علی دایی؛ یک جای خالی با ابعاد غول‌آسا!

به گزارش "ورزش سه"،  این طبیعی است. او تا چندی پیش رکوردار گل ملی جهان بود. 148 بازی و 109 گل ملی. این رکورد سرانجام توسط کریس رونالدو شکسته شد. روزی این که این اتفاق افتاد علی دایی با خرسندی این موفقیت را به همتای خود در تیم ملی پرتغال تبریک گفت. علی دایی پیش تر هم گفته بود رکوردها هیچ وقت ماندگار نیستند و همه رکوردها روزی جابجا یا بهتر است بگوییم شکسته می شود. متانت و تواضع علی دایی و هم چنین تبریک او به مهاجم تیم ملی پرتغال بازتاب زیادی در رسانه های ورزشی جهان داشت. حتی رکوردار فعلی بهترین گلزنی ملی جهان در صفحه شخصی خود در اینستاگرام به پیام تبریک علی دایی واکنش نشان داد و از او تشکر کرد. 

شروع فوتبال از اردبیل 

یک جوان لاغراندام و بلند قامت از اردبیل؛ در یک خانواده پرجمعیت و البته فوتبالدوست. در بین برادران از همه بهتر بازی می کرد. استقلال اردبیل اولین تیمی بود که علی دایی پیراهن آن را برتن کرد. بعد از آن به خاطر قبولی در دانشگاه صنعتی شریف و در رشته متالوژی به تهران آمد. بازی در تاکسیرانی و در ادامه بانک تجارت که در برهه ای مربی آن ناصر حجازی فقید بود. جولان او در خط حمله بانک تجارت و پرداخت رسانه های ورزشی به این مهاجم سبب کنجکاوی تیم پرسپولیس روی او شد و  در نهایت هم سرخپوش شد. 

رسانه های ورزشی آن موقع عکس های جالبی از علی دایی منتشر می کردند. به خصوص کیهان ورزشی و دنیای ورزش. پرش های علی دایی روی سر مدافعان حریف. سرانجام در سال 1373 بود که علی دایی پیراهن تیم پرسپولیس را برتن کرد و در کنار فرشاد پیوس به میدان رفت. در فصلی که پرسپولیس 35 گل در لیگ به ثمر رساند زننده 15 گل علی دایی بود. 

از باخت بدش می آید! 

علی دایی روزهای پر فراز و نشیبی را در فوتبال پشت سر گذاشت. او از استقلال اردبیل شروع کرد و حتی به بایرن مونیخ هم راه پیدا کرد و با این تیم قهرمان بوندس لیگا و نایب قهرمان جام باشگاه های اروپا شد. اما همه آنهایی که علی دایی را به خوبی می شناسند در مورد یک چیز متفق القول هستند؛ اینکه علی دایی همیشه و در همه بازی ها با همه توان و نیرو بازی می کرد و از باخت بدش می آمد. برای او فرقی نمی کرد در کوچه پس کوچه های اردبیل بازی می کند یا در تیم بایرن مونیخ. او همیشه دوست داشت برنده باشد. این خصوصیت از علی دایی بازیکنی ساخت سختکوش و خیلی ها می گویند به خاطر همین سختکوشی در فوتبال به فراتر از آنچه می خواست و تصور می کرد دست یافت در حالی که خیلی از بازیکنان که از نظر فنی توانمندتر بودند به نیمی از افتخارات علی دایی هم دست پیدا نکردند به این خاطر که جسارت و سختکوشی علی دایی را نداشتند. 

جالب است بدانید علی دایی در روزهای حضور در فوتبال آلمان خیلی مورد علاقه و توجه ژرمن ها بود. نه به خاطر ارایه بازی های خوب در ترکیب آرمینیا بیله فلد، هرتا یا بایرن مونیخ و گل هایی که در بوندس لیگا و جام باشگاه های اروپا می زد. به این خاطر که یک فوتبالیست تحصیلکرده بود و در سرزمین ژرمن ها هم به خاطر سختکوشی در بازی تحسین می شد. گل های دایی به تیم های آث میلان و چلسی از بهترین اتفاقات فوتبالی او بود. در روزهایی که یک تنه تیم هرتا را تا مرحله یک چهارم نهایی جام باشگاه های اروپا بالا آورد و موجب حذف این دو تیم مطرح و سرشناس شد. 

