترلى جهان موفق شدهاند هفت مدال طلا را بر گردن بياويزند و سه طلاى متوالى كوميته تيمى ٢٠١٤، ٢٠١٦ و ٢٠١٨ دنيا را هم بايد به مدالهاى زرين انفرادى اضافه كرد.

اين كه كاراتهى ايران در رقابتهاى قهرمانى ٢٠٢١ جهان غايب بود و در پيكارهاى ٢٠٢٣ نيز تنها با يك مدال نقره و برنز مردان به ردهى دوازدهم اكتفا كرد در حاليكه طلاى المپيك توكيو در كلكسيون افتخارات ورزشكاران اين رشتهى پرطرفدار ورزشى قرار دارد، جاى تعجب، انتقاد و سوالهاى بسيارى را در ذهن باقى مىگذارد.
جاسم ويشگاهى به عنوان قهرمان و نایب قهرمان جهان، كاپيتان گيلانى سالهاى سال تيم ملى كاراته و سرمربى سابق تيم ملى سوئد، يكى از عنوانداران محبوبى به حساب مىآيد كه مورد وثوق جامعه كاراته چه از لحاظ فنى و ميزان افتخارات محسوب مىشود و چه اخلاقى.
ورزش ايران هيچگاه از خودگذشتگى ستودنى جاسم ويشگاهى پسر اهل بندرانزلى و كاپيتان گيلانى آن روزهاى كاراتهى خود را فراموش نخواهد كرد. زمانى كه با مچ پاى به شدت آسيبديده به بازيهاى آسيايى ٢٠١٠ گوانگژو اعزام شد تا در روز آخر با غيرتى مثال زدنى و تحمل درد فراوان، طلايى را به گردن آويزد كه باعث شد كاروان ورزش ايران از قزاقستان پيشى گرفته و بر ردهى چهارم اين بازيها تكيه زند. دقيقا بهترين عملكرد و نتيجه ورزش ايران بعد از ١٩٧٣ تهران در بازيهاى آسيايى.
هر چند سالهاى بعد دوپينگ يكى از ورزشكاران قزاقستانى مثبت اعلام شده و يك طلاى آنها نيز پس گرفته شد اما در تكاپوى روز آخر بازيهاى آسيايى ٢٠١٠، اين ويشگاهى بود كه ايران را با كسب طلاى بيستم، به عنوان يكى از چهار قدرت ورزش آسيا بعد از سه كشور چشم بادامى شرق قارهى كهن يعنى چين، كره جنوبى و ژاپن در آن سال، معرفى كرد.

"ورزش سه" با كاپيتان سابق تيم ملى و سرمربى سابق كاراته سوئد به صورت اختصاصى گپى زد تا شايد ورزش پرطرفدار كاراته بتواند با تكيه بر نظرات تخصى بزرگان پرافتخار كنار گود ماندهى خود، بار ديگر به روزهاى اوج بازگردد.
امثال من باشيم لابى گرى و پارتى بازى جايى ندارد
در سرمربيگرى سوئد موفق عمل كردم
آنهايى كه بله قربانگو نيستند جايى در ورزش ندارند
كيسهاى براى كار با فدراسيون ندوختهام
ساختمان كاراتهى ما كج است
متكى شدهايم به تك مهرهها
بازيكن براى تيم ملى ناز مىكند
الان كاراته ايران با آن همه افتخار كجاى دنياست؟
در كاراته نود درصد آدمها سر جاى خود نيستند
تا بخواهيد نيروى مستعد در كاراته وجود دارد
چرا جاسم ويشگاهى با آن همه مدال جهانى و آسيايى، سالها كاپيتانى تيم ملى و حتى تجربه سرمربيگرى كاراته تيمهاى ملى مردان و زنان سوئد، در آستانه ٤١ سالگى جايى در فدراسيون كاراتهى ايران و نقشى حياتى در حل مشكلات امروزى اين ورزش ندارد؟!
براى اينكه نمىخواهند جاسم ويشگاهى باشد، اگر امثال من در كاراته حضور پر رنگى داشته باشند كسانى كه با لابى و پارتى بازى آمدهاند جايگاهى نمىتوانند و نخواهند داشت. اگر جاسم ويشگاهى و امثال او به كار دعوت شوند اين ما هستيم كه برنامهى هدفمند مىدهيم نه اينكه از بيرون با لابىگرى همه چيز، تزريق شود.
