8 سال پس از آن شبی که به قطر خندیدیم
6 پلهای که عنابیها برای رستگاری پیمودند
تیم ملی قطر به مقتدرانه ترین شکل ممکن به دیدار نهایی جام ملت های آسیا 2019 راه یافت.
به گزارش "ورزش سه" تیم ملی قطر در شرایطی پای به مسابقات جام ملت های آسیا 2019 گذاشت که کمتر کسی به عنوان یک مدعی جدی روی این تیم حساب باز می کرد. قطری ها اما همه معادلات را بر هم زدند و با صدرنشینی در گروهی که عربستان هم در آن حضور داشت، به قدرتمندانه ترین شکل ممکن راهی مرحله حذفی مسابقات شدند. آنها با از پیش رو برداشتن همه رقبای خود در راه رسیدن به دیدار نهایی، اینک خود را برای کسب عنوان قهرمانی در تقابل با تیم ملی ژاپن آماده می کنند. 8 سال پیش در چنین روزهایی، از انتخاب قطر به عنوان میزبان جام جهانی حدود دو ماه می گذشت و این اتفاق سوژه بسیاری از کاربران و رسانه ها در فضای مجازی شده بود. در ادامه فرایندی را می خوانیم که طی آن قطری ها در عرض 8 سال از یک تیم بی ادعا در فوتبال آسیا، به فینالیست جام ملت های آسیا تبدیل شدند. از 8 سال پیشی صحبت می کنیم که انتخاب قطر به عنوان میزبان جام جهانی به سوژه خنده بسیاری از ما تبدیل شده بود.
ممکن سازی یک غیر ممکن واقعی
در تاریخ ۲ دسامبر ۲۰۱۰ میلادی (11 آذر 1389 هجری شمسی) در مقر فیفا در زوریخ رای گیری برای انتخاب میزبان جام جهانی ۲۰۲۲ برگزار شد و اعضای کمیته اجرایی فیفا پس از چهار مرحله کشور قطر را به عنوان میزبان این دوره از رقابت ها انتخاب کردند. به این ترتیب قطری ها یک غیر ممکن واقعی را ممکن ساختند. اتهامات زیادی در این مورد طی سال های اخیر متوجه فیفا و فدراسیون فوتبال قطر بوده اما هیچ کدام از این اتهامات مانع از برگزاری جام جهانی 2022 در قطر و تحقق رویای بزرگ کشور 3 میلیون نفری قطر نخواهد شد. غیرممکنی که قطری ها آن را ممکن کردند در ادامه به ممکن سازی یک غیر ممکن دیگر انجامید که در ادامه آن را بررسی می کنیم:
لاماسیا در قطر؛ 6 پله تا رستگاری
هر زمان که بخواهیم از مزایای توجه به فوتبال پایه صحبت کنیم "لاماسیا" کلمه ای است که بی شک باید آن را به کار ببریم. واژه ای که در بر گیرنده تاریخ یک باشگاه بزرگ به نام بارسلونا است. کارخانه بازیکن سازی که نسل طلایی تیم بارسلونا را تقدیم کاتالان ها کرد؛ نسلی که ژاوی، مسی، پیکه، اینیستا، پویول و... را شامل می شد. برای ورود به پروسه پر فراز و نشیب فوتبال پایه، قطری ها بهترین، مطمئن ترین و سریع ترین راه ممکن را انتخاب کردند. آنها لاماسیا را به قطر آوردند! در همان دورانی که بارسلونا در حال لذت بردن از درخشش ستاره های ساخته و پرداخته شده اش در لاماسیا بود، فدارسیون فوتبال قطر با فلیکس سانچز، یکی از مربیان برجسته این آکادمی قرارداد همکاری منعقد کرد. این اتفاق در سال 2006 یعنی 4 سال پیش از انتخاب قطر به عنوان میزبان جام جهانی 2022 رخ داد.
سانچز با حضور در قطر، هدایت آکادمی اسپایر این کشور را به دست گرفت. او از سال 2006 تا 2013 در این آکادمی فعالیت کرده و به آموزش فوتبال و شناسایی استعدادهای برتر فوتبال قطر پرداخت. سانچز در سال 2013 به عنوان سرمربی تیم ملی زیر 19 سال قطر انتخاب شد. طی 7 سال فعالیت مداوم در آکادمی اسپایر، سانچز به اندازه کافی استعداد فوتبالی که فوتبال را به صورت علمی آموخته بودند، در اختیار داشت. این استعدادها در قالب تیم ملی زیر 19 سال قطر و زیر نظر مربی که آنها را آموزش داده و غربال کرده بود وارد مرحله ای جدید از فوتبال شدند؛ مرحله ای که از آنها یک بازیکن واقعی ساخته بود. زمانی که این بازیکنان وارد رده سنی زیر 20 سال شدند، یعنی سال 2014، سانچز هدایت تیم ملی زیر 20 ساله ها را بر عهده گرفت. در سال 2017، زمانی که استعدادهای غربال شده در آکادمی اسپایر دو رده سنی ملی زیر نظر سانچز را پشت سر گذاشته بودند، به همراه همین مربی به تیم ملی زیر 23 سال قطر منتقل شدند.
