طلسم ۴۹ روزه‌ی سرخ‌ها چگونه شکسته شد؟

به گزارش "ورزش سه" از هفته‌ی یازدهم رقابت‌های لیگ برتر فوتبال ایران، دو‌ تیم پرسپولیس و فولاد در حالی در ورزشگاه آزادی به مصاف هم رفتند که شاگردان یحیی با توجه به پیروزی مقتدرانه‌ی استقلال در تبریز و هم‌چنین طلسم ۴۹ روزه‌ی خود در پیروز نشدن، نیاز مبرم به این ۳ امتیاز خانگی داشتند و شاگردان نکونام هم برای بازگشت به جمع مدعیان کسب سهمیه، باید دست پر آزادی را ترک می‌کردند.

پرسپولیس مشابه بازی دربی، با آرایش ۱-۳-۲-۴ و درست با همان نفرات به میدان آمده بود. فولاد اما نسبت به بازی با سپاهان یک تغییر را در ترکیب خود داشت و محمدرضا عباسی در پست بال چپ، جایگزین محمد قاسمی‌نژاد‌ در آرایش ۱-۳-۲-۴ جواد نکونام شده بود.

پرسپولیس همانند دیدار‌های اخیر خود، به هنگام عدم مالکیت توپ آرایشش را به ۲-۴-۴ تغییر می‌داد و احمد نوراللهی و مهدی عبدی خط اول پرس سرخ‌ها را تشکیل می‌دادند. تیم یحیی در دقایق ابتدایی و تا قبل از به ثمر رسیدن گل عبدی، از بالای زمین تیم فولاد را پرس می‌کرد. نکونام که به نظر می‌رسید از قبل از مسابقه  از این موضوع آگاهی داشته، به محسن فروزان دستور داده بود تا اغلب شروع مجدد‌ها یا پاس‌های رو به عقبی را که دریافت می‌کند، بلند به زمین حریف ارسال کند تا مدافعان میانی و هافبک‌های دفاعی فولاد، زیر پرسینگ شدید سرخ‌ها دچار اشتباه نشوند. اما این برنامه‌ی نکونام با ۳ مشکل جدی مواجه بود:

۱- محسن فروزان بازی با پای خوبی نداشت و مطابق آمار سایت «یازده»، ۱۵ ارسال بلند او به زمین حریف، تنها ۱۳٪ دقت پاس داشت.

۲- دو مدافع میانی پرسپولیس، کنعانی و سید جلال، تسلط خاصی روی توپ‌های هوایی داشتند و در جلوی زمین اهوازی‌ها هم به جز پریرا، فرد دیگری توانایی موفقیت در نبرد‌های هوایی نداشت.

۳- پرسپولیس با حضور هم‌زمان کمال، سرلک، نوراللهی و امیری جنگنده، می‌توانست به راحتی توپ‌های دوم را مال خود کند. ( ۱۹ توپ دوم برای پرسپولیس در مقابل ۱۳ توپ دوم برای فولاد). حتی گل اول و دوم قرمز‌ها هم روی توپ‌های دوم ناشی از ارسال پهلوان و عالیشاه بدست آمد.

نتیجه‌ی تمام اتفاقات بالا آن بود که زمانی که فروزان توپ‌ها را بلند به زمین پرسپولیس می‌فرستاد، باز هم احتمالاً این سرخ‌ها بودند که در میانه‌ی میدان توپ را تصاحب می‌کردند.

فولاد بعد از دریافت گل اول

بعد از دریافت گل، ساخت بازی فولاد از عقب زمین کم کم شکل گرفت. آن‌ها به دو صورت این کار را انجام می‌دادند؛

در حالت اول، از بین میری و آبشک، یکی به میان دو مدافع میانی( کولیبالی-موسوی) اضافه می‌شد تا با تشکیل یک عرض ۳ نفره، مقابل خط اول پرس ۲ نفره‌ی پرسپولیس، متشکل از نوراللهی و عبدی، برتری عددی ایجاد کنند.

تصویر اول: عرض ۳ نفره‌ی فولاد در فاز یک بازی‌سازی

در حالت دوم، آبشک و میری خود را بسیار به مدافع میانی صاحب توپ فولاد نزدیک می‌کردند تا برای آن بازیکن تبدیل به یک گزینه‌ی پاس شوند.

علت موفقیت حالت دوم ساخت بازی فولاد از عقب زمین هم به جای‌گیری‌های اشتباه عبدی برای پرس در چنین موقعیت‌هایی برمی‌گردد. پیش‌تر ذکر کرده بودیم که در بازی مقابل سپاهان( که امیری در رأس خط حمله و نوراللهی پشت سر او قرار داشت)، به هنگام پرسینگ، یکی از بین نوراللهی و امیری روی پای مدافع صاحب توپ می‌رفت و نفر دیگر با عقب‌ترین هافبک تیم سپاهان( عمدتاً محمد کریمی)، یارگیری می‌کرد.