ولى بى شك استفاده از جاسم ويشگاهى و جاسم ويشگاهىهاى كاراته، مىتواند اين رشته را به جايگاه اصلىاش برگرداند، اينطور نيست؟!
يعنى واقعا فكر مىكنى در سيستم ورزش و فدراسيون كاراته برنامهاى براى استفادهى درست از توان فنى و علم روز قهرمانان عنواندار وجود دارد؟ در حد شعار شايد باشد اما در حد عمل و پايبندى به آن آنهم به معناى واقعى خير. مردم شخصيت اجتماعى من را از كاراته شناختند، هر چه بهدست آوردم اول لطف خدا بوده و بعد بر پايه تلاش و زحمت خودم. بگذار يك حقيقت را در رسانهاى مثل "ورزش سه" به درستى باز كنم. ما در ورزش ورزشكارانى داريم كه در اوج توانمندى فنى، تجربه و علم روز، بله قربانگو نيستند. دستورى كار نمىکنند، به هر كار اشتباه و نادرستى تمكين نمىكنند تا فقط باشند و باشند.
قطعا چنين قهرمانانى كه امروز هم كم نيستند در رشتههاى مختلف، حتى بالاترين سطوح دانشگاهى را هم گذراندهاند جايى در سيستم ورزش كشور نخواهند داشت.از من هم زمانى كه به پختگى امروز نبودم براى جا باز كردن در دل جامعه كاراته به عنوان ابزار استفاده شد، نبايد به عنوان ابزار از قهرمانان ورزشى توسط تصميم گيرندگان فدراسيونها استفاده كرد، اتفاق تلخى كه خودم تجربهاش كردم و دوست ندارم تكرار شود.
اين روزها در انزلى با شاگردانت در باشگاه روزگار مىگذرانى، در سوئد هم كه سرمربى بودى نتيجهى بدى با توجه به اينكه اين كشور اسم و رسمى در كاراته جهان ندارد نگرفتى، به نظر نبايد فدراسيون برنامهاى براى استفادهى صحيح از امثال تو داشته باشد؟
سه سال و نيم تجربه سرمربيگرى تيمهاى زير ٢١ سال و بزرگسالان دختر و پسر كاراته سوئد را در كارنامه دارم و حتى اين كشور توانست بعد از پانزده سال در اروپا مدال برنز و مقام سومى را كسب كند اما كيسهاى براى كار با فدراسيون به عنوان مربى يا جايگاه مديريتى ندوختهام. يك برهه دوست داشتم و قرار بود به عنوان مدير تيمهاى ملى پايه كار كنم، آن زمان نه نگفتند، استقبال هم كردند اما آنقدر شيرين دورم زدند كه تجربه كردم با سيستمى كه اينچنين رفتار مى كند نمىشود برنامه محور جلو رفت. ساختمان كاراتهى ما كج است، كج بالا رفته، الان بعد از هفت هشت سال به جايى رسيديم كه همه فهميدهاند كار از پايه خراب و اشتباه بوده است.
در آسيا فقط كاراته ژاپن مقابل ايران حرفى براى گفتن داشت، كاراتهى ايران به هيچ كشور ديگرى باج نمىداد و بر همه سوار بود. در هفت هشت سال قبل كاراتهى ايران بين پنج كشور اول دنيا بود اما الان كجا هستيم؟ اينها برمىگردد به زيربناى كار كه خراب است. روى داشتههايمان آيندهنگرى نكرديم، چرا در قهرمانى جهان فقط مهدى خدابخشى بايد به فينال راه پيدا كند؟ چرا كاراتهى ايران اين روزها متكى شده است به تك مهرهها؟ جواب ساده است.
دوازدهم شدن كاراتهى ايران در جهان و قبلتر از آن عملكرد در بازيهاى آسيايى ايجاد نگرانىهاى بيشمارى كرده است.
قديم سوال خبرنگاران و اهالى رسانه اين بود كه چند اميد مدال داريد، جواب اين بود كه سه مدال صد در صد و دو تا احتمال. مىشد روى پنج نفر حساب و احتمال باز كرد. الان از سرمربى و مربى تيم ملى بپرس چند مدال؟ نمىتواند جوابى بدهد چون زير سوال مىرود. شرايط ديگر به هيچ عنوان مثل گذشته نيست.
