با مدال طلای شما قبلا شماره می‌گرفته‌اند!

به گزارش "ورزش سه"، تلاش‌های ورزشکاران در المپیک طی مراسمی باشکوه، نهایتاً با گرفتن مدال ختم می‌شود و مدال طلا و نقره و برنز المپیک رؤیای هر ورزشکاری است که در این رقابت‌ها شرکت می‌کند. مدال‌هایی که نقش روی آن‌ها نمادی از تداوم تاریخی این بازی‌ها هستند.

 مدال‌هایی که هر 4 سال به قهرمانان رشته‌های مختلف ورزشی تعلق می‌گیرد، اگرچه در هر نسخه بنا به محل برگزاری جنبه‌های خاص و ابتکاری خودش را دارد، اما به دلیل وجه غالب المپیک از ویژگی‌های مشترکی برخوردار است.

 

مدال‌ها نیز تاریخچه خاص خود را دارند:

 

یونانیان باستان مدال توزیع نمی‌کردند فقط برنده هر رشته جایزه‌ای را دریافت می‌کرد، که بیشتر جنبه نمادین داشت که آن تاج درخت زیتون مقدس بود، اما رفته‌رفته پاداش قهرمان المپیک ارزش مادی بیشتری پیدا کرد. در آتن 1896، اولین دوره رقابت‌های المپیک مدال نقره و برنز، به تیم یا نفر اول و دوم اهدا شد و خبری از اهدای مدال طلا نبود، چراکه در آن مقطع تب‌وتاب بحث در مورد معنای آماتوریسم، به‌ویژه توسط آنگلوساکسون‌ها مطرح‌شده بود و این تصور رواج داشت که طلا پیامدهای بیش‌ازحد "اقتصادی" دارد.

شهرهای قدیمی یونان در ابتدا جایزهای معنوی به قهرمانان مسابقات می‌دادند، مثلاً ساخت مجسمه آن‌ها و اعطای امتیاز میزبانی آیین‌های مذهبی به آن‌ها، اما به‌مرور زمان، این جایزه‌های معنوی به جایزه‌های مادی و اختیارات ممتاز تبدیل شد.

مثلاً شهرداری‌های قدیمی یونان تمام هزینه زندگی قهرمانان را تا آخر عمرش تأمین می‌کردند و در مراسم جشن کرسی ویژه‌ای به قهرمان اختصاص می‌دادند. حتی بهترین جای سالن تئاتر را نیز در اختیار قهرمانان مسابقات المپیک قرار می‌دادند.

همچنین، مردم یونان قدیم قهرمانان المپیک خوش‌اندام را خدا می‌دانستند. زمانی که بیماری واگیرداری همه‌گیر می‌شد، مردم پیش مجسمه‌های قهرمانان المپیک می‌رفتند و دعا می‌کردند.

اما در بازی‌های معاصر المپیک، به قهرمانان مسابقه‌ها یک مدال طلا اعطا می‌شود. از زمان نخستین مسابقات المپیک به سبک مدرن در سال ۱۸۹۶، به برندگان این مسابقات مدال اهدا شده است.

 

برای هر شهری که میزبان این بازی‌ها بوده، مجموعه مدال‌های خاصی ضرب شده است. اندازه و طراحی این مدال‌ها در طول زمان تغییر کرده است که در ادامه تاریخچه مدال المپیک را می‌خوانیم:

 

 

تاریخچه مدال المپیک مدرن:

 

 المپیک آتن ۱۸۹۶:

برندگان نخستین المپیک به شیوه جدید مدال طلا دریافت نکردند، بلکه مدال نقره گرفتند.
به مقام‌های دوم، نشان‌های مسی داده شد.

 

 

المپیک پاریس ۱۹۰۰:

مدال‌های طلا، نقره و برنز برای نخستین بار و تنها مدال مستطیلی شکل در میان مدال‌های دایره‌ای تاکنون. نایک، الهه پیروزی در جلو و ورزشکاری پیروز در پشت آن.

