مرتاض: بازیکنان و مربیان تحت قرارداد با من در دادگاه کاس پرونده ندارند
در روزهایی که خیلیها عامل پس رفت فوتبال را نفوذ دلالها در این رشته دانستهاند، اما ایجنتها در فوتبال روز دنیا نقش ویژهای ایفا میکنند به طوری که سرنوشت خیلی از ستارگان جهان فوتبال به تصمیمات ایجنت آنها بستگی دارد.
برای مثال بد نیست نگاهی به صحبتهای مینو رایولا ایجنت بسیاری از ستارگان حال حاضر جهان فوتبال از جمله زلاتان ایبراهیموویچ بیاندازیم. در بدو انتقال این ابر ستاره سوئدی به منچستریونایتد رایولا گفت:« تا الان من برای زلاتان کار میکردم و از این پس او باید برای من کار کند.» همین یک جمله کافی است تا ببینیم حتی ستارهای مانند زلاتان هم انتخابهایش را تحت نظر ایجنتش حائز اهمیت است. اما این موضوع در فوتبال ما به نحو دیگری است. نفوذ دلالها بیش از ایجنتها به چشم میخورد اما در این بین کسانی هم که طبق استانداردهای فیفا کار میکنند هم در فوتبال ما وجود دارند. امیر ارسلان مرتاض یکی از این افراد است که خیلی از اولینهای فوتبال ایران را ثبت کرده است. حضور اولین بازیکن برتر یک کشور(عراق) در ایران، انتقال اولین بازیکن اردنی تاریخ فوتبال ایران،حضور اولین بازیکن افغانستانی به ایران، اقداماتی در استعدادیابی و ... از جمله کارهایی است که این ایجنت معتبر که تایید شده فدراسیون فوتبال قطر که جز ۳ فدراسیون برتر آسیاست، انجام داده است. گفت و گو با امیرارسلان مرتاض را در زیر میخوانید:
اگر بخواهیم امیرارسلان مرتاض را بشناسیم، باید چطور او را بشناسیم؟
من متولد متولد ۱۷ جولای ۱۹۹۱ برابر ۲۶تیر ۱۳۷۰ هستم و در شهر زیبای شیراز به دنیا آمده ام. من هم مثل اکثرفوتبالیستها با دیدن فوتبال و البته با دیدن برنامه فوتبالیست ها به این رشته علاقهمند شدم. همچنین دایی من یکی از فوتبالیست های مطرح شیراز و لیگ آزادگان در دهه ۶۰ و۷۰ بود و او نیز به روی آوردن من به این رشته تاثیرگذار بود.
سوال: کار ایجنتی فوتبال را از چه زمانی به صورت رسمی آغاز کردی و به چه شکلی به این فعالیت مرتبط شدی و با اولین بازیکنانی که به صورت رسمی کار کردی(ایرانی وخارجی) چه کسانی بودند؟
حدودا از ۲۰ سالگی فوتبال را بدلیل آسیب دیدگی کنار گذاشتم و به وسیله یکی از هم بازیانم تشویق به این کار شدم به نوعی استعداد این کار بوسیله همبازیم کشف شد و خودش اولین بازیکن غیر رسمی من بود. بعد از گذراندن یک سری دوره های تقریبا غیر رسمی و بیشتر به صورت تجربی از کسانی که در امر وکالت ورزشی و کارشناسان مرتبط به قوانین فیفا در آزمون فیفا در ایران شرکت کردم به صورت رسمی فعالیت خود را آغاز کردم. بهنام برزای، رضا کرملا چعب، علی هزامی، ماهان رحمانی، علی شجاعی ، محمد انصاری، مهدی نظری و خیلی از بازیکنان دیگر که دقیق حضور ذهن ندارم از اولین بازیکنانی بودند که مدیربرنامه آنها شدم.