كاراتهى دنيا حسابى و بدون حاشيه رفته كار كرده، قديم ما دو مسابقه بين المللى مىرفتيم الان فقط ١٢ مسابقه ليگ جهانى در سال برگزار مىشود، حالا قهرمانى آسيا، قهرمانى جهان، رقابتهاى آزاد و مابقى بماند.
اما آيا ما هم حسابى و بىحاشيه كار كردهايم؟ خير.
تو در جامعه كاراته مورد وثوق هستى چه از لحاظ مدال و افتخارات، چه توان بالاى فنى و علمى، چه اخلاقى، نمىخواهى بى تعارفتر، مشكلات را بازگو كنى؟
اول اينكه كو گوش شنوا؟! به كار بسته مىشود؟ تغيير حاصل مىشود؟ مهمترين مسئله دانه درشتهايى هستند كه با ارتباط، چسپيدهاند به سيستم مديريتى و فنى كاراته، اينها بايد الك شوند. بايد خالصها، دلسوزها، آنهايى كه علم روز دارند، آنهايى كه از لحاظ فنى بالا هستند وسط كار باشند.
يكى از دلايلى كه در سوئد موفق بودم اين بود كه پا به پاى شاگردان ملىام تمرين مىكردم، تازه پا به سن گذاشته نيز بودم و ديسك كمر هم داشتم اما در كاراته مربى بايد شيوه و سرعت را بتواند آموزش دهد.
مربيان ما وقتى در شرايط كوران مسابقه قرار نگرفته باشند چه كمكى مىتوانند انجام دهند. كجاى دنيا مربى موفق برنامه تمرين را از بازيكن مىگيرد؟ كجاى دنيا مربى براى انتخابى تيم ملى، ورزشكارى كه حذف شده را به هر شكل و صورتى برمىگرداند؟! من در اوج آمادگى و داشتن طلاى جهان بهخاطر نياز كشورم به خودم اجازه نمىدادم ناز كنم يا كسى بخواهد ناز من را بكشد. الان بازيكنان براى تيم ملى ناز مىكنند.
در اين چند سال اخير به حاشيههاى انتخابها و اردوهاى تيم ملى نگاه كنيد. هر كسى با چهار تا مدال به خودش حق اعتراض مىدهد. نود درصد مديريت تيم ملى با بازيكن بوده و بچه ها هستند كه تعيين مىكنند چگونه تمرين كنيم.

ورزش اهميت بالايى در اميد بخشى به جامعه دارد، المپيك هم نزديك است اما به نظر المپيك ويژه و پر مدالى مثل ٢٠١٢ لندن با مدالهاى رنگارنگ يا حتى شبيه ٢٠١٦ ريو يا ٢٠٢٠ توكيو در ٢٠٢٤ پاريس پيشرو نيست
به اندازه كافى مشكلات اقتصادى و بلاياى مختلف روى دوش مردم فشار مىآورد، تنها دلخوشى همين ورزش است، هر رشتهاى كه موفق مىشود مردم به آن افتخار مىكنند و با تمام وجود و با غرور ملى، اميد به همه تزريق مىشود اما انگار اين دلخوشى هم در حال گرفته شدن است چون خيلى تصميمات همسو با توانمندىهاى ورزش نيست. مثلا در كاراته نود درصد، هيچكس سرجاى خودش قرار ندارد. اگر نمىتوانيم و نمىشود كه تحول ايجاد كنيم برويم، منفعت شخصى بايد كنار رود و ملى فكر كرد، بايد شايستهها و پرانگيزهها اين كشتى سوراخ شدهى ورزش را با حضور خود ترميم كنند و به مقصد برسانند.
ما از نظر كميت و كيفى پتانسيل كافى و لازم را داريم، ماهى را هر وقت از آب بگيرى تازه است، هر وقت جلوى ضربه را بگيرى سود خواهد بود.
براى برگشتن كاراته به اوج و قرار گرفتن در بين تيمهاى برتر دنيا چه بايد كرد؟
كاراته رشتهاى نيست كه مثل فوتبال نيازمند زير ساختهاى روز دنيا مثل استاديوم، چمن و ابزار گرانقيمت باشد. كاراته كا با يك لباس مىتواند حسابى تمرين كند، زير ساخت آنچنانى در وهلهى اول نمىخواهد.
