دورانی که بردن سوریه هم دشوار بود؛
کشف علی دایی در تلخ ترین روزهای تاریخ! (عکس)
سوریه معمولا حریف دشواری برای تیم ملی ایران نبوده، اما 28 سال پیش آنها در آستانه رقم زدن کابوس بزرگی برای ما بودند.
به گزارش "ورزش سه"، تیم ملی ایران بعد از سپری کردن مرحله دشوار مقدماتی اول، حالا دور دوم را با دیدار در مقابل سوریه آغاز می کند. در طول تاریخ فقط یک بار و در سال 1352 و در جریان مقدماتی جام جهانی 74 در دیدارهای رسمی مغلوب سوریه شده ایم و البته آن شکست عجیب در امجدیه نقش مهمی در نرسیدن ما به جام جهانی برای اولین بار در تاریخ ایفا کرد.
در آن مقطع و اوایل دهه 70 نیز فوتبال ایران دچار افت عجیبی شده و شاید تلخ ترین روزهای خود را سپری می کرد. دوران دشواری که با حذف از هیروشیما و مقدماتی جام 94 همراه شد، اما در ادامه تیم 96 محمد مایلی کهن ظهور کرده و آن مقطع سخت هم از سرمان گذشت.
تصاویری که در اوایل دهه 70 مد شده بود؛ ترکیب جوان شده تیم ملی ایران که در نهایت علیرغم در اختیار داشتن ستاره های فراوان نتوانست راهی جام جهانی شود.
28 سال پیش و در جریان رقابت های مقدماتی جام جهانی 1994 نیز سوریه شرایط را برای صعود تیم ملی ایران به دور دوم دشوار ساخته بود که البته در نهایت تیم علی پروین خود را به مرحله نهایی مرحله مقدماتی رساند. بعد از اتفاقات عجیب در مسابقات هیروشیما و محرومیت پنج ستاره مهم تیم ملی ایران، علی پروین در اوایل سال 1372 روند بازسازی تیم را برای رقابت در مقدماتی جام جهانی 94 آغاز کرد.
در اولین اردو بازیکنان باتجربه ای چون احمدرضا عابدزاده، جواد زرینچه، مهدی فنونی، مهدی ابطحی، صمد مرفاوی و علی اصغر مدیروستا و ... حضور داشتند. اما در آن مقطع ستاره های جوانی مانند علی دایی، کریم باقری و یحیی گل محمدی که در سال های بعد تبدیل به بازیکنان ثابت تیم ملی شدند نیز به ترکیب اضافه شده بودند.
تیم ملی ایران برای حضوری مقتدرانه در مرحله مقدماتی در جام اکو شرکت کرد و بازیکنانی چون علی دایی و کریم باقری برای اولین بار در لباس تیم ملی به میدان رفتند. در دور اول مقدماتی ایران با عمان، میانمار، عمان، سوریه و چین تایپه هم گروه شد و البته میانمار قبل از شروع مسابقات انصراف داد. بر اساس قوانین وقت، دور رفت مسابقات همه تیم ها در تهران و دور برگشت در دمشق برگزار می شد.
با محرومیت ستاره های اصلی تیم ملی در جریان کابوس هیروشیما، علی پروین تصمیم به دعوت از چند بازیکن جدید به اردوی تیم ملی برای مقدماتی جام 94 گرفت.
در اولین دیدار تیم ملی ایران به مصاف عمان رفت و علیرغم موقعیت های خوب از جمله ضربه علی دایی که به دیرک برخورد کرد، به تساوی بدون گل رضایت داد. جالب اینجاست علی پروین تیمش را در مقابل حشمت مهاجرانی که در جام جهانی 78 زیر نظر او در آرژانتین بازی کرده بود، هدایت می کرد.
در دومین دیدار ایران موفق شد در بهترین روز دوران ورزشی مدیرروستا با شش گل چین تایپه را مغلوب کند. علی اصغر چهار بار و علی دایی و حمید استیلی هر کدام یک بار دروازه رقیب نگون بخت را باز کردند. اما اتفاقی در دقایق ابتدایی آن دیدار روز چهارم تیر ماه 72 رخ داد که عملکرد تیم ملی ایران در کل دور مقدماتی را تحت تاثیر قرار داده و شاید عامل اصلی ناکامی تیم علی پروین لقب گرفت.
در دیدار تلخ برابر چین تایپه اگرچه با پوکر مدیرروستا با شش گل پیروز شدیم، اما آسیب دیدگی ناگوار عابدزاده او را برای مدت ها از تیم ملی و فوتبال جدا کرد؛ مصدومیتی که هنوز هم در راه افتادن او پیداست.
در آن مقطع علی پروین یکی در میان به عابدزاده و غلامپور بازی می داد و البته احمدرضا در بازی های مهم در ترکیب قرار می گرفت. عابدزاده در آن دیدار و برای نشان دادن آمادگی خود، در دقایق ابتدایی خروج خطرناکی انجام داده، به شدت دچار آسیب دیدگی شده و ادامه مسابقات و دور دوم را از دست داد. بهزاد غلامپور اگرچه در آن سالها در دروازه پاس سنگربان بسیار خوبی بود، اما در دور دوم در دوحه بسیار ضعیف عمل کرد تا ایران نتواند بلیت صعود به جام جهانی آمریکا را رزرو کند.