سوال: به واسطه مدیر برنامه بودن بازیکنان مطرحی که در فوتبال ایران بازی کردهاند، همواره اسمت در رسانههای ورزشی ایران به میان آمده و از امیر ارسلان مرتاض به خصوص در فصل نقل و انتقالات زیاد می شنویم. این در حالی است که معمولاً مدیر برنامه ها تا قبل از این که کار انتقال بازیکن تحت قرارداد شان با تیم هایی که خواستار آنها هستند قطعی نشود سعی می کنند اخبار را مخفی نگه داشته و تا حد امکان از رسانهای کردن آن دوری می کنند هرچند در این مدت شاهد برخی شیطنت ها هم هستیم، اما یک بخشی از کار به ارتباط شما با همین رسانهها و خبرنگاران مربوط می شود. در این خصوص توضیح می دهید که در چه سطحی با خبرنگاران در ارتباط هستی و چه نکاتی را در این ارتباط رعایت می کنی؟
بله خوشبختانه و البته مواقعی متاسفانه روابط نزدیکی در این چند سال با رسانه های ایران برقرار کردم. به هرحال قشر خبرنگار قشر زحمت کشی هستند که نبودشان شاید درصد زیادی از حواشی و هیجانات لذت بخش فوتبال را کم کند. تمام سعی خودم را می کنم تا زمانی که قراردادی منعقد نشده از شایعات دوری کنم و به نوعی حتی با نزدیک ترین افراد اطراف خودم در مورد انتقال بازیکن صحبت نخواهم کرد تا زمان عقد قرارداد. البته برخی رسانه ها هم با بسیاری از ایجنت ها مصاحبه نمی کنند و برخی هم مصاحبه می کنند اما در هر حال سعی کرده ام که اصول حرفه ای را رعایت کنم.
سوال: در این سالها با بازیکنان ایرانی و خارجی زیادی در فوتبال ایران همکاری کرده ای، از گذشته ها تا امروز، از پیام صادقیان تا نادر محمدی و بسیاری دیگر از بازیکنان و جالب اینکه خیلی از این استعدادها را هم شما کشف کردی. درباره بحث استعدادیابی آیا این کار را به صورت تجربی انجام می دهی یا به دانش روز مسلط هستی؟
به نظر شخصی من، مهمترین آیتم استعدادیابی این است که خود شخص قبلا فوتبال بازی کرده و زیاد فوتبال دیده باشد و به جایگاهی برسد که با دیدن یک بازی یا چند صحنه از یک بازیکن البته در سنین مختلف بتواند سطح بازیکن را تشخیص بدهد. ب نظر خودم من به صورت تجربی این کار را انجام می دهم و البته مدام در حال بررسی روش های استعداد یابی با متد روز دنیا هستم که بخش زیادی از این حرفه عشق و علاقه است.
سوال: استعدادهای زیادی بدست شما کشف یامعرفی شدند مثل بازیکنی به نام حیدری که با سر وصدای زیادی پرسپولیسی شد، دیده ور که گویا مقطعی اکادمی بایرن مونیخ خواهانش بود، محمودی که شنیده شده باشگاه اژاکس دعوت نامه ای برایش ارسال کرده و عرشیا عابدینی که اخیرا نفر اول برنامه ستاره ساز هم شد. لطفا از چگونگی کشف انها و اینده شان تعریف کنی؟
بله و خیلی های دیگر که متاسفانه از یک مقطعی بدون پشتوانه ماندند و پیشرفتشان متوقف شد. به هر حال من کشف استعداد را میتوانم انجام بدهم و حمایت و پیگیری با خانواده ها و باشگاه هاست. به طور مثال همین مهدی حیدری استعدادش به شکلی بود که سرتن چوک کمک برانکو چندین بار از او تقدیر کرد و او را آینده فوتبال ایران می دید اما مشکلات زیادی سد راه این استعداد قرار گرفت اعم از خانواده و محل سکونت. با اینکه قرارداد بلند مدت با پرسپولیس امضا کرد اما حمایت همه جانبه ای نشد و خیلی های دیگر. بعضی به نتیجه رسیدند و بعضی ها هم با دخالت نابجا فوتبالی های ناکاربلد، فقر خانواده، عدم حمایت باشگاه ها استعدادشان یا سوخت یا سوخته خواهد شد. بقیه افرادی هم که نام بردید بله درست است. حامی محمودی اخیرا مورد توجه باشگاه آژاکس قرار گرفته و مکاتبات رسمی هم انجام دادند. آریا دیده ور تقریبا ۱۵ ساله شده و به زودی از او خواهید شنید. عرشیا عابدینی فوتبالیست بنظرم خاصی هست و به نظرم توانایی این را دارد که بزرگ شود. در کل به نظرم باید بیشتر از استعداد ها حمایت شود و البته حمایت درست دقیق و به جا و نه تخریب کننده.
