اعداد و ارقام عجیب غولهای فوتبال ایران برای بورس

به گزارش "ورزش سه"، بالاخره امروز طلسم 24 ساله شکست و حضور دو باشگاه استقلال و پرسپولیس در سازمان بورس انجام گرفت و حرکت به سوی حاکمیت شرکتی مطلوب، شفافیت عملکردی، انضباط مالی  و مشارکت مردم و هواداران در این دو باشگاه آغاز شد.

این اتفاق درحالی صورت گرفت که پس از انتشار صورت های مالی دو باشگاه، ابهامات زیادی پیرامون حساب های سرخابی ها به وجود آمد. بحث زیان ده بودن استقلال و پرسپولیس و میزان استقبال عمومی از خرید سهام دو باشگاه، از جمله سوالاتی بود که در گفتگو با دکتر حسین امیررحیمی سرپرست شرکت‌ها و آماده‌سازی بنگاه‌های سازمان خصوصی‌سازی مطرح کردیم.

امیررحیمی در گفتگو با خبرنگار ورزش سه به بخش بزرگی از سوالات و ابهامات به وجود آمده درخصوص ورود دو باشگاه استقلال و پرسپولیس به بورس پاسخ داده است:

- در صورت‌های مالی سرخابی ها، به نظر می رسد که استقلال و پرسپولیس دارای زیان انباشته هستند. این مسئله مردم را ترغیب می کند که در بورس سهام دو باشگاه را خریداری کنند؟
* هر شرکت یا مجموعه اقتصادی که در حال واگذاری است یا بررسی هایش انجام می شود، یکی از موضوعات مورد اهمیت آن، بحث وضعیت مالی شرکت است که مهمترین آن، موضوع سود یا زیان است. که هم باید بحث جاری را بررسی کنیم و هم بحث سود و زیان انباشته یا سنواتی تا ببینیم این شرکت در گذشته و حال چه وضعیتی داشته است.

این باشگاه ها زیان انباشته دارند اما در آخرین سال مالی، پرسپولیس سوددهی داشته ولی استقلال زیانده بوده است. اما این سود و زیان ها به دلایلی بستگی دارد. شما فرض کنید اگر حق پخش دو باشگاه توسط صدا و سیما پرداخت شده و در حساب های سرخابی ها ثبت شود، همین یک آیتم استقلال و پرسپولیس را به باشگاه های سودده تبدیل می کند. گذشته از همه اینها، زیانی که اکنون انباشته شده، به دلیل نحوه مدیریت باشگاه ها در سنوات گذشته بوده است.

در بازار پایه می توانیم حتی شرکت های زیان ده را عرضه کنیم. حالا با واگذاری آنها، می خواهیم روش حاکمیت شرکتی این باشگاه ها را بهبود ببخشیم. یعنی باعث انتخاب اعضای هیئت مدیره شویم و تصمیم گیری های شرکت بر مبنای نظر سهامداران باشد. قطعا بالاتر از این، شفافیتی است که اتفاق می افتد. وقتی این دو باشگاه از مسیر بازار سرمایه عرضه می شوند، مجبورند صورت های مالیشان را منتشر کنند و شفافیت کامل مالی داشته باشند و تمام کارهایشان زیر ذره بین فعالان بازار سرمایه قرار می گیرد. به همین دلیل قطعا شرایطی فراهم می شود که حتما بر مبنای آن مدیریت صحیح دو باشگاه نیز اتفاق بیفتد.

خیلی از شرکت هایی که در سنوات گذشته در بازار بورس یا سایر بازارها واگذار کرده ایم، زیان انباشته داشته اند. این یکی از مواردی است که استقلال و پرسپولیس نیز به آن دچار شده اند. یعنی اینگونه نیست که فقط این دو باشگاه زیان ده هستند و در حال واگذاری باشند. با وجود زیان انباشته سرخابی ها، اما از سوی دیگر، ارزش خالص دارایی هایشان مثبت است. یعنی میزان ضرری که دارند و میزان بدهی هایشان را از ارزش دارایی هایشان کم کنید، این دو باشگاه ارزش نهایی مثبت دارند. یعنی ارزش خالص دارایی هایشان مثبت است. در نتیجه می توان دو باشگاه را واگذار کرد و هیچ محدودیتی در این خصوص نداریم.