یکی از ماندگارترین لحظات تاریخ فوتبال ایران حضور علی دایی همراه با بایرن در فینال اروپا بود. خیلی ها شاید فراموش کرده باشند ولی چهره محبوب فوتبال ایران سال 99 همراه با بایرن مونیخ به فینال لیگ قهرمانان اروپا رسید. بایرن می رفت که قهرمان شود ولی در دقایق پایانی بازی گل مساوی را خورد و در وقت های اضافه هم گل دوم را دریافت کرد تا بازنده باشد. بی شک اگر دایی همراه با بایرن قهرمان می شد، به افتخاری می رسید که در تاریخ شاید برای هیچ بازیکن ایرانی دیگری تکرار نشود. دایی با دیدن تصویر قدیمی از آن شب می گوید: «حیف، تا قهرمانی رفتیم اما... البته همین که به فینال هم رسیدیم افتخار خیلی خیلی بزرگی بود.» 

حریف بایرن مونیخ در این بازی منچستر با رهبری فرگوسن بود و حتما این بازی را به یاد دارید. 

پایان فوتبال با جام قهرمانی

علی دایی در آخرین بازی خود با پیراهن تیم سایپا در برابر مس کرمان به میدان رفت. علی دایی بعد از گلزنی در این دیدار و برتری سایپا برای همیشه از فوتبال به عنوان بازیکن خداحافظی کرد. او در سال 85 بود که به عنوان بازیکن با تیم سایپا قرارداد بست. سرمربی تیم ورنر لوارنت بود که بعد از 5 هفته راهی ترکیه شد تا رهبری یکی از باشگاه های فوتبال این کشور را برعهده بگیرد. بعد از این اتفاق مدیران وقت باشگاه علی دایی را به عنوان سرمربی تیم انتخاب کردند. او که بعد از تجربه تلخ به همراه تیم ملی فوتبال ایران در جام جهانی 2006 آلمان به دنبال اثبات شایستگی های دوباره خود بود بعد از انتخاب به عنوان سرمربی نتوانست کفش ها را آویزان کند اما بعد از اینکه در همان فصل به همراه سایپا قهرمان لیگ برتر شد برای همیشه از فوتبال به عنوان بازیکن خداحافظی و به قول فوتبالی ها کفش ها را آویزان کرد. این تنها عنوان قهرمانی لیگ برتر علی دایی در دوران مربیگری است. البته او در پرسپولیس هم دوباره به عنوان قهرمانی جام حذفی دست یافت اما دیگر در لیگ برتر به عنوان مربی تیم قهرمان روی سکو نرفت. 

او آخرین بازی خود در تیم ملی را هم در مصاف با آنگولا در جام جهانی 2006 انجام داد. در مسابقه ای که دو تیم به نتیجه مساوی یک بر یک دست یافتند. در این بازی ها برانکو به خاطر استفاده از علی دایی در خط حمله تیم ملی مورد انتقاد قرار گرفت و حتی تماشاگران فوتبال اس ام اس های انتقاد آمیزی را هم برای علی دایی فرستادند. نکته ای که خود علی دایی هم بعدها در مصاحبه اش بدان اشاره کرد. جام جهانی 2006 پایان علی دایی در فوتبال ملی بود. البته او به همراه تیم ملی حضور در جام جهانی 1998 فرانسه را هم تجربه کرده بود و در این بین تیم ملی موفق به صعود به جام جهانی 2002 با مربیگری بلاژ نشد. بعد از حضور امیر قلعه نویی در راس کادر فنی تیم ملی علی دایی دیگر به اردوی تیم ملی فوتبال دعوت نشد. اما به هر صورت افتخاراتی که علی دایی به همراه تیم ملی دست یافت و هم چنین تعداد بازی های ملی و هم چنین تعداد گل های ملی آنقدر قابل اشاره است که روزهای تلخ در جام جهانی 2006 آلمان در برابر آن گم است. جالب توجه است که بدانید علی دایی نخستین بار در سال ۱۳۷۲ به عنوان بازیکن جانشین در مقابل پاکستان در جام اکو برای تیم ملی به میدان رفت.

من لابی ندارم که سرمربی تیم ملی شوم! 

علی دایی در فوتبال به هر آنچه که اراده کرد دست یافت و در نهایت به عنوان سرمربی هم روی نیمکت تیم ملی نشست. علی دایی در تاریخ ۱۲ اسفند سال ۱۳۸۶، به عنوان سرمربی تیم ملی فوتبال ایران انتخاب شد. انتخاب دایی به عنوان سرمربی تیم ملی؛ در حالی از سوی علی‌آبادی رئیس وقت سازمان تربیت بدنی و معاون رئیس‌جمهور(محمود احمدی‌نژاد) انجام شد؛ که دایی پیش از این اعلام کرده بود:«هر کس لابی قوی تری داشته باشد به عنوان سرمربی تیم ملی منصوب می‌شود».