سوال: بازیکنان خارجی زیادی از عراق و افغانستان، اردن و سایر کشورهای اروپایی توسط شما به فوتبال ایران معرفی شده بازیکنانی مانند همام طارق، بشار رسن و غیره. در مقاطعی پای اولین ها را در فوتبال ایران باز کردی، بازیکنانی مانند انس بن یاسین کاپیتان تیم ملی اردن ، فیصل شایسته کاپیتان تیم ملی افغانستان. در خصوص این بازیکنان و سرنوشت آنها صحبت می کنی؟
بشار که یک پروسه تقریبا دوساله بود. شاید جالب باشد بشار را برایاولین بار به یکی از مربیان خوزستانی معرفی کردم و قاطع جواب نه گرفتم. اسمشان محفوظ و علایقشان محترم. و بعد از آن به پیکان معرفی کردم که انالیزور وقت مجید جلالی به شدت به بشار علاقه پیدا کرد و مجید جلالی را مجاب به جذب بشار کرد. از آنجایی که قبل از بشار مدام از بی انضباطی عراقی ها صحبت می شد ترس از جذب یک عراقی جدید زیاد بود. پیکان پیشنهاد رسمی خود را ارائه داد اما تیم نیروی هوایی عراق با دو برابر رقم پیشنهادی پیکان با بشار تمدید کرد. سال بعد با هماهنگی و دخالت مستقیم مدیریت پرسپولیس در زمان آقای طاهری و اعتماد به من، بشار جذب پرسپولیس شد. بعد از آن بشار دوبار برترین بازیکن سال عراق شد و اکنون هم در تیم القطر قطر بازی می کند با قرارداد بسیار خوب. طارق همام یک ستاره عجیب و خاص بود که شاید خیلی بیشتر از بقیه بازیکنان عراق در خود عراق شناخته شده بود. بازیکنی که چندین سال لقب مسی آسیا را گرفته بود و از ۱۷ سالگی تیم ملی عراق بازی کرد. من خیلی علاقه داشتم او را به ایران بیاورم تا بتواند به استقلال در لیگ قهرمانان آسیا بعنوان نماینده ایران کمک کند که خوشبختانه خوب کار کرد اما بدلیل مشکلات مالی زیاد از استقلال جدا شد. مروان حسین هم آقای گل چندین دوره لیگ عراق شده بود با پیشنهاد من و با نظر شخص کرانچار به سپاهان آوردم. خیلی بازیکنان خارجی دیگر هم تحت قرارداد من بودند که حضور ذهن دقیق ندارم.
سوال: در مورد اولین ها هم صحبت میکنی؟
انس اولین بازیکن اردنی تاریخ فوتبال ایران بود که با فولاد خوزستان قراردادش را منعقد کردم و همچنین فیصل شایسته اولین بازیکن افغانی تاریخ فوتبال ایران. با انس پس از نیم فصل حضور در فولاد به قطر رفتیم. وی اکنون به کشورش برگشته و قصد دارد در لیگ اردن بازی کند. فیصل هم هلند هست و همچنان بازیکن ملی افغانستان.
سوال: در زمان حضور فیصل در ایران شور و شوق زیادی بین افغانیهای مقیم ایران به پا شد. ایده خاصی پشت این انتقال بود؟
بله یقینا؛ زمانی که من بازی تیمهای امید ایران و افغانستان را در ورزشگاه آزادی دیدم و زمانی که اخبار اعلام کرد چندین هزار افغانی پشت در استادیوم ماندند متوجه شدم که شور اشتیاق فراوانی بین افغانستانی های مقیم ایران هست و ایده ای به ذهنم آمد تا بتوانم دل مردم افغانی مقیم را تا حدودی شاد کنم. از طرفی هدف دیگر این بود که بتوانم با این کار باعث جذب اسپانسر و جذب هوادار برای باشگاه پیکان بشوم. اینکه فیصل از لحاظ فنی بازیکن قابلی بود شکی نیست اما در کل چندین هدف را در ذهن داشتم و هدف تنها فنی نبود. با این وجود متاسفانه به خوبی از این پتانسیل فیصل هم حمایت نشد.