- به نظر می رسد که نظرات حسابرسی درخصوص دو باشگاه مشروط بوده است و ابهاماتی وجود دارد. آیا تحلیل گر مالی، سهام دو باشگاه را به عنوان یک سهم خوب ارزیابی می کند؟
در قیمت گذاری و ارزش گذاری استقلال و پرسپولیس، دو قسمت اصلی داریم. قسمت اول، بحث دارایی هاست که با توجه به نقش آفرینی که سازمان خصوصی سازی و وزارت های اقتصاد و ورزش و جونان داشته و اقلامی که به دارایی های دو باشگاه اضافه شد و اسنادی که منتقل شد، ارزش این موارد مثبت است. با وجود زیان انباشته و بدهی ها، همین الان ارزش دو باشگاه منفی نیست و از لحاظ دارایی های ثابت، خالص دارایی هایشان مثبت است.

علاوه بر این، یک موضوع دیگر مطرح است. دو باشگاه اولویت سودآوری در سالهای آتی دارند که همان برند دو باشگاه تلقی می شود. اکنون برند دو باشگاه ارزش قابل توجهی دارد و بر مبنای آن می توانیم قیمت گذاری که انجام بدهیم، مجموع برند و قیمت ارزش دارایی هاست. اکنون برند استقلال 1775 میلیارد تومان قیمت گذاری شده و برند پرسپولیس 1984 میلیارد تومان است. از نظر دارایی ها، استقلال 2 مجموعه ورزشی شهید مرغوبکار و کمپ مرحوم ناصر حجازی را دارد. ضمن اینکه یک دفتر مرکزی و یک آپارتمان در خیابان لارستان به اسم باشگاه است که ارزش آنها تقریبا حدود 1400 میلیارد تومان است و استقلال به این میزان دارایی دارد.

اما دارایی های پرسپولیس کمتر است چون یک مجموعه شهید درفشی فر را دارد که 763 میلیارد تومان ارزش گذاری شده است. حدود 317 میلیارد تومان نیز برای مجموعه شهید گمنام قیمت گذاری شده و پرسپولیس سه دانگ یا نصف یک دفتر مرکزی را نیز دارد که ارزش دارایی های پرسپولیس تقریبا 1100 میلیارد تومان است.

از نظر قیمت گذاری، براساس ارزش روز خالص دارایی ها، قیمت استقلال 2790 میلیارد و پرسپولیس 3210 میلیارد تومان است. این قیمتی است که کارشناسان رسمی اعلام کرده اند و در هیئت واگذاری تصویب شده و آقای قربانزاده ریاست سازمان خصوصی سازی نیز آن را اعلام کردند و رسما در فرابورس درج و منتشر شد.

- چرا در صورت های مالی دو باشگاه، فقط به رشته فوتبال خلاصه شده و نامی از سایر رشته ها نیست؟ به طور مثال استقلال سال گذشته تیم کشتی آزاد داشت ولی این موارد تفکیک نشده است.
ارزش خود تیم با بازیکنان، کادرفنی و سایر تیم ها، اثرش را در سود و زیان نشان می دهد. به طور مثال کار شرکت تولید پوشاک دریافت مواد اولیه و تبدیل به پوشاک و فروش آن است تا از این محل سودآوری کند. کار باشگاه تجهیز تیم ورزشی، شرکت در مسابقات، فروش بازیکن، دریافت اسپانسری، فروش بلیط، حق پخش و... است. این موارد اثرش را در سود شرکت نشان می دهد. پس اگر باشگاهی در رشته های دیگری اقدام کرده باشد، این مورد خودش را در سود باشگاه نشان می دهد.

- آیا در این صورت های مالی شفافیتی وجود دارد؟ از لحاظ درآمد کادرفنی، بازیکنان و... و آیا راستی آزمایی صورت گرفته است؟
با توجه به اینکه امسال فرآیند واگذاری دو باشگاه استارت خورده است، ما تمام تلاشمان را کرده ایم که صورت های مالی با 100 درصد یا با بالاترین شفافیت اتفاق بیفتد. ممکن است مواردی بوده که شفاف نبوده است. به طور مثال دعوی بین المللی داشته اند که رأی نهایی صادر نشده و نمی دانیم چه اتفاقی رخ می دهد. برای آنها نیز ملاحظات حسابداری لازم در نظر گرفته شده است. اگر هم دارایی دارند که وضعیت سند آن مشخص نیست، برای آن نیز قیمت گذاری منطقی براساس نظر کارشناسان رسمی انجام شده است. یک دارایی بدون سند یا با مشکل حقوقی را ارزش گذاری نکرده اند.