علی دایی در رقابت‌های انتخابی جام جهانی ۲۰۱۰، عملکرد ضعیفی به عنوان سرمربی تیم ملی داشت. تیم ملی در دور پایانی این رقابت‌ها با هدایت دایی، در ۵ مسابقه ۶ امتیاز به دست آورد و در رتبه چهارم جدول بین پنج تیم قرار گرفت. پس از شکست تیم ملی در پنجمین بازی مقابل عربستان، فدراسیون فوتبال؛ علی دایی را از مربی‌گری تیم ملی برکنار کرد. تیم ملی ایران در ۸ فروردین ۱۳۸۸ و در حضور ۱۰۰ هزار تماشاگر، مقابل عربستان با نتیجه ۲ بر یک شکست خورد و در رتبه چهارم گروه، بین پنج تیم قرار گرفت. بعدها در مورد اخراج علی دایی حرف و حدیث های زیادی به میان آمد. اینکه او با دستور مستقیم رییس جمهور از سمت خود برکنار شد. با این حال عملکرد او در تیم ملی به گونه ای بود که اگر رییس فدراسیون فوتبال یعنی علی کفاشیان هم او را از کار برکنار می کرد خیلی جای تعجب نداشت و به نوعی محتمل بود. پیش از اخراج علی دایی، علی آبادی رییس وقت سازمان تربیت بدنی محمد دادکان را در جریان برگزاری جام جهانی 2006 آلمان از ریاست فدراسیون فوتبال کنار گذاشت که این موضوع سبب تعلیق فوتبال ایران شد. بنابراین برکناری علی دایی از سوی مقامات دولتی هم اتفاق محتملی بود. 

اتفاقات جالب در زندگی علی دایی

علی دایی در زندگی شخصی و فوتبالی خود اتفاقات جالبی را تجربه کرد که برخی از آنها را به اتفاق مرور می کنیم: 

* پس از پیشنهاد علی کفاشیان (معاون فنی وقت سازمان تربیت بدنی) و تصویب هیئت دولت، علی دایی در سال ۱۳۸۳ از رئیس‌جمهور وقت ایران، نشان شجاعت درجه سه دریافت کرد.

* پس از وقوع زلزله  در سر پل ذهاب در آبان ماه ۱۳۹۶، که موجب خسارت زیاد و ویرانی خانه‌های مردم شد، علی دایی برای کمک به مردم زلزله زده اعلام آمادگی کرده و چند روز بعد در مناطق زلزله زده سرپل ذهاب حضور یافت. او با استفاده از کمک‌های مردمی و شخصیِ جمع‌آوری شده که رقم آن را در ابتدا ۶ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان اعلام کرده بود، شروع به خانه سازی در روستاهای سرپل ذهاب کرد.

* علی دایی در سال ۱۳۸۶ توسط فدراسیون فوتبال ایران به عنوان نماینده فوتبال ایران در سازمان یونیسف معرفی شد.

* در پی شکایت علی دایی از مایلی‌کهن، دادگاهی بدوی در ۲۸ مرداد ۱۳۹۳، وی را به ۴ ماه حبس تعزیری و پرداخت ۱۰۰ هزار تومان جزای نقدی، محکوم کرد. این رأی در دادگاه تجدید نظر نیز تأیید شد. وی در در تاریخ ۲۰ آبان همان سال، برای اجرای حکم با دستبند به اوین منتقل شد. بلافاصله بعد از انتقال مایلی کهن به زندان اوین، محمود گودرزی وزیر ورزش و جوانان به معاونت حقوقی این وزارتخانه دستور پیگیری آزادی محمد مایلی کهن را صادر کرد. دایی نهایتاً در ۲۱ آبان ماه و با واسطه‌گری بسیاری از شخصیتها همچون علی پروین با نوشتن نامه‌ای رضایت داد مایلی کهن از زندان آزاد شود.

* پس از بازی پرسپولیس و سپاهان در نیم فصل اول مسابقات لیگ برتر در فصل ۹۳–۱۳۹۲ که به میزبانی سپاهان برگزار شد و در طی آن داور مسابقه (محسن قهرمانی) در دقیقه دوم بازیکن پرسپولیس را اخراج؛ و یک پنالتی به نفع سپاهان اعلام کرد، دایی در کنفرانس خبری بعد از بازی بیان کرد: «می‌دانستیم که قهرمانی قرار است در این مسابقه آن طرفی (به سمت سپاهان) غش کند.»