درست در همان دورانی که تیم ملی قطر به تحقیر آمیزترین شکل ممکن از جام ملت های آسیا 2015 حذف شد و دو سال بعد نیز با کسب نتایجی نا امید کننده از رسیدن به جام جهانی 2018 بازماند، سانچز و استعدادهای نابش در حال پیمودن پله هایی بودند که قرار بود آنها را به رستگاری برساند. سانچز پس از 5 سال حضور به عنوان سرمربی تیم های پایه، در سال 2017 به عنوان سرمربی تیم ملی بزرگسالان قطر انتخاب شد. اینک زمان آن فرا رسیده بود که سانچز با استعدادهایی که اولین شوت هایشان به توپ را با او تجربه کرده بودند، پروژه بزرگی به نام شخصیت سازی (خداحافظی با دو ملیتی ها) را اجرایی کند.
آغاز پروژه شخصیت سازی؛ خداحافظ دو ملیتی ها!
تیم ملی قطر در قامت میزبان جام جهانی 2022 از نظر مالی هیچ کمبودی نداشته، ندارد و نخواهد داشت. مهمترین معضل قطری ها در این مورد، شخصیت تیمی شان بود. آنها پروژه ای را از همان دوره آغاز کردند؛ پروژه ای که هدف آن تبدیل تیم ملی قطر به یک تیم سطح اول در فوتبال آسیا بود. آنها برای نیل به هدف یاد شده اقدامات زیادی انجام دادند چرا که دوست نداشتند به عنوان میزبان جام جهانی، سوژه تفریح مردم کشورهای دیگر شوند. برای آغاز این پروژه آنها چند موضوع مهم را مورد توجه قرار دادند که مهمترین آن، حذف سیاست استفاده از بازیکنان خارجی در تیم ملی کشورشان بود. "دو ملیتی ها" لقبی بود که سال های سال قطر آن را با خود یدک می کشید و به نوعی برای این کشور مایه ننگی به شمار می رفت که خروج از آن نیاز به یک همت اساسی داشت.
برای خداحافظی با بازیکنان دو ملیتی، قطری ها کار چندان راحتی در پیش نداشتند. بدنه اصلی تیم ملی قطر را این بازیکنان تشکیل می دادند و حذف کامل آنها در یک مقطع مشخص یک ریسک بزرگ بود. اوایل سال شمسی جاری، قطری ها در فاصله 10 ماه مانده به آغاز جام ملت های آسیا 2019 شاهد ایجاد یک تحول بزرگ در تیم ملی کشورشان بودند. سانچز، سرمربی اسپانیایی تیم ملی قطر طی یک تصمیم شجاعانه و تاریخی روی تمامی بازیکنان چند ملیتی و قدیمی تیم ملی قطر خط قرمز کشیده و استعدادهای تحت تعلیم خود را جایگزین آنها کرد. آنها در چنین شرایطی پای به یک تورنمنت سه جانبه در عراق گذاشته و موفق به کسب عنوان قهرمانی شدند. همان گونه که اشاره شد، نکته جالب در این تورنمنت، ترکیب دگرگون شده تیم ملی قطر بود. ترکیبی که از 14 بازیکن سابق این تیم خالی بود. بازیکنانی که غالبا چند ملیتی بوده و در سال های اخیر برای جهانی شدن تیم ملی قطر پیراهن عنابی را به تن کردند اما در نهایت موفق نشدند کاری از پیش ببرند.
در میان بازیکنانی که در این تورنمنت از لیست قطری ها خط خوردند می توان بازیکنان مهمی را دید. نفراتی همچون تاباتا، سباستین سوریا، محمد کاسولا و ... از جمله بازیکنانی هستند که عملیات جایگزین سازی برای آنها آغاز شده است. تاباتا و لوئیز جونیور از برزیل، سباستین سوریا از اروگوئه، محمد کاسولا از غنا، عمر باری از گینه و ابراهیم ماجد از کویت تعدادی از بازیکنانی بودند که در سال های اخیر تابعیت قطری را پذیرفتند به همراه علی عفیف، مشعل عبدالله، موسی هارون، یاسر ابوبکر، محمد موسی، سعد الشیب، حمید اسماعیل و فهد عبدالرحمن خط خورده های قطری ها برای حضور در تورنمنت نجف بودند.
