سنت این پرسپولیس؛ بیگانه با بحران

به گزارش ورزش سه حذف شدن از جام حذفی آن هم به دست استقلال می‌تواند زمینه‌ساز بروز نگرانی‌هایی در مورد عملکرد پرسپولیس در سه بازی آینده این تیم در لیگ شود. به هر حال دربی تهران اهمیت بسزایی در نزد هواداران دو تیم دارد و نمی‌توان به آن همچون یک بازی معمولی نگاه کرد. پرسپولیس در دربی به خوبی قبل نبود و آنچه شاگردان یحیی در جدال سنتی با استقلال نشان دادند چنگی به دل نزد. دو بازی پرسپولیس مقابل فولاد و استقلال تردیدهایی را در مورد توانایی این تیم در فاز هجومی در مقابل تیم‌هایی که بتوانند آنالیز خوبی از قدرت تهاجمی آن داشته باشند بوجود آورده است. ضمن اینکه به نظر می‌رسد با طولانی شدن فصل و انجام بازی‌های با فاصله کم در یک سال اخیر و همچنین حضور چند بازیکن در اردو و بازی‌های تیم ملی، توان فیزیکی قرمزپوشان نیز تحلیل رفته است. برخلاف آنچه وانمود می‌شود یحیی گل‌محمدی چندان دست بازی هم برای استفاده از بازیکنان مختلف ندارد و فاصله نیمکت تا ترکیب اصلی در برخی پست‌ها زیاد است. مصدومیت‌ دو بازیکن کلیدی نیز مزید بر علت شده تا یحیی به جز خط حمله در بقیه پست‌ها قادر به دست بردن در ترکیب نباشد.

با این همه آنچه پرسپولیس در سال‌های اخیر نشان داده یک نوع جان‌سختی و استقامت است که پارامتر موثری در موفقیت‌های اخیرش بوده است. اینگونه نبوده که همیشه شرایط برای قرمزها ایده‌آل باشد و نگاهی به اتفاقات چند سال اخیر نشان می‌دهد که آنها نیز مشکلات خاص خود را داشته‌اند. از دست دادن ستاره‌ها آن هم در زمان بسته شدن پنجره نقل و انتقالات مهمترین چالشی بوده که پرسپولیس با موفقیت از آن عبور کرده و تا سال‌ها به عنوان مصداقی برای سختکوشی در فوتبال ایران از آن یاد خواهد شد.

پرسپولیس در کنار قهرمانی‌های خود نوعی توانایی مثال‌زدنی در عبور از بحران و یا بهتر بگوییم نیفتادن در دام بحران پیدا کرده است. فرهنگی که با تلاش مربیان این تیم و به خصوص برانکو در این تیم نهادینه شده و باعث شده شکست‌های مقطعی و یا مشکلات بیرونی و  ناگهانی تاثیری بر روند فنی تیم در دراز مدت نگذارد. برای همین هم وقتی روند نتیجه‌گیری پرسپولیس در پنج شش سال گذشته را بررسی می‌کنیم تنها به چند باخت مقطعی می‌رسیم نه به یک دوران ناکامی. پرسپولیس حتی در زمان‌هایی که دچار افت فنی شده توانسته روند مثبتش در نتیجه‌گیری را حفظ کند و راه نتیجه گرفتن حتی با وجود افت مقطعی را بلد بوده است.

وقتی پرسپولیس در نیمه‌نهایی لیگ قهرمانان یک باخت سنگین مقابل الهلال داد و به تهران برگشت برانکو در یک فضای منطقی از دلایل فنی باخت تیمش گفت. اتفاقی که کمتر در فوتبال ایران رخ می‌دهد. این روحیه در ادامه نیز در پرسپولیس ادامه داده شد و این موضوع به کمک این تیم آمد تا منطقی‌تر از قبل با شکست‌های خود روبرو شود. یا وقتی در اهواز در یک بازی مقابل استقلال خوزستان در اهواز قرمزها با جو متشنج ورزشگاه روبرو شدند و تن به تساوی دادند برانکو گفت که چیز غیرعادی در این ورزشگاه ندیده است و آن را مستمسکی برای بهانه‌گیری نکرد. رفتار او با ستاره‌های تیمش و همچنین برخوردش با جدایی آنها نیز به نوعی به کمک پرسپولیس آمد تا زیاد قائم به ستاره‌ها نباشد و جدایی آنها چندان بر عملکرد فنی تیم تاثیر نگذارد.