 

 

المپیک سن‌لوئیس ۱۹۰۴:

این مدال‌ها ورزشکاری را با تاجی از زیتون به نشان افتخار در پیش داشتند، نقش برجسته‌ای برای نمایش نظام المپیک باستان. بر روی دیگر نیز نایک، الهه پیروزی، نقش بسته بود.

 

المپیک لندن ۱۹۰۸:

برترام مک‌کنال، مجسمه‌ساز استرالیایی که طراح سکه‌ها و تمبرهای جرج پنجم بود دو زن را به تصویر کشیده بود که تاجی از زیتون بر سر ورزشکاری می‌گذاشتند، به‌علاوه قدیس محافظ انگلستان، سنت جورج.

المپیک استکهلم ۱۹۱۲:

مدال‌های استکهلم شامل تصویری از یک جارچی که آغاز بازی‌ها را اعلام می‌کرد و نیم‌تنه‌ای از قهرمان ژیمناستیک سوئد، پهر هنریک لینگ بودند.

 

المپیک آنتورپ ۱۹۲۰:

نقش پشتی به گرامیداشت سرباز اساطیر رومی، سیلویوس بارابو بود. قهرمانی که غولی باج‌گیر به نام درون آنتیگون را به رودخانه اشلت در آنتورپ افکند.

 

المپیک پاریس ۱۹۲۴:

برای نمایش روحیه ورزشکاری، قهرمانی به تصویر کشیده شده بود که رقیبش را برای برخاستن یاری می‌داد. طرح پشتی شامل وسایل ورزشی و چنگ بود، اشاره‌ای به المپیاد فرهنگی.

المپیک آمستردام ۱۹۲۸، المپیک لس‌آنجلس ۱۹۳۲، المپیک برلین ۱۹۳۶، المپیک لندن ۱۹۴۸، المپیک هلسینکی ۱۹۵۲، المپیک ملبورن ۱۹۵۶، المپیک رم ۱۹۶۰، المپیک توکیو ۱۹۶۴، المپیک مکزیکوسیتی ۱۹۶۸

فلورنتین مجسمه‌ساز و جوزپه کاسیولی نقاش در مسابقه کمیته بین‌المللی المپیک برای طراحی مدال‌ها برگزیده شدند و از ۱۹۲۸ تا ۱۹۶۸ طرح اصلی یکسان باقی ماند. در جلوی مدال الهه پیروزی، نایک، نقش بسته بود که تاج پیروزی و نخل در دست داشت. نقش پشت مدال نیز ورزشکار برنده‌ای بر دوش جمعیت بود.

 

 

المپیک مونیخ ۱۹۷۲:

برای اولین بار در طول ۴۴ سال، برگزارکنندگان المپیک مونیخ رویه جاری درباره نقش پشت مدال را شکستند و گرهارد مارکس از مدرسه طراحی باوهاس دوقلوهای اساطیری لدا تاریخچه مدال المپیک مدرن یعنی پولوکس و کاستور را که از دو پدر متفاوت، زئوس و شاه اسپارت بودند، بر مدال‌ها تصویر کرد.

 

المپیک مونترال ۱۹۷۶:

رویه طراحی ساده برای پشت مدال با تاج ساده زیتون و نشانی از شهر میزبان المپیک ادامه یافت.

 

المپیک مسکو ۱۹۸۰:

ایده نمایش نشان شهر میزبان در پشت مدال ادامه یافت و آن بر طرحی از یک استادیوم، مشعل المپیک و آتش‌دان نقش بست.

 

المپیک لس‌آنجلس ۱۹۸۴:

نقش مدال‌ها به طراحی کاسیولی بازگشت اما هم‌چنین تصویرگر آمریکایی دوگالد استرمر بر روی آن‌ها کار کرد.

  
 المپیک سئول ۱۹۸۸:

طرحی باز هم مدرنیستی، شامل فاخته‌ای با شاخه زیتون و نشان المپیک کره- یک «تاوگوک» (دایره وحدت وجودی) شبیه نشان پرچم کره جنوبی.

