رمزگشایی از اسامی عجیب برخی فنون کشتی

به گزارش "ورزش سه"، در روزگاری که تغییر قوانین باعث شده تا خیلی در کشتی روز دنیا شاهد رد و بدل شدن فنون زیبا نباشیم، هنوز اسامی برخی از فنون کشتی برای علاقه مندان به ورزش جالب و جذاب است.

حتی اگر یک بار هم اسامی فنونی مثل اشکل گربه، گوسفند انداز، خورجین تکون، آفتاب مهتاب و... به گوشتان خورده باشد، علاقه زیادی دارید تا از چگونگی اجرای آن باخبر شوید. 

البته همانطور که در بالا اشاره شد، در کشتی روز دنیا که به اعتقاد برخی کارشناسان با هُل دادن حریف هم می توان امتیاز گرفت، خیلی علاقه ای میان کشتی گیران حتی سطح بالا برای اجرای این فنون دیده نمی شود. با این حال از گذشته برخی از این فنون به نام برخی از قهرمان های نامدار ایرانی مشهور شده اند که در اجرای آن تخصص داشتند.

به عنوان مثال "یک دست، یک پا" فنی است که امامعلی حبیبی در آن تخصص داشته و به نام او شناخته می شود. زیر یه خم سر بیرون(علیرضا دبیر)، زیر سر رو(رضا یزدانی)، رودست مقابل(عبدالله موحد) و بزکش(رسول خادم) از جمله فنونی است که به دلیل تخصص کشتی گیران کشورمان نه تنها در ایران بلکه در سطح جها نیز با نام آنها شناخته می شود. 

نکته جالبی که در نامگذاری در ظاهر عجیب برخی فنون به چشم می خورد، استفاده از اسامی حیوانات است. این فنون برای جنگ با حیوانات در گذشته های دور استفاده شده و به همان شکل روی تشک کشتی هم اجرا می شود. به عنوان مثال بزکش، دم شیر یا پلنگ شکن از جمله فنونی است که از مبارزه با حیوانات برای نامگذاری آنها الهام گرفته شده است.

همچنین برخی از فنون دیگر هم که شاید در ظاهر نام عجیبی داشته باشند، نامگذاری شان بی ربط نبوده و قدیمی های این رشته برای این اسامی از دلایل علمی استفاده کرده اند. 
در ادامه به شرح برخی از این فنون پرداخته ایم که شاید نامشان برای مخاطبان کشتی و علاقه مندان به ورزش جالب باشد. 

اشکل گربه

این فن در خاک اجرا می شود و در کشتی امروز دنیا خیلی مرسوم نیست. برای اجرای این فن معمولا وقتی کشتی گیران راه را برای زدن بارانداز روی حریف بسته می بینند، یک دست را از بین 2 پای حریف و دست دیگر را از کنار کمر و در حالی که یک دست را در اختیار دارند، به هم قفل می کنند و با یک چرخش حریف را در حالت پُل قرار می دهند. اگر این فن به درستی اجرا شود، حتی کشتی گیر می تواند حریف خود را ضربه فنی کند. 

سر و ته یکی

برای اجرای فن سروته یکی؛ 2 کشتی گیر باید در حالت خاک قرار داشته باشند. کشتی گیر مهاجم برای اجرای این فن باید یک پای حریف را در اختیار بگیرد. سپس یک دست را از بین 2 تا و یک دست را از کنار سر حریف قفل می کند و با یک چرخش کشتی گیر به پُل رفته و ضربه فنی می شود. 

کنده حصیرمال

کشتی گیر مهاجم برای اجرای این فن باید یک پا و در جهت مخالف یک دست حریف را در اختیار بگیرد. سپس باید حریف را از تشک بلند کرده و به پشت او را به روی تشک بیاندازد تا یا ضربه فنی کرده یا ثانیه هایی حریف را به پُل بزند. 

کنده یه چاک

وقتی یک کشتی گیر برای زیرگیری اقدام می کند، طرف مقابل برای اینکه خاک نشود یا مانع از اجرای فن حریف شود، یک پای حریف را در اختیار گرفته و با قفل کردن دست هایش کُنده او را بالا می کشد و از کنار او را می تاباند که به این فن کُنده یه چاک می گویند. 