پرسپولیسی‌ها از زمان انقلاب برانکو، تسلیم‌ناپذیرترین تیم لیگ بوده‌اند. شاید در مواقعی آنها بهترین تیم از لحاظ فنی نبوده اند اما از نظر تلاش برای کسب موفقیت و همچنین انگیزه بهتر شدن، آنها همیشه بالاتر از بقیه نشان داده‌اند. حتی زمان‌هایی که بازیکنان این تیم به عدم پرداخت دستمزدهای خود معترض بوده‌اند باز این موضوع تاثیری در میزان تلاش و انگیزه آنها نگذاشته است. وجه شخصیتی و روحیه‌ای که بیش از هر چیز دیگری از بازیکنان پرسپولیس در سال‌های اخیر به یادگار مانده «سماجت» و «سختکوشی» آنهاست. بازیکنانی سمج که انگار همه متلک‌ها و طعنه‌های رقیبان به عوامل موفقیت‌شان، آنها را جنگجو‌تر و سختکوش‌تر می‌کند. ضمن اینکه در کنار آن هم برانکو و هم یحیی گل‌محمدی انعطاف‌پذیری مورد نیاز برای درس گرفتن از دلایل شکست‌های مقطعی را نشان داده‌اند. شکست تنها به معنای باختن در یک بازی نیست بلکه می‌تواند شکست در به سرانجام نرسیدن ایده های تاکتیکی هم باشد. ساختن تیمی کم‌حاشیه در سطح پرسپولیس، کار سختی بوده که هم برانکو و هم یحیی موفق به انجام آن شدند و به تدریج با حضور چهره‌های تاثیرگذاری همچون کریم باقری و سیدجلال تبدیل به یک فرهنگ در این باشگاه شده است. اینکه مشکلات از هر نوعی چه مدیریتی، چه تاکتیکی و چه مشکلاتی نظیر داوری‌ها و یا محرومیت‌های انضباطی و بین‌المللی نتواند خلل چندانی بر عملکرد بازیکن در زمین بگذارد.

پرسپولیس حتی زمان هایی که فاقد تنوع تاکتیکی در نوع بازی‌اش بوده و یا دستش مخصوصا در اواخر هر فصل با کامل‌تر شدن آنالیز حریفان تا حدود زیادی از نظر تاکتیکی رو شده و مربیان حریف ایده چگونگی مهار آن به نحوی اجراشدنی را پیدا کرده‌اند باز دارای چنان اقتداری بوده که در نتیجه‌گیری دچار مشکل نشود. جز یک بار که این تیم در سه بازی متوالی بازنده شد در بقیه موارد اواخر هر فصل پرسپولیس لغرشی در نتیجه‌گیری نداشته است. تجربه بالای بازیکنان این تیم در مدیریت نوع بازی و داشتن روحیه مناسب برای مقاطع بحرانی باعث شده تا این تیم در پنج سال اخیر هیچگاه در یک‌چهارم آخر لیگ پس از تصاحب صدر جدول آن را به تیمی دیگر تحویل ندهد.

با این تفاسیر و با در نظر گرفتن روحیه و فرهنگ حاکم بر تیم یحیی که میراثی از برانکو نیز است، ساده‌انگاری است که ناکامی پرسپولیس در دربی حذفی را بر روند بازی شاگردان یحیی در سه بازی آینده موثر بدانیم. حتی اگر پرسپولیس دچار لغزش شود و لیگ را از دست دهد باز باید به عوامل دیگری برای چرایی آن رجوع کرد نه حذف شدن در جام حذفی. که پرسپولیس روزهای سخت‌تر از باخت در ضربات پنالتی به رقیب سنتی را هم دیده اما خیلی زود به روند معمول خود برگشته است. این پرسپولیس با بحران بیگانه است.

حجت شفیعی