ستاره های پرافتخاری چون علی دایی، کریم باقری، افشین پیروانی، یحیی و .... در آن مقطع و با تصمیم علی پروین در آخرین روزهای حضور در فوتبال در دوره اول سرمربیگری، وارد اردوی تیم ملی شدند.
اما در سومین بازی در آزادی برابر جدی ترین رقیب خود قرار گرفتیم. گرچه بازیکنان سوریه ضربه مدیرروستا در اوایل نیمه دوم را بیرون کشیدند، اما داور این صحنه را گل تشخیص داد تا ایران در آستانه یک پیروزی مهم قرار بگیرد. اما در دقایق پایانی و روی غفلت مدافعان ما، سوریه صاحب یک ضربه پنالتی شده و غلامپور علیرغم مهار ضربه اول، در ریباند ناکام ماند تا این دیدار با تساوی 1-1 تمام شود. در پایان دور رفت ایران، سوریه و عمان همگی هم امتیاز بودند و تیم علی پروین به علت تفاضل گل بهتر در صدر قرار داشت.
حمید درخشان که در آن مقطع کاپیتان تیم ملی هم لقب گرفته بود، برای جبران غیبت در پکن 90 بهترین بازی های خود در ترکیب تیم علی پروین را ارائه داد.
ایران دور برگشت را با برتری 0-1 عمان با تک گل حمید درخشان آغاز کرد. هافبک خوش فکر فوتبال ایران بعد از خط خوردن از تیم قهرمان پکن 90 پای پله هواپیما، هنگام بازگشت به ترکیب تیم ملی از انگیزه بالایی برخوردار بوده و بهترین بازی های خود در عرصه ملی را در آن مقطع به نمایش گذاشت.
تصویری متفاوت با تیپ های مد دهه 70 از نادر محمدخانی، علی اصغر مدیرروستا، جواد منافی، حمید استیلی و علی دایی پیش از دیدار برگشت برابر تیم ملی سوریه در شهر دمشق
در ادامه ایران با دبل علی دایی و گل های درخشان، نامجو، ابطحی و استیلی پیروزی 0-6 برابر چین تایپه را تکرار کرد و به دیدار مرگ و زندگی برابر سوریه رسید. ایران باز هم با تفاضل گل در صدر بود و حریف برای صعود به دور بعد به پیروزی نیاز داشت.
اما در دور دوم همه چیز به بدترین شکل برای ما رقم خورد؛ شکست تلخ و تحقیرآمیز برابر کره جنوبی در روزی که غلامپور به هیچ توپی نه نگفت
در فضای دشوار و آزاردهنده دمشق، باز هم حمید درخشان در دقایق ابتدایی با حضور به موقع در سمت چپ محوطه و ضربه ای به طاق دروازه سوریه، گل حساس و مهم تیم ملی در خانه حریف را به ثمر رساند.
در ادامه و در روزی که دو بار ضربات علی دایی به دیرک دروازه خورد، غلامپور با نمایش فوق العاده خود در چند صحنه باعث شد دروازه تیم ملی فرو نریزد. در نهایت سوریه در دقیقه 90 و با یک ضربه پنالتی به گل رسید، اما مقاومت جانانه تیم ملی ایران در نهایت باعث شد تیم علی پروین به عنوان صدرنشین راهی دور نهایی شود.
در معدود نمایش های خوب خود در دور دوم، با درخشش علی دایی برابر ژاپن پیروز شدیم؛ نبرد کازویوشی میورا، ستاره ژاپنی که هنوز هم فوتبال بازی می کند با امیر قلعه نویی، پرافتخارترین سرمربی تاریخ لیگ ایران.
اما دور نهایی در دوحه مصادف با رقم خوردن یکی از تلخ ترین خاطرات هواداران فوتبال در ایران، حواشی و شایعات فراوان در مورد علی پروین، غلامپور و ... و شکست های دشواری چون 0-3 برابر کره جنوبی، 1-2 برابر عراق و 3-4 برابر عربستان و ناکامی در رسیدن به دومین جام جهانی تاریخ شد.
و اما تصویری از چهره خاص و نوستالژیک روی راموس؛ ستاره برزیلی الاصلی که برای ژاپن بازی می کرد و برای هواداران فوتبال یادآور خاطرت تلخ و شیرین دهه 60 و 70 بود.
فوتبال ایران در آن مقطع روزهای بسیار تلخی را سپری کرده و درگیر سردرگمی شدیدی بود، اما شاید تنها دستاورد آن دوران را می توان کشف فوق ستاره ای به نام علی دایی دانست؛ گلزن قهاری که بعدها در فوتبال جهان هم برای سالها بی رقیب بود.
آریا فاطمی مقدم