مانه علیه رتبه بیستم ایران در رنکینگ فیفا(گزارش)

به گزارش "ورزش سه"، ایران پس از دو پیروزی مهم در مرحله مقدماتی و قطعی کردن صعود به جام جهانی، توانست پس از سال‌ها یک بار دیگر به جمع 20 تیم برتر دنیا راه یابد. رنکینگ فیفا طی روزهای آینده به‌صورت رسمی اعلام می‌شود اما حضور ایران به جای سنگال رتبه بیست شاگردان اسکوچیچ را قطعی کرده است که البته این رتبه می‌تواند همین امشب دوباره از دست برود.

جدا از مسائل تبلیغاتی و رتبه‌بندی برای تعیین قدرت کشورها، رنکینگ فیفا اصلی‌ترین پارامتر برای انتخاب سیدبندی تیم‌های حاضر در جام جهانی است. انتخاب یک سیستم رتبه بندی برای تعیین جایگاه کشورها، نخستین بار در دسامبر 1992 به‌وجود آمد و از آن زمان تاکنون پارامترهای تعیین امتیاز تیم‌ها تغییر کرده و هر چند سال یک‌بار، فیفا متد و فرمول جدیدی را برای این رنکینگ معرفی کرده است.

آخرین بار در سال 2018 بود که فیفا تصمیم گرفت تا فرمول امتیازدهی به تیم‌ها برای تعیین جایگاه آن‌ها در رنکینگ جهانی را تغییر دهد. روش محاسبه Elo از 16 آگوست 2018 برای رده بندی فیفا مورد استفاده قرار گرفت. این الگوریتم در ورزش‌های دیگر نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. مهم‌ترین ویژگی متد جدید جایگزین شدن میانگین امتیازها با جمع کردن آن‌ها است و از این رو فیفا به آن SUM می‌گوید.

فرمول فیفا برای تعیین رتبه بندی کشورها به‌صورت sum= pbefore + I (W – We) است. در این فرمول، منظور از pbefore امتیاز هر کشور در آخرین رتبه بندی قبلی فیفاست، I نیز اهمیت بازی است، W نیز نتیجه آن مسابقه است و We نیز یک فرمول مجزا دارد که به توضیح آن می‌پردازیم.

* در قسمت I یا اهمیت بازی، هر دیداری دارای ضریب خاصی است که در زیر آمده است:

5 = بازی‌های دوستانه خارج از تقویم رسمی فیفا (فیفا دی)
10 = بازی‌های دوستانه در زمان تقویم فیفا (فیفا دی)
15 = بازی‌های گروهی لیگ ملت‌ها
25 = مرحله پلی‌آف لیگ ملت‌ها
25 = مرحله مقدماتی جام جهانی
35 = بازی‌های جام کنفدراسیون‌ها (مرحله گروهی)
40 = بازی‌های جام کنفدراسیون‌ها (مرحله حذفی)
50 = بازی گروهی جام جهانی
60 = بازی‌های مرحله حذفی جام جهانی

* هم‌چنین برای W نیز هر نتیجه‌ای، ضریب خاص خود را دارد:

1: پیروزی
0.5: تساوی
0: شکست 

* منظور از We نیز نتیجه مورد انتظار از مسابقه یا به بیان دیگر ضریب بازی برای هر تیم است که از این فرمول استفاده می‌شود: We = 1 / (10* (-dr / 600) + 1 که در این‌جا منظور از dr اختلاف امتیاز دو تیم در رنکینگ فیفا است. به‌طور مثال، اختلاف امتیاز ایران (1557.58) با قطر (1437.91) عدد 119.67 را نشان می‌دهد. پیروزی ایران برابر قطر، امتیاز کمتری برای ایران به‌همراه خواهد داشت تا امتیازی که قطر از پیروزی برابر ایران به‌دست می‌آورد.