رونمایی باشکوه از یک شاهکار باشکوه
اینک زمان آن رسیده بود که در فاصله کمتر از 4 سال مانده به برگزاری رقابت های جام جهانی 2022، قطری ها از شاهکاری که برایش 13 سال زحمت کشیده بودند رونمایی کنند. رونمایی از این شاهکار در جام ملت های آسیا 2019 صورت گرفت. مسابقاتی که قرار است دیدار پایانی آن رو جمعه هفته جاری بین تیم های ژاپن و قطر برگزار شود. موفقیت همواره واژه ای نسبی است اما موفقیتی که قطری ها در پروژه شخصیت سازی خود که شاهد رونمایی رسمی از آن در این دوره از جام ملت های آسیا بودیم، یک موفقیت کامل بود. آنها در شرایطی وارد مسابقات شدند که هیچکس حساب خاصی روی آنها باز نکرده بود. البته تدارکات قابل توجه آنها در راه آماده سازی، به گونه ای بود که می شد از قطرِ جام ملت های آسیا 2019 به عنوان یک تیم متفاوت نسبت به ادوار گذشته یاد کرد اما نه تا این حد! آنها برای اینکه خود را اثبات کنند، هر کاری که لازم بود را انجام دادند و هر رکوردی که می شد را مال خود کردند.
تیم ملی قطر یکی از تیم هایی بود که از هر 6 فرصت خود در 3 ماه اخیر استفاده کرد و در تمامی آنها بازی دوستانه انجام داد. این تیم در ماه سپتامبر توانست چین و فلسطین را شکست دهد. در ماه اکتبر با پیروزی برابر اکوادور توجهات را به خود جلب کرد ولی در بازی بعدی خود مغلوب ازبکستان شد. جذاب ترین بخش برنامه قطری ها اما در ماه نوامبر بود که با حضور در اروپا، موفق شدند دو دیدار ارزشمند با تیم های سوئیس و ایسلند برگزار کند. این تیم ها که هر دو در سطح A بازی های لیگ ملت های اروپا حضور داشتند، هیچ کدام نتوانستند برابر قطر به پیروزی برسند. شکست سوئیس با نتیجه یک بر صفر و تساوی 2-2 با ایسلند، نتایج خوب تیم قطر در آخرین بازی های دوستانه بود.
جام ملت های آسیا 2019 با هدایت فلیکس سانچز و استعدادهایی که یک دهه تحت هدایتش بودند با تدارکاتی که در بالا به آن اشاره شد برای قطری ها آغاز شد. آنها برای صعود از گروه خود کار دشواری در پیش نداشتند. کسب دو پیروزی 2-0 و 6-0 مقابل لبنان و کره شمالی، صعود آنها را تضمین کرد. شاگردان سانچز اما جاه طلب و سیری ناپذیر بودند، آنها رقیب سرسخت خود عربستان را در بازی آخر مرحله گروهی با دو گل به مقتدرانه ترین شکل ممکن شکست دادند تا با 9 امتیاز کامل، به عنوان صدرنشین گروه E به مرحله حذفی صعود کنند. عراقِ مرموز، حریف قطر در یک هشتم نهایی بود. هدف قطر والاتر از آن بود که مقابل عراق به مشکل بخورد، این دیدار با پیروزی یک بر صفر این تیم همراه بود. ملاقات با کره جنوبی، سخت ترین قسمت راه بود و تقریبا همه خود را آماده کرده بودند تا وداع قطر با جام را شاهد باشند. استعدادهای ناب سانچز اما در سر خود رویاهای بزرگی داشتند، آنها به کره هم رحم نکردند و با یک گل شکستش داده و به جمع چهار تیم راه یافتند. نیمه نهایی جام، جایی بود که قطر برای اولین بار آن را تجربه می کرد؛ بهتر است بگوییم اولین و بهترین بار! آنها 4 گل به امارات میزبان زدند و بدون هیچ حرف و حدیثی، بی آنکه حتی یک گل در طول مسابقات دریافت کنند به دیدار نهایی صعود کردند.
اینک 8 سال از شبی که قطر میزبان جام جهانی 2022 انتخاب شد و ما به آن خندیدیم می گذرد. اینک قطر به عنوان میزبان جام جهانی بعدی، در دیدار پایانی جام ملت های آسیا حضور دارد. پیروزی در تمامی بازی ها، کلین شیت در تمامی بازی ها، بهترین گلزن مسابقات با 8 گل، بهترین پاسور مسابقات با 8 پاس گل رکوردهایی هستند که قطر برای رسیدن به فینال آنها را رقم زده است. اینک باید به احترام میزبان جام جهانی 2022 کلاه از سر برداریم چه بخواهیم و چه نخواهیم آنها یک غیر ممکن دیگر را هم ممکن کردند، آن هم با پیمودن 6 پله در طی 13 سال...
سعید عبدی