محمد ربیعی از تلخ‌ترین بردش می‌گوید!

به گزارش "ورزش سه"، تیم فوتبال مس رفسنجان که در سال نخست حضورش در لیگ برتر نتایج خوب و درخشانی را کسب کرده است، روز گذشته موفق به شکست سایپا شد تا جایگاه خود در جدول را بهبود بخشیده و به رتبه چهارم جدول رده بندی صعود کند و حالا رویای کسب سهمیه لیگ قهرمانان آسیا، بیش از هر زمان دیگری برای کرمانی ها در دسترس است.

محمد ربیعی سرمربی مس رفسنجان که تیمش در ابتدای فصل در قعر جدول قرار داشت و چندین هفته تا زدن اولین گل خود در این رقابت ها صبوری به خرج داد، اکنون تیم اوج گرفته او، مدعی کسب سهمیه است. او که سابقه سالها حضور در سایپا را دارد، یکی از دوستان صمیمی خود به نام ابراهیم صادقی را شکست داد. شکستی که ممکن است بر روی سرنوشت حضور او در سایپا تأثیر بگذارد.

ربیعی در گفتگویی جالب و خواندنی، درخصوص آینده کاری مربیان، خروج از بحران ها و سایر مشکلات مربیگری در ایران گفتگویی را با خبرنگار ورزش سه انجام داده است که در زیر می خوانیم:

* در بازی با سایپا یک بر صفر برنده شدید. بر روی نیمکت حریف، یکی از دوستان صمیمی شما نشسته بود و این شکست احتمالا روی آینده کاری او تأثیر بگذارد. حس و حالتان را در خصوص این موضوع مطرح کنید و آیا ممکن است در عالم مربیگری، در این شرایط کسی بگوید کاش این بازی را برنده نمی شدیم؟
شب قبل از بازی به تمامی همکارانم اعلام کردم که ای کاش در این مقطع به سایپا نمی خوردیم. چرا که ما به کسب این سه امتیاز نیاز مبرمی داشتیم. با توجه به اینکه در چهار هفته ابتدایی نیم فصل دوم مقابل استقلال، گل گهر و تراکتور مساوی کرده بودیم و یک شکست ناباورانه مقابل آلومینیوم اراک داشتیم.
تیم ما به این سه امتیاز نیاز مبرمی داشت. با توجه به چند سال حضورم در سایپا و شرایطی که در آنجا داشتم، وضعیت این تیم را خیلی درک می کردم. ولی تعهد کاری و اخلاقی من این است که با تمام توان و قدرت تیمم را در هر بازی رهبری کنم. ولی از جانب دیگر می توانم بگویم اگر بحث احساسی را مد نظر قرار دهیم، دوست دارم ادامه کار ابراهیم صادقی را در سایپا ببینم چرا که مطمئنم ایشان نه تنها قطعا تیمش را در لیگ برتر حفظ می کند بلکه رتبه مناسبی نیز به دست می آورد.

* نکته جالب دیگر اینکه تک گل بازی را محمدرضا سلیمانی به ثمر رساند که چند سالی در سایپا عضویت داشت و نیم فصل به جمع تیم شما اضافه شد و این مسئله را تلخ تر می کند. خود شما قبل از رسیدن به رتبه کنونی در جدول، این فشار را تجربه کرده اید. مربی در این شرایط که اخبار و فضاسازی علیهش صورت می گیرد، چه حسی دارد و شرایطش چگونه است؟
این یک قسمت کاملا باورپذیر از این شغل است و سرمربیگری مخصوصا در ایران که کشوری است که غالبا مربی ها با نتایج مورد ارزیابی قرار می گیرند. در حالیکه در سایر کشورها همه چیز تنها کسب نتیجه نیست. در خیلی جاها عملکرد مربی را تنها با نتیجه نمی سنجند. در بحث ساختار سازی، تیم سازی و اینگونه موارد، عملکرد مربی را مورد ارزیابی قرار می دهند
این فشارها برای سرمربی اجتناب ناپذیر است و خود من نیز تا 5 هفته ابتدایی این مشکل را داشتم ولی شخصا به این باور رسیده بودم که ما فوتبال خوبی را ارائه می دهیم و من روند پیشرفت را در تیم کاملا مشاهده می کردم. تیم ما نوپا و تازه بود و برای شکل گیری، نیاز به زمان داشت. امیدواری عجیبی در من موج می زد که مشکلات درست می شود و غیرممکن است که ما همیشه خوب بازی کنیم ولی نتیجه نگیریم. مانند بازی مقابل تراکتور یا دیدار با سایپا در تهران یا جدال با گل گهر در رفسنجان که تیم ما نشان می داد در مواردی کارش را درست انجام می دهد. حالا وظیفه من این بود که زمان های درست بازی کردن تیم در جریان 90 دقیقه را افزایش دهم تا به نتیجه برسیم.

