چرا جای بشار رسن در دربی 94 خالی بود (آنالیز)

به گزارش ورزش سه ، نود و چهارمین دربی پایتخت بدل به یکی از جذاب‌ترین دربی‌های یک دهه‌ی اخیر گشت؛ بازی که ۴ گل داشت و حداقل ۳ موقعیت ۱۰۰٪ از دست رفته را هم در دل خود. این سومین تساوی متوالی ۲-۲ دو تیم بود و در هر سه‌ی این مسابقات، در سمت قرمز ماجرا، یحیی گل‌محمدی سرمربی بوده است. برای محمود فکری هم تجربه‌ی اولین دربی به عنوان سرمربی با گل دقایق پایانی مهدی قایدی، تبدیل به خاطره‌ای شیرین شد.
پرسپولیس و استقلال، هر دو مطابق انتظار، با آرایش ۱-۳-۲-۴ به این میدان بزرگ آمده بودند؛ اما تغییراتی در نفرات هر دو تیم نسبت به آخرین دیدارشان اعمال شده بود. در تیم پرسپولیس، مهدی عبدی، مرد گل‌زن بازی‌های بزرگ اردوگاه سرخ‌ها، جایگزین امید عالیشاه باتجربه شده بود. با این تغییر، وحید امیری به پست بال راست منتقل شد تا با توجه به چپ پا بودن خود، راحت‌تر  به داخل بزند و عبدی در نوک حمله جایگزین او شد. احمد نوراللهی هم مشابه دیدار با سپاهان، در پست هافبک پشت مهاجم به کار گرفته شد. در تیم استقلال، محمد نادری با رفع مصدومیت، جایگزین محمد دانشگر در سمت چپ خط دفاع شد و آرش رضاوند هم به پست خود، هافبک پشت مهاجم، بازگشت تا فرشید اسماعیلی به نیمکت منتقل شود. شیخ دیاباته هم مطابق انتظار کار را از روی نیمکت آغاز کرد.

بازی با یک غافل‌گیری بزرگ برای شاگردان یحیی آغاز شد. اشتباه مهلک کمال کامیابی‌نیا درون محوطه‌ی جریمه‌ی خودی، توپ را به ارسلان مطهری دونده و فرصت‌طلب رساند تا او هم با ضربه‌ای مهارنشدنی دروازه‌ی لک را فرو بریزد. ارسلان در دیدار‌های قبلی هم نشان داده بود که بازیکن توانمندی در مبحث پرس و باز‌پس‌گیری توپ در نیمه‌ی زمین حریف است و در این دیدار هم توانست زهر خود را به سرخ‌ها وارد کند.

استقلال تا دقایقی بعد از گل، هم‌چنان با آرایش ۲-۴-۴ به هنگام عدم تصاحب توپ دفاع می‌کرد؛ آرش رضاوند به مطهری در خط اول پرس استقلال می‌پیوست و غفوری، قایدی و مهدی‌پور هم خط دوم پرس آبی‌ها را تشکیل می‌دادند. الگوی پرسینگ تیم فکری هم مشابه دیدار‌های قبلیشان بود؛ با تمرکز بر بستن کانال‌های مرکزی و آزاد گذاشتن مدافعان کناری پرسپولیس.

تصویر اول: نحوه‌ی پرسینگ استقلال؛ می‌بینید که نعمتی و آقایی، دو مدافع کناری پرسپولیس، آزاد گذاشته شده اند.

اما از دقیقه‌ی ۱۷ به بعد، استقلال در حالت عدم مالکیت بین دو آرایش ۱-۴-۱-۴ و ۲-۴-۴ جابه‌جا می‌شد و رضاوند مدام بین خط اول و دوم پرس استقلال مشغول جابه‌جایی بود.

تصویر دوم: آرایش ۲-۴-۴ استقلال هنگام عدم تصاحب توپ؛ رضاوند بین خط اول و دوم پرس استقلال مشغول جابه‌جایی است.