كاراته نيروى انسانى زبده مىخواهد و ارزش گذاشتن و به كارگيرى سرمايههاى انسانى. نيروى انسانى مستعد تا دلتان بخواهد در اين كشور موج مىزند و سرمايه انسانى، نيروهاى متخصص، زيده و نخبه هم در كاراته هست كه مىتوانيم دعوت كنيم وسط ميدان. مقام دوازدهم دنيا براى كاراته خيلى بد است اما من به آن اميدواركننده نگاه مىكنم. شايد تلنگرى باشد تا بيدار شويم و ترمز دستى اشتباهات را بكشيم.
اگر بخواهند حاضرى بيايى وسط و آستين بالا بزنى كه خيلى از عنوانداران كاراته هم بيايند وسط گود؟
كاراته بزرگترين ضربه را از خود كاراته خورده است، نمىتوانيم كه خودمان را گول بزنيم، برخى افراد سر خود را مثل كبك كردهاند زير برف و نمىخواهند اشتباهات را قبول كنند. من كيسه كه چه عرض كنم گوشهى جيبم را هم ندوختهام. حاضر نيستم كه بخواهم به هر قيمتى باشم و كار كنم. الان دقيقا دارم از تماشاى بزرگ شدن دختر يازده ماههام جلوى چشمهاى خودم بالاترين لذتها را مىبرم. درد بودن و نبودن شخص جاسم ويشگاهى نيست. حرفهايى كه زدم براى خود كاراته بود نه شخص خودم.
سوال آخر، پنج سال قبل در ٣٦ سالگى دست به كار بزرگى زدى و در ليگ جهانى مدال برنز گرفت اين بازگشت مايكل جردن گونه كمى عجيب بود و غير قابل باور
راهيابى كاراته به المپيك توكيو و حضور اين رشته تنها در يك دوره از المپيك، انگيزهى فراوانى به كاراته كاها تزريق كرده بود. بعد از هشت سال دورى از ورزش حرفهاى برگشتم روى تاتامى و در ليگ جهانى ٢٠١٨ اتريش و رقابتهاى كاراته وان با هفت مسابقه و شش برد مدال برنز مثبت ٨٤ كیلو را گرفتم. هنوز هم تمريناتم را كنار نگذاشتهام و الان هم در آستانهى ٤١ سالگى سر وزن هستم و آمادگى بدنى دارم، بازيكن از مربى كه خودش مرد تاتامى نباشد حرف شنوى ندارد. حرف آخرم اينكه روزگارى بردن ژاپن رويا بود كه در قهرمانى ٢٠٠٥ آسيا آنها را برديم و قهرمان آسيا شديم اما امروز با اين همه قهرمان عنواندار و سرمايه انسانى و استعدادهاى بينظير كاراته ايران نبايد در رده دوازدهم جهان قرار گيرد. كاش كه گوش شنوايى در كار باشد و همتى به خرج دهد تا كاراته به اوجى كه لياقت دارد برگردد.گوشهاى از افتخارات جاسم ويشگاهى در كاراته
🥇انفرادى قهرمانى ٢٠٠٦ جهان
🥈انفرادى قهرمانى ٢٠٠٢ جهان
🥉تيمى قهرمانى ٢٠٠٢ جهان
🥇انفرادى سوپر كاپ ٢٠٠٢ جهان
🥉انفرادى ليگ جهانى ٢٠١٨
🥇بازيهاى آسيايى ٢٠٠٦ دوحه
🥇بازيهاى آسيايى ٢٠١٠ گوانگ ژو
🥈بازيهاى آسيايى ٢٠٠٢ بوسان
🥇تيمى قهرمانى ٢٠٠٥ آسيا
🥇انفرادى قهرمانى ٢٠٠٧ آسيا
🥈انفرادى قهرمانى ٢٠٠١ آسيا
🥈انفرادى قهرمانى ٢٠٠٣ آسيا
🥉تيمى قهرمانى ٢٠٠٣ آسيا
🥇تيمى اميدهاى ٢٠٠٣ جهان
🥈تيمى اميدهاى ٢٠٠١ جهان
🥉انفرادى اميدهاى ٢٠٠٣ جهان
🥇انفرادى جوانان ١٩٩٩ جهان
✍🏻 پوريا تابان