پلنگ شکن

شاید این فن در ظاهر ساده به نظر بیاید اما برای اجرا نیاز به تبحر بالایی دارد. در فن پلنگ شکن، کشتی گیر، حریف را به سمت خود کشیده و با قدرت دست و حرکت پا او را از پشت به روی تشک می اندازد. حالا در صورتی که حریف از آمادگی لازم برخوردار باشد؛ می تواند انعطلاف به خرج داده و در حالت خاک قرار بگیرد وگرنه ضربه فنی خواهد شد.

گوسفند انداز

برای اجرای این فن، کشتی گیر باید به پشت حریف رفته و در ابتدا یک پای او را در اختیار بگیرد. بعد از اینکه کشتی گیر توانست حریف را از تشک جدا کند، با تاباندن او در حالتی قرار می گیرد که پشت حریف به تشک خورده و خودش هم به آن مسلط است. 

بزکش

فن سردوبندپی یا بزکِش که اجرای آن تخصص رسول خادم در دوران قهرمانی بوده و هم اکنون حسن یزدانی چند باری آن را به نمایش گذاشته، در حالت سرپا اجرا می شود. برای اجرای این فن باید کشتی گیر با یک دست، گردن حریف را در اختیار بگیرد و با دست دیگر مچ را مهار کند. بدین ترتیب کشتی گیر می تواند حریف را به پل برده یا حداقل او را خاک کند.

آفتاب مهتاب

این فن در حالت سرپا اجرا می شود. وقتی هر 2 کشتی گیر در حالت سرشاخ هستند و دستشان پشت گردن یکدیگر قرار دارد، هر کدام سریعتر بتوانند دست حریف را در اختیار بگیرند، می توانند آفتاب مهتاب را اجرا کنند. کشتی گیر خودش به پشت می خوابد و حریف را از روی سرش می تاباند. 

خورجین تکون

وقتی یک کشتی گیر برای گرفتن زیر دوخم اقدام می کند، کمر حریف را در اختیار گرفته و پاهای او را باز می کند تا شرایط را برای به هم زدن تعادل حریف مهیا کند. بدین ترتیب می تواند حریفش را خاک کرده یا به پُل بزند.

مشک سقا

هنگامى که حریف در خاک نشسته، کشتى‌گیر مجرى از یک سمت در پشت او به حالت زانو زده قرار مى‌گیرد. سپس کمر حریف را با قلاّب کردن دست‌ها محکم مى‌گیرد. مجرى بعد از گرفتن کمر حریف، در حالى‌که در یک طرف بدن او به روى پاهاى خود قرار مى‌گیرد، به‌سرعت حریف را تا ارتفاع بالاتر از کمر، بالا مى‌آورد به‌طورى‌که کمر حریف از یک سمت کاملاً زیر بغل دست نزدیک مجرى قرار گیرد و سپس در همین لحظه، با بردن کمر و نشیمنگاه خود به زیر مرکز ثقل بدن حریف در حالى‌که زانوهاى مجرى نیمه‌خمیده هستند، با راست کردن پاهاى خود، پائین‌تنه حریف را از پشت به‌طرف بالا پرتاب مى‌کند و بالاتنه او را به‌طرف پائین سرازیر مى‌نماید و با وارد ساختن ضربه کمر و نشیمنگاه خود، حریف را از جلو به گونه‌اى پرتاب مى‌کند که مستقیماً به روى پل مى‌رود.

گاوتاب

برای اجرای این فن که به صورت ایستاده اجرا می شود، کشتی گیر باید سر حریف را زیر کتف خود برده و از دستش برای گرفتن کتف دیگر حریف استفاده کند. در این حالت که حریف قفل شده و نمی تواند حرکتی انجام دهد، کشتی گیر فرصت تاباندن او و بر هم زدن تعادل حریف را دارد. 

کفتربند

وقتی در حالت سرپا سر حریف پایین است و اجازه زیرگیری نمی دهد، کشتی گیر می تواند دستانش را زیر کتف های حریف زده و آرنج دو دست حریف را از پشت به هم بچسباند. در این حالت فرصت برای اجرای فن وجود دارد. البته از این فن بیشتر برای نگه داشتن کشتی در زمانی که کشتی گیر نیاز به حفظ نتیجه دارد، استفاده می شود. 

گهواره دیو

برای اجرای فن گهواره دیو که در جودو هم استفاده می شود، کشتی گیر باید پایش را پشت زانوی حریف قرار دهد و سپس با استفاده از دست زانوی پای دیگر حریف را بگیرد و او را به پشت روی تشک بخواباند. بدین ترتیب در حالتی که حریف سعی در اجرای فن داشته، خودش سرنگون می شود و امتیازات زیادی را از دست می دهد.