هم‌چنین یکی از تصمیمات خوب فکری در این مسابقه، اضافه کردن مسعود ریگی به میان دو‌ مدافع میانی خود و کمک گرفتن از رشید مظاهری در فاز اول بازیسازی بود. با حضور ریگی و رضاوند، آبی‌ها یک برتری ۴ در برابر ۲ را مقابل عبدی و نوراللهی ایجاد کردند و بخصوص در نیمه‌ی اول توانستند خط اول پرس پرسپولیس را به خوبی بشکنند. آمار ۷۴ لمس توپ ریگی ( بالاتر از تمام بازیکنان استقلال و با اختلاف ۱۴ تایی نسبت به نفر بعدی، غفوری)، نشان از کارایی تصمیم اتخاذ‌شده از سوی فکری دارد.

تصویر سوم: ریگی، مظاهری، مرادمند و غلامی، با تشکیل یک لوزی، برتری عددی ۴ به ۲ را مقابل خط اول پرس پرسپولیس رقم زده‌اند.

پرسپولیس بعد از دریافت گل به خوبی بازی را تحت کنترل خود درآورد. آن‌ها از ۲ طریق سعی در ایجاد موقعیت روی دروازه‌ی استقلال در نیمه‌ی اول داشتند:

۱- نقطه‌ی قوت خودشان؛ یعنی ایجاد برتری عددی در کناره‌های زمین با هدف استفاده از نیم‌فضاها

تصویر چهارم: مهدی عبدی به جناح راست آمده و مرادمند را با خود به آن فضا کشانده تا دفاع استقلال باز شود، سپس نوراللهی به نیم‌فضای راست حمله می‌کند. این الگو در دیگر بازی‌های پرسپولیس هم قابل مشاهده است.

۲- نقطه‌ی ضعف استقلال؛ پوشش فضای جلوی مدافعان( منطقه‌ی ۱۴)

تصویر پنجم: عدم پوشش منطقه‌ی ۱۴( مستطیل زرد رنگ) توسط ریگی و مهدی‌پور؛ حضور نوراللهی و عبدی در این فضا.

نیمه‌ی دوم

نیمه‌ی دوم با تعویضی عجیب برای استقلال آغاز شد؛ دیاباته‌ای که تازه از بند مصدومیت رها شده، جایگزین سید احمد‌ موسوی شد. با ورود شیخ، آرایش استقلال به ۳-۳-۴ تغییر یافت و مطهری به پست بال راست رفت و وریا غفوری هم بعد از مدت‌ها قرار بود محکی جدی در پست دفاع راست بخورد. استقلال تصمیم گرفت برخلاف نیمه‌ی اول با ۳ مهاجم و از بالای زمین مدافعان پرسپولیس را پرس کند؛ این تصمیم پرریسک ۳ ایراد بزرگ برای تیم فکری داشت؛ 

۱-مدافعان میانی این تیم سرزن نبودند تا درصورت بلند کردن توپ توسط مدافعان پرسپولیس، سر اول را برنند. مطابق آمار سایت «یازده»، عارف غلامی از ۵ نبرد هوایی خود، ۴ تا را باخت و محمد حسین مرادمند هم علی رغم پیروزی در ۵ نبرد از ۷ نبرد هوایی خود، تعداد نبرد‌های هوایی نسبتاً پایینی را به ثبت رساند.

۲- مثلث ریگی، رضاوند و مهدی‌پور در کنار مثلث سرلک، کامیابی‌نیا، نوراللهی که امیری و عبدی هم به آن‌ها اضافه می‌شدند، عملاً‌ شانس چندانی برای تصاحب توپ‌های دوم و سوم در مرکز زمین نداشتند.

تصویر ششم؛ ثبت ۱۶ واکنش دفاعی موفق( شامل قطع توپ، تکلینگ و تصاحب توپ دوم) تنها توسط نوراللهی، امیری و عبدی.

۳- غفوری، ریگی و مهدی‌پور، بازیکنان سریعی نیستند که بتوانند در صورت پرسینگ استقلال از بالای زمین، به سرعت به پست اصلی خود بازگردند.

تصویر هفتم: چند‌ ثانیه قبل از به ثمر رسیدن گل دوم پرسپولیس؛ وریا غفوری در پست خود حاضر نیست.