 

المپیک بارسلون ‍۱۹۹۲:

مشهورترین مجسمه‌ساز در قید حیات اسپانیا، خاویر کوربه‌رو، نقشی از نایک، الهه پیروزی، را در دوران جدید تصویر کرد و نشان المپیک بارسلون را نیز در پشت نهاد؛ سری آبی به تمثیل از دریای مدیترانه، بازوانی زرد گشوده به رنگ خورشید و پاهای قرمزی جست‌وخیزکنان

   
المپیک آتلانتا ۱۹۹۶:

بازگشت به طرحی سنتی از نایک. در پشت مدال به یادبود سال سده المپیک دوران جدید، نشان آتلانتا، مشعل المپیک، مجموعه‌‌ای از ستارگان و طرحی از شاخه زیتون نقش بسته بود.

 

المپیک سیدنی 2000:

این طرح جنجال‌برانگیز شد، چراکه منتقدان می‌گفتند به‌جای استادیومی یونانی کولوسئومی رومی را نشان می‌دهد. ووژه پیترانیک، طراح سکه استرالیایی، نمایی از اپرای سیدنی و مشعل المپیک را در پشت مدال‌ها نهاد.

 

 

    

المپیک آتن ۲۰۰۴:

یونانیان یونانی عمل کردند. تصویر تازه‌ای از نایک که بر فراز استادیوم پان‌آتنیک ۱۸۹۶ پرواز می‌کرد تا به قوی‌ترین، سریع‌ترین و بلندترین پیروزی عطا کند. حروف کلاسیک یونانی نیز قصیده المپیک را زیر نشان آتن بیان می‌نمودند.

 

المپیک پکن ۲۰۰۸:

الهه یونانی و استادیوم روی مدال ماندند و پشت مدال نیز با یشم چینی جواهرنشان شده بود.

 

    
المپیک لندن ۲۰۱۲:

بزرگترین مدال بازی‌های تابستانی تا به امروز. دیوید واتکینز می‌گوید نمادهای کلیدی پشت و روی مدال، نایک، الهه پیروزی و رود تیمز را گرد هم آورده‌اند تا به روح و سنت بازی‌ها وفادار باشند و نشانه‌ای نیز از شهر لندن در خود داشته باشند. پشت مدال شامل نشان بازی‌ها است تا شهر جدید را به‌سان جواهری در حال رشد بنماید. این نشان روی چوب‌هایی قرارگرفته که به شکل شعاع‌های نورند و نمادی برای انعکاس و تابیدن انرژی ورزشکاران و همچنین نمادی از اتحاد هستند. رودخانه تیمز مانند یک روبان در میانه جاری است. زمینه کاسه‌مانند با مربعی در میان دایره که مکان را القا می‌کند، یادآور آمفی‌تئاترهای دوران باستان است. رشته و ماده ورزشی در کناره هر مدال مربوطه کنده‌کاری شده‌اند. همه این مدال‌ها در ضرابخانه سلطنتی در لانتریزانت در شمال ولز ضرب شده‌اند.

 

المپیک ریودوژانیرو 2016:

مدال‌های ریو 2016 با طراحی مانا در ذهن ساخته‌شده‌اند. مدال‌های طلا 100 درصد عاری از جیوه هستند و مدال‌های نقره از 30 درصد مواد بازیافتی تشکیل‌شده‌اند، هرکدام از این‌ها به یک وسیله تجهیز شده‌اند و بر این اساس که طلا، نقره و یا برنز است از هرکدام صدای متفاوتی بیرون می‌آید. این مدال (مدال طلا) فارغ از اینکه چه کسی قهرمان هرکدام از 42 بازی ریو 2016 باشد، زمانی که قهرمان رقابت بر روی سکوی اهدای جوایز ایستاده است بر سینه قهرمان خواهد درخشید.