سوال: نکته دیگر اینکه حتی با مربیان ایرانی و بازیکنان دو رگه همکاری میکنی تا جایی که شنیده می شود انگار قرار است رایان تفضلی را هم از انگلیس به ایران بیاوری و جالب اینکه در گذشته هم با افشین قطبی همکاری کرده اید در این خصوص هم صحبت می کنی؟
بله بازیکنان بسیاری از اقصی نقاط دنیا سالانه به من مراجعه میکنند. از طریق فضای مجازی و بعضا خودم آنها را جستجو می کنم. در حال حاضر فکر میکنم یک تیم ملی ۱۱ نفره می توانیم از بازیکنان دو رگه تشکیل دهیم، بازیکنانی که از لحاظ فوتبالی بافرهنگ روز فوتبال اروپا رشد کرده اند. اسامی بسیار زیاد است اما در مورد رایان که نام بردید. بله رایان چندین سال است که با من ارتباط دارد و بازیکن توانمند و بسیار خوش فیزیکی هست و در لیگ انگلیس بازی می کند و سابقه بازی در تیم هال سیتی را دارد و به شدت علاقه دارد در تیم ملی ایران بازی کرده و فعلا پیگیر وضعیت پاسپورتش هستیم تا انشالله ببینیم در آینده چه پیش خواهد آمد. در مورد مربیان هم با تعداد زیادی از مربیان کار کرده ام اما یا تعداد محدودی ارتباط نزدیک برقرار می کنم.
سوال: از افشین قطبی بگو چه شد که دوباره او را به ایران آوردی، می دانم که علاقه نداری در مورد این انتقال صحبت کنی اما اگر امکان دارد در این باره یک توضیح کوتاه بدهی. چرا که پیش از این عنوان میشد قطبی مشکل مالیاتی دارد و نمیتواند در ایران کار کند . به همین خاطر خیلی از باشگاههای ایرانی از اینکه سراغ این مربی بروند امتناع می کردند...
در مورد افشین قطبی من فقط دوست دارم این را بگویم که مردم خوزستان و طرفداران فولاد خوزستان مردم بسیار پر ذوق و شوق هستند و فوتبال عمیقا برای آنها زندگیست. ضمن اینکه درآن مقطع گرد و غبار و خاک و بی آبی مداوم خوزستان و مردمش را آزرده کرده بود و فولاد هم در آن مقطع خوب نتیجه نمی گرفت. یکی از دلایل محکم من برای این انتخاب و تلاش برای برگرداندن و راضی کردن افشین قطبی قلبا این بود که این مربی علاوه بر دانش فنی که دارد و میتواند فولاد را موفق کند و از طرفی سطح فوتبال ایران را بالا ببرد. وی بسیار پر انرژی و خوش صحبت هست و می تواند تاثیر مستقیمی بر مردم و هواداران فوتبال در اهواز داشته باشد و درصدی کمی از خوشحالی مردم را برگرداند که خدا را شکر این امر عملی شد. بقیه موارد و توضیحات بماند برای یک زمان دیگر اما خوشحالم که توانستم کمکی کنم تا این انتقال انجام شود. افشین قطبی هم اکنون سرمربی یکتیم در کشور چین هست.
سوال: درباره بازیکنان ایرانی مطرح که با آنها کار کرده اید هم صحبت کن. از سرنوشت آنها مطلع هستید و با چه بازیکنان مطرح ایرانی در ارتباط هستی؟
بازیکنان زیادی در این ۱۰ سال با من کار کردند. شاید بیش از ۳۰۰ بازیکن و شاید بیشتر. خیلی از آنها در سطح اول فوتبال کشور بازی می کنند و یا بازی کردن و همچنین با خیلی از بازیکنان ملی در ارتباط هستم و بعضا قرارداد دارم و برخی هم خداحافظی کرده اند.
سوال: یکی از بازیکنان پیام صادقیان بود. شاید صحبت از او سخت باشد...