علی دایی و تجربه مرگ در زمین فوتبال 

تعصب علی دایی با پیراهن تیم ملی فوتبال ایران همیشه مثال زدنی بود. او در زمین با همه توان برای موفقیت تلاش می کرد و دوست داشت برنده از میدان خارج شود و حتی این عطش و انگیزه گاهی منجر به خودخواهی هم می شد چرا که دوست داشت در راس موفقیت ها باشد و یا بهتر است بگوییم زمینه ساز موفقیت تیمش شود و این از او یک بازیکن متمایز در تاریخ فوتبال ایران ساخت. 

علی دایی همان طور که اشاره شد به این خاطر اتفاقات تلخی را هم در زمین فوتبال تجربه کرد. سخت ترین مصدومیت او در بازی با بحرین در بازی های آسیایی هیروشیما رخ داد. جایی که دروازه بان بحرین برای تصاحب توپ به شکم علی دایی ضربه زد و علی دایی بعداز بازی متوجه شد طحالش پاره شده و باید جراحی شود. این اتفاق نزدیک بود به مرگ او منجر شود و چند ماهی به خاطر این مصدومیت دور از میادین بود. جالب اینکه او بعد از ضربه ای که از دروازه بان بحرین خورده بود در زمین ماند و به بازی ادامه داد. او به تازگی هم به همین خاطر یک بار دیگر جراحی شد. 

دایی بعدها در مصاحبه ای با عادل فردوسی پور در تشریح اتفاقی که در دیدار با بحرین برایش رخ داد گفت: فقط ۲۰ دقیقه از بازی مانده بود که این اتفاق رخ داد و تیم ملی هم تمام تعویض‌هایش را انجام داده بود. در آن لحظات تصمیم به ادامه بازی گرفتم اما آن ۲۰ دقیقه شاید باور نکنید برایم به اندازه ۲۰۰ سال طول کشید...

رابطه عجیب با علی کریمی 

علی دایی و علی کریمی همیشه با هم رابطه سینوسی داشتند. شاید که باید گفت دو پادشاه در یک اقلیم نمی گنجند. آشتی زورکی را هم حتما به یاد دارید. آشتی که به دل هیچ کس نچسبید و خیلی ها گفتند باید باور کنیم گاهی ستاره ها از هم خوششان نمی آید و این اصلا عیبی ندارد. همه ستاره ها که نمی توانند با هم گرم و صمیمی باشند. به نظر می رسد عدم دعوت از علی کریمی به اردوی تیم ملی زمانی که علی دایی سرمربی تیم ملی شده بود موجب ناراحتی علی کریمی از علی دایی شد. البته هر دو اینروزها این قدر پخته و باتجربه شده اند که خیلی در این مورد حرف نزنند. آشتی از صمیم قلب علی دایی و علی کریمی یکی از آرزوهای مهرداد میناوند فقید بود. مهرداد در طول دوران حیات موفق به این کار نشد اما در روز خاکسپاری مهرداد؛ علی کریمی و علی دایی همدیگر را در آغوش گرفتند. 

و تعریف علی دایی

علی دایی وارد پنجاه و دومین بهار زندگی خود شد. یکی از بزرگ ترین بازیکنان تاریخ فوتبال ایران و آسیا؛ چهره ای که اگر در آنسوی مرزها متولد می شد بیشتر پاس داشته می شد. چهره های که مدیریت در فوتبال را دوست ندارد و اینروزها از فوتبال دور شده است. برخی می گویند به خاطر مصاحبه علیه مدیر عامل وقت باشگاه سایپا ممنوع الکار شده است اما دوست ندارد در اینباره صحبتی داشته باشد و فدراسیون فوتبال هم در این باره چیزی نمی گوید. اخیرا هم صحبت از حضورش در پرسپولیس  به جای یحیی گل محمدی بود اما یحیی برگشت تا ثابت شود رفاقت علی دایی و رضا درویش بهانه ای نیست که پرسپولیس به راحتی از مربی موفق خود یعنی یحیی گل محمدی عبور کند. 

مرد مبارز و سختکوش، آقای گل فوتبال جهان. کسی که نشان داد فوتبالیست توام با فوتبال می تواند در بهترین دانشگاه های کشور در رشته مورد علاقه تحصیل کند. کسی که نشان داد سختکوشی یک گام جلوتر از استعداد است. کسی که خاطرات خوبش در فوتبال ملی از جمله پاس گل به خداداد، گل های متعددش در بازی 6-2 مقابل کره، گل هایش در جام باشگاه های اروپا و... برای همیشه در یادها می ماند.  جای علی دایی در فوتبال خالی است.