- تجدید ارزیابی دارایی ها چه زمانی صورت می گیرد تا قیمت واقعی دو باشگاه مشخص شود؟
مفهوم تجدید ارزیابی، یک مفهومی است که اگر یک ملک یا دارایی یا شرکتی کارشناسی نشده باشد، می تواند اثر منفی در سهام آن داشته باشد. مثلا بگوییم که 10 سال قبل این زمین را یک میلیارد تومان خریده باشیم و اکنون بگوییم باید تجدید ارزیابی شود و ارزش آن 20 میلیارد است.

در حالیکه ارزیابی مجدد هر دو باشگاه در سال 99 صورت گرفته و سرمایه دو باشگاه به حدود 700 میلیارد رسیده است. استقلال نزدیک 720 میلیارد سرمایه ثبتی دارد و پرسپولیس 701 میلیارد. چون دارایی استقلال بیشتر است، ارزش سرمایه شرکتی آن بالاتر است. با توجه به اینکه کارشناس رسمی دو باشگاه را قیمت گذاری کرده است، ما نگرانی از این بابت نداریم که مبادا ارزش دارایی های دو باشگاه بیشتر یا کمتر باشد که در دفاتر خودش را نشان دهد. چون کارشناس به قیمت روز، دو باشگاه را ارزش گذاری کرده است.

- از آنجایی که حسابرس نظر چندان خوبی در صورت های مالی نداده، آیا بورس اجازه ورود دو باشگاه را می دهد؟
وظیفه اصلی حسابرس این است که هر نقصی که در حساب ها وجود دارد را اعلام کند و به عنوان بند حسابرس در صورت های مالی آورده شود. اما اینکه گزارش حسابرس دو باشگاه مطلوب نیست، را عرض کردم. اکنون درصد قابل توجهی از شرکت های بورسی ممکن است همین مشکل را داشته باشند و هم اینکه زیان ده باشند و هم ممکن است مالیات آن شرکت مشخص نشده باشد.

به طور مثال حسابرس به شرکتی اعلام می کند که از لحاظ مالیاتی، حساب های شما را مطلوب ارزیابی نمی کنم و این مشکل را دارید. این اتفاقی است که می تواند برای اکثر شرکت ها رخ دهد. ما نمی توانیم این دو باشگاه را در بازار اصلی بورس عرضه کنیم چون سود ده نیستند یا این مشکلات را دارند. ولی چون در فرابورس شرایط تسهیل شده است، هیئت مدیره باشگاه ها تعهد پیگیری و اصلاح و تصحیح را ارائه می دهند یا مثلا تعهد می دهند کنترل داخلی را تا 2 ماه پیاده کنند. در نتیجه برخی از بندها قابل اصلاح است و برخی بندها نیاز به اقدام حقوقی و استعلام دارد. در نتیجه این تکالیفی است که مجمع برای هیئت مدیره تعیین می کند تا اصلاحات انجام شود.

من تأکید می کنم تمام بندهایی که اکنون در صورت های مالی استقلال و پرسپولیس وجود دارد، آثار آن روی قیمت گذاری و صورت های مالی مثبت است. به طور مثال بند شده است که این باشگاه فلان ساختمان را دارد ولی به نام باشگاه نیست. پس اگر این را پیگیری کرده و حل کنیم، یک ساختمان جدید به اموال باشگاه اضافه می شود، نه اینکه بندی منفی باشد و چیزی از دارایی های باشگاه خارج شود. در نتیجه ما در 2، 3 ماه گذشته در جلسات متعدد و پیگیری ها سعی کردیم از مسیر قانونی بندها را تقلیل داده و شفاف کنیم و مواردی هم اگر مانده، توسط هیئت مدیره در حال بررسی و اصلاح هستند.