ترانه ساده عاشقانه
گزارش: راز سرود تو هرگز تنها قدم نخواهی زد
مشهورترین ترانه فوتبال جهانی چگونه به فوتبال گره خورد؟ این موضوع گزارش خواندنی ورزش سه است.
یک شب اروپایی و آنفیلدی که قرار است میزبان قهرمان اروپا باشد. اما خاصبودن این بازی فقط در تکرار فینال فصل گذشته خلاصه نمیشود؛ بلکه قوهای سپید برای اولینبار از سال برای اولین بار از سال 2014 در حضور تماشاگران پرشور لیورپول بهمصاف لکلکهای مرسیساید خواهند رفت.
درست قبل از شروع بازی، 50 هزار طرفدار لیورپول یکصدا سرود «تو هرگز تنها قدم نخواهی زد» را فریاد میزنند و با شالهای برافراشته همهچیز در آنفیلد بهمدت 100 ثانیه متوقف میشود. این سرود آنقدری جذاب هست که کارلو آنچلوتی، سرمربی رئال مادرید در کنفرانس خبری پیش از بازی گفت: «باشگاه لیورپول من را هیجانزده میکند؛ طوریکه آنها سرود "تو هرگز تنها قدم نخواهی زد" را میخوانند، باورنکردنی است. قبل از شروع بازی میخواهم زودتر وارد زمین بشوم و سرود خواندن آنها را از نزدیک تماشا کنم.»
تعریف و تمجید شخصیتی مثل کارلتو نشان میدهد این سرود و آنفیلد چقدر با هم پیوند عمیقی دارند.
اما ریشه این سرود به قرن بیستم و در مجارستان برمیگردد. در آغاز قرن بیستم، «فرانس مولنار» نمایشنامهنویس و روزنامهنگار مجارستانی، نمایشنامهای در باب عشقِ محکوم به شکست نوشت و بر روی صحنه برد. نام این نمایشنامه «لیلیوم» بود. اما این اثر مولنار، مورد استقبال عموم قرار نگرفت و با شکست مواجه شد.
با این حال با گذر زمان دنیای هنر به ارزش این نمایشنامه پی برد و بهمدت دو دهه این اثر در سالنهای مختلف به اجرا درمیآمد. و بازیگرهای معروفی چون اینگرید برگمن (برنده سه اسکار) در آن ایفای نقش کردند.
با اینکه از این نمایشنامه اقتباسهای مختلفی ساخته شد، ولی مولنار هیچوقت موافقت خودش را با اپرا کردن این اثر اعلام نکرد. اما در سال 1945 دو آهنگساز نابغه آمریکایی به نامهای «ریچارد راجرز» و «اسکار همرستین» موفق شدند موافقت مولنار را برای ساخت اپرایی از این نمایشنامه بهدست بیاورند. آنها (ریچارد راجرز و اسکار همرستین) نام اثر ساختهشده را «تو هرگز تنها قدم نخواهی زد» گذاشتند و هنگامیکه «کریستین جانسون»، رهبر ارکستر متروپولیتن، به این قطعه گوش داد، آنقدری تحتتأثیر قرار گرفت که گفت: «این یک آهنگ معمولی نیست. یک روحی در این اثر وجود دارد که حتی زمانیکه آهنگ به پایان میرسد، شما میتوانید حس و حال آن را حس کنید.»
بهلحاظ شعری و موسیقیایی، YNWA یا «تو هرگز تنها قدم نخواهی زد» بازتابی بر روزهای سخت، مرگ و سرپیچی انسان از معبود است. این اثر از دو بخش تشکیل شده است. بخش اول زمانیکه «بیلی بیگلو» شخصیت اصلی نمایشنامه لیلیوم، بهدنبال سرقتی ناموفق میمیرد و بخش دوم و پایانی، زمانیکه روح بیلی بیگلو به زمین بازمیگردد تا شاهد فارغالتحصیلشدن دختری باشد که هرگز نمیشناخته.
دو نکته مهم درباره این قطعه موسیقی وجود دارد: یک- چون این آهنگ در اواخر جنگ جهانی دوم شاخته شده است، از لحاظ ساختاری، آهسته و مالیخولیایی هست که از حال و هوای آن روزها نشأت گرفته شده. دو- شما در هیچکدام از بخشهای این آهنگ نمیتوانید نشانهای پیدا کنید که در آن به فوتبال اشاره شده باشد.
اما باعث و بانی انتقال این آهنگ به بندر لیورپول و تیم لیورپول، گروه موسیقی «جری اند پیس میکر» بودند. گروهی چهار نفره که اسپانسری آن برعهده «براین اپستین» بود. اگر بخواهید درباره اپستین بدانید، باید بگوییم همان شخصی بود که باعث شکلگیری گروه «بیتلز» (The Beatles) شد.
در سال 1963، آهنگ "How do you it" و چندی بعد آهنگ "I like it" از گروه (gerry and the pacemakers) در صدر آهنگهای پاپ چارت بریتانیا جای گرفت. همزمان در ورزشگاه آنفیلد قبل از هر مسابقه 10 آهنگ برتر چار پخش میشد.