واقعا هر وقت که اسم از پیام میآید دو وجه در ذهن من شکل می گیرد، یک فوتبال و دو زندگی شخصی. پیام برای من یک بازیکن نبود او مقطعی با من زندگی می کرد روز و شب. مردم شاید تصور کنند او با حواشی و برخی اتفاقات فوتبال از فوتبال کنار رفت اما فقط آنهایی که کنارش بودند میدانند چقدر اذیت شد نه اینکه زندگی او در جوانی مشکلی نداشت این مشکل برای بسیاری از جوانها بوجود میآید اما فارغ از اینکه کسی دست این جوان را بگیرد او رها شد و آزادانه بدون داشتن مشاور درست، زندگی کرد. البته با وجود آنکه ارتباط صمیمانه و بسیار خوبی با پیام داشتم و او همچنان می توانست در فوتبال ایران بدرخشد اما متاسفانه پیام صادقیان دیر به پست من خورد و ای کاش زودتر با هم آشنا میشدیم تا حداقل می توانستم برای این استعداد ناب فوتبال ایران از همان اوایل با یک برنامهریزی خوب راه درستی را ترسیم کنم. یقینا سالها باید صبر کنیم تا پدیده ای مثل پیام صادقیان را دوباره در فوتبال ببینیم که وقتی تلویزیون را روشن می کنیم دلیلی برای دیدن فوتبال پر تکنیک و جذاب و خلق صحنه های ماندگار داشته باشیم. در مورد پیام اگر بخواهم صحبت کنم باید یک برنامه یک ساعت و نیمه تلویزیونی شرح حال زندگی و اتفاقات زندگیاش را بیان کنم اما او هم قدر خودش را ندانست و درگیر حاشیه ها و مسایلی شد که فوتبالش را تمام کرد.
سوال: صادقیان از تیم سقوط کرده ماشین سازی به یکباره از سوپرلیگ ترکیه که مقصد خیلی از ستارههای فوتبال دنیا است سر در آورد که اتفاق جالبی بود.
فوتبال اروپا از چنین بازیکنی به راحتی نمیگذرد. وقتی من پیام را به تیم های خارجی پیشنهاد می دادم ، آنها با دیدن فیلمهای او مجذوب فوتبال او می شدند. در آن مقطع برای پیام پیشنهاداتی از قطر، یونان و پرتغال داشتم پس از بررسی شرایط ترکیه جای مناسب تری برای پیام بود و پیام به تیم معروف پایتخت ترکیه انتقال یافت اما در نهایت اتفاق هایی افتاد که همه در جریانش هستید.
سوال: فوتبال ایران در سالهای اخیر میلیونها دلار بابت خارجیهای ناکارآمد ضرر داده است. آیا بازیکنان ومربیانی که شما مدیربرنامه شان بودید پس از جدایی کارشان به فیفا و دادگاه عالی ورزش CAS کشید؟
خداراشکر که این اتفاق تا الان برای من و بازیکنان من نیفتاده است. شاید فقط یکی دو مورد از بازیکنان با دریافت کامل و دقیق دستمزدشان از ایران رفتند و مابقی تماما با مدیریت و مذاکره و ... ختم به خیر شد و خدارا شکر هیچ پرونده ای شکایتی از بازیکنان تحت قرارداد من در فیفا برای باشگاه های ایرانی باز نشده است اما واقعا این مشکل در فوتبال ما وجود دارد و ۹۰٪ از باشگاه ها درگیر مسئله مالی می شوند. دلایل مختلفی هم وجود دارد. عدم شناخت قوانین دقیق فیفا، عدم تنظیم قرار داد خوب و دقیق، عجله در انتخاب بازیکنان خارجی، لابی گری و زد و بند هایی که برخی با واسطه های نامعتبر انجام میدهند، از دلایل اصلی پرونده های ایجاد شده در فیفاست.
علت این امر و این نابسامانی ها در چیست؟
متاسفانه نظارت دقیقی در باشگاه ها انجام نمی شود. اگر هر باشگاه یک شخص مورد اعتماد داشته باشد که در کشورهای اروپایی sport director گفته می شود شاید کار کمی درست شود. وظیفه این شخص این است که تمام بازیکنان خارجی را بررسی می کند و حتی قبل از پایان فصل با آنها یا ایجنت بازیکنان یا در صورت قرارداد داشتن بازیکن با باشگاه دیگر با آن باشگاه وارد مذاکره می شود و در فضایی آرام و بی سرو صدا قبل از اینکه بازیکنان بازارگرمی کنند با آنها قرارداد می بندد و خیلی راه کار های دیگر هست که می شود به صورت ریز درباره اش ساعتها صحبت کرد.