تصویر دوم: نحوه‌ی پرس نوراللهی و امیری در بازی با سپاهان که منجر به زیرتوپ مدافع سپاهان می‌شود.

پرسپولیس با این شیوه‌ی پرسینگ خود که در آرسنال آرتتا و میلان پیولی هم پیاده می‌شود، توانست به خوبی ساخت بازی سپاهان را از عقب زمین خراب کند. اما در دیدار مقابل فولاد، در چندین صحنه و هنگامی که نوراللهی به مدافع صاحب توپ هجوم می‌برد، عبدی سرگردان در مرکز زمین حضور داشت و هافبک دفاعی فولاد را به حال خود رها کرده بود. در نتیجه مدافع فولاد می‌توانست آبشک یا میری را صاحب توپ کند و بازی فولاد از عقب زمین شکل گیرد. ( تصویر سوم و چهارم)

تصویر سوم: عبدی باید روی آبشک پرس بگذارد که در این کار تعلل می‌کند.

تصویر چهارم: سه بازیکن فولاد بین خط اول و دوم پرس پرسپولیس جای گرفته‌اند. در این صحنه یا عبدی باید به پای میری( شماره ۲) هجوم آورد، یا کمال این کار را انجام دهد. هیچ کدام این کار را نمی‌کنند و نتیجه‌ی این حمله، یک شوت در چهارچوب توسط احمدزاده برای فولاد می‌شود.

۶۹ لمس توپ توسط میری و ۷۰ لمس توپ توسط آبشک نشان می‌دهد از زمانی که شاگردان نکونام تصمیم به ساخت بازی از عقب زمین گرفتند، دو هافبک دفاعیشان توانستند نقش خود را در طراحی حملات به خوبی ایفا کنند.

لحظه‌ی کلیدی بازی

در دقیقه‌ی ۵۵ و بعد از آن که ضربه‌ی محمد‌ میری با اختلاف از بالای دروازه به بیرون رفت، محمد زبیر نیک‌نفس لب خط آماده بود تا جایگزین میری شود. میری اما با اشاره و اصرار به نیمکت فولاد، از آن‌ها می‌خواهد تا کمی برای این تعویض دست نگه دارند. تنها ۴ دقیقه‌ی بعد و در حالی که به نظر می‌رسد فشردگی طولی و عرضی خطوط دفاعی تیم پرسپولیس، کار شاگردان نکونام را برای خلق موقعیت سخت کرده، محمد میری با یک پاس قطری دیدنی، صالح حردانی را در جناح چپ خط دفاعی سرخ‌ها صاحب توپ می‌کند تا ساختار دفاعی پرسپولیس در یک لحظه مجبور شود به سرعت از جناح راست خود به چپ جا‌به‌جا شود. ( تصویر پنجم)

تصویر پنجم: پاس قطری میری به حردانی که پایه‌گذار پنالتی فولاد می‌شود.

طی این جابه‌جایی، فضایی در نیم‌فضای چپ زمین، میان سید جلال و سعید آقایی ایجاد می‌شود، میلاد سرلک هم در پوشش آن فضا ناموفق است، در نتیجه پاتوسی صاحب توپ می‌شود و با ارسال خود باعث اعلام خطای پنالتی برای فولاد می‌شود.

بله! محمد میری، در آن لحظه، در زمین ماند و تنها چند دقیقه‌ی بعد پایه‌گذار تک گل فولاد شد.

پرسپولیس با این برد توانست با دو بازی کم‌تر نسبت به سایر رقبا خود را به رده‌ی ششم جدول برساند و در صورت پیروزی در دیدار‌های عقب‌مانده، به دو قدمی استقلال در صدرجدول می‌رسد. یحیی گل‌محمدی و کادرفنی‌اش با این نتیجه می‌توانند بالاخره نفس راحتی بعد از فینال لیگ قهرمانان آسیا بکشند و خود و تیم را از زیر فشار روانی سنگین این چند هفته خارج کنند. به نظر می‌رسد حال باید تنها دغدغه‌ی آن‌ها، پیدا کردن جانشینانی مناسب برای دو مدافع میانی اصلیشان طی ۴ هفته‌ی آتی باشد. باید منتظر و‌ ماند دید یحیی همانند یورگن کلوپ که دو هافبک دفاعی تیمش، هندرسون و فابینیو را به قلب خط دفاع انتقال داد، همین کار را با کمال و سرلک می‌کند یا روی مهره‌ی جوانی چون احسان حسینی قمار خواهد کرد؟

نویسنده: علی کمانگری