* این بخشی از وجه کاری شماست که به دلیل حرفه ای بودنتان، آن را لمس می کنید یا برایتان قابل ارزیابی است. شاید تعداد افرادی که یک بازی فوتبال را کامل نگاه کنند، کم باشد. بیشتر فوتبالدوستان به نتیجه نگاه می کنند و حتی ممکن است مدیر تیم را زیر فشار قرار دهند که باید سرمربی تیم تغییر کند. در این جور مواقع، سرمربی چه حس و حالی دارد؟
من چند وقت پیش مصاحبه ای به صورت طنز از آقای فیروز کریمی دیدم که مربیان نیازی ندارند اتفاقاتی رخ بدهد چرا که فشار قبر را در هر بازی حس می کنند. واقعا بار سنگینی بر دوش سرمربیان است. برای مربیانی که سالهای متوالی کار کرده اند، این مسئله اجتناب ناپذیر است. هیچ مربی در جهان سراغ نداریم که همیشه در دوره اوج باشد. شما بزرگترین مربی جهان را هم در نظر بگیرید، در مقاطعی موفق بوده و دوران اوج و افول را با هم دارند. نمونه آن آقای مورینیو در دوره آخر چلسی، در منچستر و تاتنهام کنونی است یا پپ گواردیولا نمی تواند نتایج درخشانش در بارسا را همیشه تکرار کند. کلوپ نیز در چند وقت اخیر دچار نزول شد یا زیدان در رئال مادرید دچار افت شد که این اتفاق برای هر مربی ممکن است رخ بدهد. 

کسانی که در ابتدای کار مربیگری هستند، باید بالا و پایین را تجربه کنند. خود من در دسته یک و در زمان حضور در اردبیل در سال سوم، هفته هشتم اخراج شدم. زمانیکه اتفاقات تحت فشار قرار گرفتن و خارج شدن از این وضعیت زیاد شود، شما را پخته و باتجربه می کند و این باعث می شود شما آن را بهتر لمس کنید. یعنی برای دفعات بعدی، تجربه باعث می شود که این فشار بر روی تصمیمات و تمرکز شما تأثیر نگذارد. تمرکز برای تصمیم گیری مربی خیلی مهم است چرا که تصمیمات یک مربی در حین بازی یا مدیریت تیمداری باعث برجسته شدن او می شود. از دست رفتن تمرکز نباید باعث شود که تصمیم گیری ها از بین برود. خیلی از مربیان هستند که پس از تحت فشار قرار گرفتن، به دلیل از دست دادن تمرکز، با تصمیم گیری در لحظات خاص و بحرانی دچار مشکل می شوند. 

بعضی از مربیان هستند که لحظات تحت فشار قرار گرفتن را زیاد تجربه کرده اند، با آن عادی برخورد می کنند. چرا که نگاه و جلوه یک مربی بر روی روند فکری و احساسی بازیکنان تأثیر مستقیمی دارد. بازیکنان ناخودآگاه تمام حس و روانشان از سرمربی خود الهام می گیرد. آنها به مربیشان نگاه می کنند. ابراهیم صادقی روز گذشته خیلی خونسرد دیدم چرا که او سالها کاپیتان سایپا بود و این موارد را تجربه کرده بود. این مواردی که ذکر کردید، قسمت های سخت سرمربیگری است. مربی که تحت فشار است و بتواند از آن فشار خارج شود.

* شاید مربی به صورت طبیعی در این لحظات احساس تنهایی کند و دچار اندوه شود. نوع واکنش هر فردی با فرد دیگر در برخورد با این قضایا متفاوت است. مربی که بازی را واگذار می کند، انگار دنیا از او انتقام گرفته است.
در این مسئله، اطرافیان و سیستم مدیریتی خیلی مهم است. همانطور که گفتم بازیکنان از سرمربی الهام می گیرد، نگاه مربی نیز به مدیر و هیئت مدیره است. چنانچه آن سایه گرم حمایتی را داشته باشد، قطعا با قوت قلب بهتری از این دوره عبور می کند. تمام این موارد، لازم و ملزوم همدیگر هستند. اینکه تیم پشت یکدیگر باشد، برای همین زمانهاست. زمانی که سرمربی مطمئن باشد پشت او به حمایت گرم است و برای خروج از بحران خارج شود که این بحران برای تیم های بزرگ دنیا نیز رخ می دهد.
تمام تیم های دنیا وارد بحران می شوند و هیچ فرقی میان تیم ها وجود ندارد و مهم این است چگونه از این بحران خارج شد. این اتفاق یک طرفه نیست و تنها توسط سرمربی امکان پذیر نیست. سرمربی ناخدای تیم است اما قطعا تمام عوامل باشگاه می توانند در این مسئله سهیم باشند و کمک کنند.