گزارشی از حمیدرضا صدر: ایران 19 - آرژانتین 10

به گزارش "ورزش سه"، حمیدرضا صدر به بهانه چهل سالگی دیدار ایران - آرژانتین در سال 1977 در سانتیاگو برنابئو آن شب را به یاد آورده و یادداشتی به یاد ماندنی را نوشته بود که حالا در چهل و شش سالگی این مسابقه نیز خواندنی و جذاب است.

بهترین بازی‌های تاریخ تیم ملی برابر غول‌های فوتبال کدام‌ها بوده‌اند؟

احتمالا میان دیدارهای رسمی، نمایش تیم ملی در المپیک 1978 برابر لهستان و شوروی بهترین‌ها بودند. لهستان با ستاره‌هایی که دو سال پیش در جام جهانی سوم شدند - توماژوفسکی، دینا، لاتو و ژارماخ - با دردسر فراوان تیم ملی را 3-2 مغلوب کرد و گل حسن روشن درون دروازه توماژوفسکی، در صف بهترین سنگربانان دوران، یکی از تماشایی‌ترین گل‌های تاریخ تیم ملی بود. شوروی بزرگ به رهبری والری لوبانوفسکی افسانه ای و بازی اولگ بلوخین رباینده توپ طلا هم 1-2 از سد تیم ملی ایران گذشتند. بازی‌های تیم ملی برابر هلند، آلمان و پرتغال در سه جام جهانی خاطره‌انگیز نشدند و نمایش فکورانه تیم ملی برابر آرژانتین در جام جهانی 2014 با گل دیرهنگام لیونل مسی به شکست انجامید. 

ولی میان دیدارهای غیررسمی تیم ملی، یک دیدار ورای همه نمایش های تیم ملی قرار گرفت: نبرد ایران - آرژانتین در مارچ 1977، فروردین 1356. زمانی که تیم ملی جواز ورود به جام جهانی آرژانتین را به عنوان یگانه نماینده آسیا و تیم بی‌شکست کسب کرده بود و رئال مادرید طی برپایی جشن هفتاد و پنجمین سالگرد تولدش تیم ملی را به تورنمنت چهار جانبه‌ای تحت عنوان "جشنواره رئال" دعوت کرد. ایران نماینده قاره آسیا بود، آرژانتین نماینده آمریکای جنوبی و باشگاه نادی مولودیه از الجزایر، نماینده آفریقا. تیم چهارم ستاره‌های رئال مادرید به رهبری میلان میلانیچ بودند.

رئال مادرید کلیه مخارج تیم را به علاوه نوزده هزار دلار پرداخت و تیم ملی به رهبری حشمت مهاجرانی و سرپرستی فرهاد شریعت راهی مادرید شد. جایی که قرعه، تیم ملی را در سانتیاگو برنابئو به مصاف آرژانتین فرستاد. به نبرد با تیمی که میزبان جام جهانی 1978 بود و جام جهانی را فتح هم می‌کرد. سزار منوتی رهبری آرژانتین را در دست داشت و ستاره‌های راه راه پوش آبی آسمانی و سپید پرشمار بودند: هوگو گاتی، آلبرتو تارانتینی، خورخه اولگویین، اسوالدو آردیلس، ریکی ویا، رنه هوسمن، لئوپولدو لوکه، دنیل برتونی... آن شب، پیراهن بازیکنان تیم ملی سپید رنگ بودند، به رنگ پیراهن رئال. آن چه تماشاگران نشسته بر سکوهای برنابئو را خوش آمد. ایران به عنوان تیم گمنام دیدار به نبرد با غول آمریکای جنوبی رفته بود و برای‌شان همان دیوید کوچولوی قصه‌ها برابر گولیات بزرگ بود. 

ناصر حجازی دروازه‌بان اول تیم به دلیل اختلاف جایی در ترکیب نداشت و منصور رشیدی گزینه دوم مصدوم بود، بنابراین بهرام مودت سنگربان پرسپولیس درون دروازه ایستاد. سایر بازیکنان همان‌هایی بودند که مهاجرانی قصد داشت در آرژانتین آنها را روانه میدان کند: حسین کازرانی، نصراله عبدالهی، حسن نظری، آندرانیک اسکندریان در دفاع. ابراهیم قاسمپور، محمد صادقی، علی پروین در خط میانی. رضا عادلخانی، حسن روشن و غفور جهانی در خط حمله. وقتی کاپیتان پروین پرچم یادبود را به هاراسکوزا آرژانتینی داد کسی تصور نمی کردند ناشناخته های آسیا، ستاره های آرژانتینی را به بند کشند. تصور نمی‌کردند بازیکنان گمنام ایرانی بسان دیوید، ترس و واهمه را به هیچ گرفته و به نبرد با غول بروند. بازی که با سوت فرانکو مارتینز آغاز شد نبرد بی‌باکانه و از ته دل سپیدپوشان خوش تکنیک ایران برابر آرژانتینی‌هایی که از جنگ فیزیکی هراسی به دل راه نمی‌دادند آغاز شد.