نتیجه‌ی تمام این اتفاقات این بود که پرسپولیس در نیمه‌ی‌ دوم بیش از نیمه‌ی اول رو به توپ‌های بلند‌ و بازی مستقیم آورد. نگاهی مجدد به صحنه‌ی گل اول، گل دوم، تک به تک نوراللهی و دروازه خالی نوراللهی ما را به این نتیجه می‌رساند که همه‌ی این موقعیت‌ها حاصل بازی مستقیم سرخ‌ها بوده است. آمار توپ‌های بلند حامد لک( ۱۰ توپ بلند ارسالی) ، سید جلال حسینی ( تصویر هشتم) و حتی حسین کنعانی زادگان( تصویر نهم)، که از مدافعان میانی پا به توپ فوتبال کشورمان هم محسوب می‌شود، بر بازی مستقیم قرمز‌ها صحه می‌گذارد.

چرا پرسپولیس گل خورد؟

واقعیت این است که پرسپولیس بعد از به ثمر رساندن‌ گل دوم هم هم‌چنان بیشتر از استقلال و هدف‌‌مند‌تر از آن‌ها حمله می‌کرد. آشفتگی در جای جای زمین برای آبی‌ها مشاهده می‌شد و هر چه به دقایق پایانی مسابقه نزدیک‌تر می‌شدیم، به نظر می‌رسید دیگر هافبک‌های استقلال نای به عقب برگشتن هم ندارند و پرسپولیسی‌ها باز هم از نیم‌فضاها و منطقه‌ی ۱۴ موفق به خلق موقعیت می‌شدند. اما پرسپولیس از بعد از جدایی بشار، با مشکلی بزرگ در کنترل ریتم بازی، به ویژه در زمان جلو بودن از حریف، مواجه شده است. اتفاقاتی مشابه ۲۰ دقیقه‌ی آخر بازی با استقلال، در نیمه‌ی دوم دیدار با ذوب‌آهن هم افتاده بود و حتی آن زمان گل‌محمدی و مطهری، در مصاحبه‌ها و‌ کنفرانس خبری بعد از بازیشان، به توپ‌های زیاد از دست رفته‌ی تیم پرسپولیس در فاز انتقال از دفاع به حمله اشاره کرده بودند. در این بازی هم کافیست به چند ثانیه قبل از گل استقلال دقت کنید؛ جایی که احسان پهلوان، پا به توپ ترین هافبک حال حاصر سرخ‌ها، به راحتی در دقیقه‌ی ۹۱ توپ را در میانه‌ی میدان از دست می‌دهد و در ادامه دروازه‌ی سرخ‌ها باز می‌شود. این مصداق بارز عدم کنترل جریان مسابقه توسط هافبک‌های پرسپولیس است. اما اشتباهات بازیکنان پرسپولیس در صحنه‌ی گل به همین جا ختم نمی‌شود؛ در ۲۰ دقیقه‌ی پایانی مسابقه، یحیی مدام لب خط مشغول فریاد زدن بر سر بازیکنان پرسپولیس و یادآوری نکاتی بود؛ یکی از نکاتی که گل‌محمدی حداقل ۳ بار با فریاد به آن اشاره کرد، این بود: «وسط بمونین!». منظور یحیی از این نکته، پوشش فضای جلوی مدافعان، منطقه‌ی ۱۴ بود. اما باز هم در صحنه‌ی گل استقلال و به هنگام ارسال وریا، شاهد هستیم  فرشید اسماعیلی  جلوی مدافعان پرسپولیس به حال خود رها شده؛ توپ هم ابتدا به فرشید، بعد به مهدی قایدی‌ و در نهایت به تور دروازه‌ی سرخ‌ها می‌رسد.

تصویر دهم: توپی که پهلوان چند‌ ثانیه قبل از گل استقلال در مرکز زمین از دست می‌دهد.

دربی در حالی با تساوی ۲-۲ به‌ پایان رسید که کادر فنی و بازیکنان استقلال همگی اعتقاد داشتند در صورت اعلام خطای هند وحید امیری در صحنه‌ی مشکوک نیمه‌ی اول، بازی نتیجه‌ی دیگری به خود می‌گرفت و کادرفنی و بازیکنان پرسپولیس هم‌ همگی مأیوس از فرصت‌های زیاد از دست رفته بودند که در نهایت تبدیل به ۲ امتیاز از دست رفته و چهارمین تساوی متوالیشان شد. فوتبال اما، بی‌توجه به این اما و‌ اگر‌ها، هم‌چنان ادامه دارد و هر دو تیم باید خود را آماده‌ی تقابل سخت هفته‌ی بعدشان مقابل تراکتور و فولاد کنند.

علی کمانگری