بدین‌ترتیب و با استفاده از این فرمول، ایران توانست بابت پیروزی برابر عراق 7.47 و هم‌چنین با برتری مقابل امارات 7.84 امتیاز مثبت و در مجموع 15.31 امتیاز به‌دست آورده و در نخستین رنکینگ فیفا در سال 2022، به رتبه بیستم جدول رده بندی صعود کند. چرا که سنگال در رقابت‌های جام ملت‌های آفریقا تنها 5.04 امتیاز را از آن خود کرد و یک رتبه در جدول رده بندی سقوط کرد.

سنگال دیشب در مرحله نیمه‌نهایی رقابت‌های جام ملت‌های آفریقا بورکینافاسو را شکست داد. سنگال در صورت پیروزی 14.47 امتیاز مثبت به‌دست می‌آورد و مجموع امتیازات خود را به عدد (1581.19)  می‌رساند تا در رنکینگ ماه بعد یعنی فوریه و دومین رنکینگ سال 2022، بالاتر از ایران (1572.89) قرار گرفته و دوباره به رتبه بیستم رنکینگ فیفا برگردد.

البته پیروزی سنگال در ضربات پنالتی، تنها 4.47 امتیاز را نصیب این تیم خواهد کرد تا مجموع امتیازات این تیم به عدد (1571.19) برسد و آن‌گاه این تیم در همان رتبه بیست‌و‌یکم باقی خواهد ماند و ایران نیز در سر جای خود باقی می‌ماند مگر این‌که در دیدار فینال عنوان قهرمانی را از آن خود کند که آن‌گونه در رنکینگ ماه بعدی (فوریه) روند صعودی خواهد داشت. شکست سنگال در دیدار امشب و یا بازی فینال، امتیازی را از این تیم کم نمی‌کند چرا که طبق فرمول بندی فیفا، تیم‌هایی که در دور حذفی یک تورنمنت شکست می‌خورند، هیچ امتیازی را از دست نمی‌دهند.

تیم ملی تا فروردین بازی رسمی در پیش ندارد مگر این‌که در این حد فاصل، تیم اسکوچیچ بازی تدارکاتی برگزار کند. ایران باید ابتدا به مصاف کره جنوبی برود و سپس با لبنان دیدار کند. پیروزی برابر کره جنوبی، 11.3 به جمع امتیازات ایران اضافه می‌کند. نتیجه تساوی 1.2 امتیاز از تیم ملی کم می‌کند و شکست از این تیم، با افت 13.7 امتیازی ایران همراه خواهد بود. هم‌چنین، با غلبه بر لبنان تیم اسکوچیچ 5.27 امتیاز دیگر جمع می‌کند ولی به‌ترتیب تساوی 7.23 و شکست 19.73 از ایران کسر خواهد کرد.

البته تیم ملی ولز با 1578.01 امتیاز بالاتر از ایرانی قرار دارد که 1572.89 امتیاز کسب کرده است. آنها تا فروردین و مرحله پلی‌آف جام جهانی در قاره اروپا بازی رسمی در پیش ندارند ولی اگر در دیدارهای دوستانه پیش رو متحمل شکست شوند، آنگاه ایران می‌تواند حتی بالاتر از رتبه بیستم قرار بگیرد. کلمبیا نیز با 1585.90 در جایگاه هجدهم رنکینگ فیفا قرار دارد و در صورت ناکامی این تیم از حضور در جام جهانی، آنها نیز روند نزولی در پیش خواهند گرفت.

کلمبیا نیز تا فروردین ماه بازی رسمی در پیش ندارد اما شکست این تیم به‌همراه ولز و سوئد در بازی‌های دوستانه و یا عدم راهیابی آنها به جام جهانی، می‌تواند رویای حضور در سید دوم جام جهانی را برای ایران زنده کند. باید دید این تیم‌ها در روزهای قبل از آغاز مرحله پایانی مقدماتی جام جهانی، چه دیدارهای تدارکاتی را برای خود در نظر خواهند گرفت.