اسپانیایی‌های به وجد آمده از نمایش جانانه ایران برابر ستاره‌های آرژانتینی برای بازیکنان ایران هورا کشیدند. برتونی در دقیقه 14 دروازه مودت را خیلی زود از روی نقطه پنالتی باز کرد، آن چه که در جام جهانی بدل به معمای تیم ملی می‌شد: تقدیم چهار ضربه پنالتی، دو ضربه به هلند و دو ضربه به پرو، طی سه دیدار. مصدومیت بهرام مودت کمی پیش از نیمه اول مهاجرانی را به روانه ساختن آخرین گزینه‌اش درون دروازه وادار ساخت، به قرار دادن ناصر نبوی

دروازه‌بان بانک ملی نبوی برخلاف انتظار برابر ستاره‌های آرژانتینی خونسردی ذاتی‌اش را به رخ کشید و برابر توپ‌های روانه شده به قاب دروازه‌اش تسلیم نشد. بعدها که تیم  راهی جام جهانی شد جایی در سیاهه دروازه‌بانان نداشت و ناصر حجازی، بهرام مودت و رسول کربکندی سه دروازه‌بان تیم بودند. با این وصف او در آن نبرد خاطره‌انگیز نقش خودش را با شایستگی بازی کرد. نیمه دوم به مردان سپید پوش تعلق داشت، به نفوذهای حسن نظری مدافع راست، به دریبل های حسن روشن در همان جناح. به نفوذهای عادلخانی از جناح چپ، به بازیسازی ابراهیم قاسمپور. به درخششی دور از انتظار...زمان سپری شد و هوگاتی سرخپوست موبلند آرژانتینی از دروازه اش دفاع کرد و دفاع. ولی سرانجام دقیقه 81 فرا رسید. فرا رسید و محمد صادقی، مرد میانی دو پای باشگاه پاس، آن سنگر تسخیرناپذیر را فتح کرد. عادلخانی از جناح چپ توپ را برای صادقی فرستاد و پسر خوزستانی با شوت سر ضربی توپ را گوشه دروازه آرژانتین جای داد. بازی 1-1 به پایان رسید و سرنوشت نهایی به ضربات پنالتی سپرده شد. روشن و قاسمپور ضربه‌های‌شان را از دست دادند و آرژانتینی‌ها چهار بار توپ را درون دروازه نبوی جای دادند و از فرط شاید یکدیگر را در آغوش کشیدند. پسران ایران راهی دیدار نهایی نشدند، با این وصف همه را حیرت کردند. 

درجه‌بندی بازیکنان از نگاه نشریه مارکا بازتابنده آن حیرت بود:

ایران: مودت /1، نظری/3، عبدالهی/1، کازرانی/1، اسکندریان/2، پروین/2، صادقی/2، قاسمپور/2، روشن/2، جهانی/1، عادلخانی/2: جمع 19

آرژانتین: گاتی/2، اولگویین/1، گایگو/1، تارانتینی/1، هاراسکوزا/1، آردیلس/2، دنیل کیلر/1 ، ویا/صفر، لوکه/صفر، هوسمن/صفر، برتونی 2: جمع 10

همه پس از پایان دیدار به سوی مربی ایرانی رفتند که او را نمی‌شناختند، به سوی حشمت مهاجرانی. تیم ملی ایران پیش از اولین سفرش به نبردهای نهایی جام جهانی نمایشی داده بود بیش از حد غیر منتظره. خود را قرار داده بود در ویترین بین المللی کنار بزرگان.

رئال در دیدار دیگر با میگل انخل، کاماچو، برایتنر، دل بوسکه و سانتیانا، نماینده آفریقا را پشت سر گذاشت و در نبرد نهایی هم با یک گل آرژانتین را شکست داد. ولی پدیده آن تورنمنت، تیم ملی ایران بود.  سزار منوتی و ریموند کوپا به ستایش از تیم ملی پرداختند و مقاله‌های نشریاتی مثل اکیپ و فرانس فوتبال انتظارها از تیم ملی در جام جهانی را بالا بردند، خیلی بالا. نمایش تیم ملی در آرژانتین تناسبی با قواره آن انتظارها نداشت، ولی نمایش مارچ 1977 در برنابئو در صف دیدارهای بزرگ تیم ملی قرار گرفته بود...

حمیدرضا صدر