نبوغ یا شکست، دو روی سکه کاپیتان سابق تیم ملی

به گزارش "ورزش سه"، نکونام که پس از خداحافظی از میادین فوتبال، تنها سابقه چند ماه دستیاری کارلوس کیروش را دارد، قرار است در اولین تجربه سرمربیگری‌اش هدایت یک باشگاه پر هوادار را در دست بگیرد. باشگاهی که هوادارانش در عطش کسب اولین قهرمانی لیگ می‌سوزند. به همین دلیل فرصت چندانی برای آزمون و خطا در اختیار سرمربیان این تیم قرار نمی‌دهند. با این وضعیت نکونام برای اولین تجربه سرمربیگری‌اش، چالشی سخت را برگزیده است و ممکن است اعتبار او را در عرصه مربیگری مخدوش کند.

تراکتورسازی با هواداران پر شور و متعصبش، گزینه‌ی جذاب و وسوسه‌انگیز برای هر سرمربی است. چه آن مربی امیر قلعه‌نویی با کوله باری از تجربه و عنوان باشد و چه نکونام بدون سابقه چندان در عرصه‌ی مربیگری. تراکتوری‌ها قبلا بهره چندانی از به‌کار گیری مربیان جوان نبردند. رسول خطیبی با تجربه سرمربیگری در لیگ یک و در تبریز، ردای سرمربیگری تراکتور را به تن کرد. اما علی‌رغم نتایج اولیه خوب او با تراکتور، نتوانست حاشیه‌های تیمش را کنترل کند و خود با ایجاد عصبیت در تیمش و درگیری با بازیکنان، نقش مهمی در منحرف شدن تراکتورسازی از مسیر قهرمانی داشت. همین موضوع مدیران تراکتور را بر آن داشت تا در میانه فصل تونی اولیویرا را به تبریز بازگردانند و این مربی باتجربه موفق شد دوباره تراکتور را به کورس قهرمانی برگرداند و تنها تساوی با نفت تهران در روز آخر باعث از دست رفتن قهرمانی شد.

نکونام بر عکس خطیبی، تبریزی و آذری نیست. خطیبی که خود زاده تبریز و اهل دیار آذربایجان بود نتوانست در تیم پرطرفدار تراکتورسازی به موفقیت اصلی که همان قهرمانی در لیگ بود برسد. خطیبی البته جسارت زیادی در استفاده از بازیکنان جوان داشت و تیمش نیز جسورانه بازی می‌کرد. اما جدا از این خصلت جوانی این بازیکن سابق تیم ملی که در جام جهانی ۲۰۰۶ با نکونام همبازی بود باعث شد تا او نتواند با تراکتورسازی ادامه دهد. با این تجربه ناموفق در استفاده از یک مربی جوان در باشگاه پرطرفداری چون تراکتورسازی، روی آوردن به یک مربی جوان که سابقه سرمربیگری در هیچ سطحی را ندارد، دارای ریسک بالایی است. همچنین باید محرومیت تراکتورسازی را از پنجره نقل و انتقالات تابستانی در نظر داشت و اینکه اکثر بازیکنان فعلی این تیم بازیکنان باتجربه ای هستند که فاصله سنی چندانی با نکونام ندارند. تجربه نشان داده که فاصله سنی کم سرمربی و بازیکنان در فوتبال ایران چندان منجر به شکل‌گیری رابطه حرفه‌ای و مناسب بین آنها نمی‌شود. به همین دلیل است که مربیان جوان اغلب ترجیح داده‌اند با بازیکنان جوان و حرف شنو همکاری کنند. امیر قلعه‌نویی یکی از این مربیانی بود که در شروع سرمربیگری اش در استقلال، چند بازیکن باتجربه تیمش را کنار گذاشت و ترجیح داد با بازیکنان جوان همکاری کند.

در فوتبال حرفه‌ای دنیا، تجربیات موفقی از روی آوردن به مربیان جوان وجود دارد که باعث می‌شود خوشبینی به موفقیت نکونام در تراکتور افزایش یابد. آخرین تجربه موفق در این مورد الکساندر نوری در وردربرمن است که موفق شد این تیم را از انتهای جدول به میانه‌ها انتقال دهد. سال‌ها قبل نیز فدراسیون فوتبال هلند، در تصمیمی عجیب فرانک رایکارد را در اولین تجربه سرمربیگری‌اش، به عنوان سرمربی تیم ملی هلند انتخاب کرد و چند سال بعد همین تجربه را با مارکو فان‌باستن در جام جهانی ۲۰۰۶ تکرار کرد. با توجه به تجربیات بین‌المللی نکونام و هوش وافر این بازیکن سابق تیم ملی، می‌توان امیدوار بود که او در اولین تجربه سرمربیگری اش در تبریز، روزهای خوبی را سپری کند. اما این یک روی سکه است و عدم موفقیت و ناکامی در تراکتورسازی می‌تواند آینده مربیگری نکونام را در مسیری نامناسب قرار دهد. 

حجت شفیعی