همراه این قطعات فلزی گران‌بها روبان نیز وجود دارد که از 50 درصد مواد بازیافتی ترفتالات پلی‌اتیلن پلی‌استر (PET) ساخته‌شده است.

 

 

المپیک توکیو 2020:

مدال‌ها کاملاً از مواد بازیافتی تهیه می‌شوند، در این حالت دستگاه‌های الکترونیکی منسوخ ارائه‌شده توسط جمعیت ژاپن تهیه می‌شوند. آن‌ها 78 هزار و 985 تن تلفن همراه دست‌دوم، رایانه، صفحه‌کلید، اجزا got به دست آوردند. پس از فرآیند بازیافت 32 کیلو طلا، 3500 نقره و 2200 برنز به دست آمد، درحالی‌که عنصر روی حاوی آن برنج بود.

 

با استفاده از این مواد و با توجه به اینکه مدال طلا نقره است، با شش گرم طلا غسل داده‌شده، مدال‌های 556 گرم (طلا)، 550 (نقره) و 450 (برنز) ساخته‌شده است. قطر آن 85 میلی‌متر و ضخامت آن 7.7 میلی‌متر در نازک‌ترین قسمت تا 12.1 در ضخیم‌ترین قسمت است.

 

طراحی معکوس توسط هنرمند جونیچی کاوانشی انجام شده است. این شامل یک مووی ichimatsu، یک مدور الگوی سنتی هندسی است که ترکیب آن در مدال‌ها می‌خواهد اتحاد انسان را در تنوع و تلاش برای رسیدن به اهداف نشان دهد. این نوعی تاج را تشکیل می‌دهد که می‌توان موازی آن را با موادی که از یونان سنتی تشکیل‌شده‌اند یافت.

 

 

روبان که با آن‌ها از گردن از برندگان جایزه آویزان همچنین نقوش دارند از itchimatsu MOYO و Kasane در هیچ irome، نشات گرفته از کیمونو سنتی است. نقوش مشابهی در مواردی که نگهداری می‌شوند نیز گنجانده شده است. همان‌طور که مشخص است، به دلیل همه‌گیری ویروس کرونا، این خود ورزشکاران هستند که آن‌ها را برمی‌دارند و از گردنشان آویزان می‌کنند.

 

این اولین بار نیست که از مواد بازیافتی برای ساخت مدال استفاده می‌شود: این ماده در ونکوور 2010 و بخشی از آن در ریو 2016 ساخته شد، زمانی که از تکنیک‌های "تمیز" برای جداسازی طلا نیز استفاده شد. اما آنچه تغییر نمی‌کند نمادگرایی است. ارزش پولی مدال طلا نزدیک به 500 یورو است، اما محاسبه ارزش نمادین آن غیرممکن است.

 

کارشناسان ژاپنی می‌گویند مدال‌های این دوره کیفیت بسیار بالاتری ازلحاظ فناوری و طراحی نسبت به بازی‌های المپیک برزیل دارند. بخشی از مدال‌های المپیک برزیل هم نیز توسط مواد بازیافتی ساخته‌شده بودند.

درحالی‌که ژاپن برای میزبانی مسابقات ورزشی المپیک ۲۰۲۰ آماده می‌شود، شهروندان این کشور به تحویل تلفن‌های همراه کهنه و بی‌استفاده به‌منظور بازیافت تشویق شدند و مردم این کشور نیز با تحویل گوشی‌های موبایل و سایر اجزای بلااستفاده الکترونیکی خود هم در ساخت مدال‌های المپیک شریک شدند و هم در جهت کمک به محیط‌زیست همت گماردند.

 

در پایان این گزارش صحبت‌های فرماندار توکیو را دراین‌باره می‌خوانید:

ما این طرح را باهدف ترویج پایداری [محیط‌زیست] و نیز افزایش حس مشارکت در مسابقات ۲۰۲۰ برپا کرده‌ایم. واقعاً هیجان‌انگیز است که تلفن‌های همراه شما بدل به مدال‌های المپیک و پارالمپیک می‌شود.