بعد از آنکه دو آهنگ گروه (gerry and the pacemakers) در رتبه نخست چارت بریتانیا قرار گرفت، این گروه برای هتریک در رتبه نخست چارت به یک آهنگ دیگر هم نیاز داشتند و «فردی مارسدن» یکی از اعضای گروه پیشنهاد داد تا آهنگ YNWA را بخوانند.
خود مارسدن درباره انتخاب این آهنگ میگوید: «اولینبار که این اپرای این آهنگ را تماشا کردم، بهشدت تحتتأثیر قرار گرفتم و تصمیم گرفتیم که نسخه راک اند رول این آهنگ را با گروه اجرا کنیم. نتیجه این شد که همه تماشاگران بهشدت تحتتأثیر قرار گرفتند و دیوانهبار ما را تشویق میکردند. نتیجه این شد که زمانیکه میخواستیم اولین آلبوم خودمان را بسازیم، تصمیم گرفتیم آهنگ YNWA را در آن کار کنیم. به آهنگساز گفتیم که این قطعه را برای ما تنظیم کند. آن زمان دومین آهنگ ما، یعنی I like it در رتبه نخست چارت قرار داشت و ما قصد داشتیم برای هتتریک در رتبه نخست، آهنگ YNWA را منتشر کنیم. وقتی این موضوع را با تهیهکننده در میان گذاشتیم، بهشدت با آن مخالفت کرد و گفت ریتم آهنگ بیش از حد کند است؛ ولی در نهایت توانستیم رضایت او را برای انتشار این آهنگ جلب کنیم و نتیجه این شد که YNWA به رتبه نخست چارت بریتانیا رسید.»
این آهنگ در سال 1963 منتشر شد و بهمدت یک ماه در رتبه نخست چارت بریتانیا قرار داشت و همین امر باعث شد تا تماشاگران حاضر در آنفیلد بتوانند از نظر شعر و ملودی به این آهنگ عادت کنند و بتوانند بهخوبی با آن ارتباط برقرار کنند.
مارسدن در مصاحبه دیگری گفت: «وقتی که آهنگ از لیست 10 آهنگ برتر خارج شد، از لیست پخش حذف گردید؛ اما در مسابقه بعدی تماشاگران حاضر در جایگاه KOP یکصدا فریاد زدند پس آهنگ ما کجاست؟ و مسئولین استادیوم هم مجبور شدند دوباره آن را پخش کنند.»
اما شاید نقطه عطف برای این سرود در فصل 64-1963 رقم خورد. جایی که تیم لیورپول بههمراه مربی کاریزماتیک خود، یعنی بیل شنکلی، توانست پس از 17 سال قهرمانی لیگ را بهدست بیاورد. اتفاقی که یک بار دیگر در سال 1966 تکرار شد. علاوه بر اینها، در سال 1965 آنها توانستند قهرمانی جام حذفی را بهدست بیاورند و تیم اورتون (دیگر تیم شهر لیورپول) موفق شد در سال 1963 قهرمانی لیگ برتر را بهدست بیاورد و در سال 1965 هم قهرمان جام حذفی شدند. همین قهرمانیهای متوالی باعث شده بود تا شهر، موسیقی و باشگاه لیورپول شهرت جهانی پیدا کند.
در تور آمریکا که در سال 1964 تیم بیل شنکلی به بزرگترین برنامه تلوزیونی آمریکا (Ed Sullivan) دعوت شدند و در آنجا آهنگ YNWA را بههمراه گروه (gerry and the pacemakers) همخوانی کردند. در پایان این برنامه بیل شنکلی به گروه (gerry and the pacemakers) میگوید: ما به شما تیم دادیم و شما به ما آهنگ دادید.
با شروع دهه 80 میلادی که قدرت لیورپول به اوج خود رسیده بود، این آهنگ بیشتر از قبل مورد توجه قرار گرفت و با گوشت و روح باشگاه گره خورد.
زمانی که یک سال بعد بیل شنکلی درگذشت، مارسدن در مراسم یادبود این سرمربی فقید آهنگ YNWA را به زیبایی هرچه تمامتر اجرا کرد.
چندی بعد باشگاه لیورپول اقدام به نصب دروازهای به نام بیل شنکلی در بخش ورودی آنفیلد کرد. دروازهای که شما عبارت "تو هرگز تنها قدم نخواهی زد" را در بالای آن میبینید. از آن موقع تا حالا، این آهنگ در ورزشگاه تیمهای سلتیک، روتردام، دورتمند و ماینز شنیده شده. این اتفاق برای یورگن کلوپ بسیار خوشحالکننده بود تا جاییکه یورگن در بدو ورود به لیورپول در سال 2015 گفت: «من عاشق فوتبال و سنتهای آن هستم. در آلمان فقط دو باشگاه قبل از بازی سرود YNWA را میخوانند. باشگاههای ماینتس و دورتموند و اگر راستش را بخواهید، احساس میکنم که به مکان اصلی آمدهام.»