از جلبکها تا مواد معدنی
چرا آب استخرهای ریو سبز شد؟
دومین استخر مسابقههای المپیک ریو 2016 هم بر اثر فعل و انفعال شیمیایی سبزرنگ شد؛ اتّفاقی که در یک استخر معمولی شهری هم غیرقابل پذیرش است.
به گزارش "ورزش سه" و به نقل از ووکس (vox)، پس از آنکه آب یکی از استخرهای مسابقههای ریو 2016 سبز رنگ شد، در حالی که هنوز پاسخ درستی درباره چرایی این قضیه در دست نبود، استخر دوم هم رو به سبزی گذاشت. مسئولان برگزاری مسابقهها در دو روز گذشته بارها اعلام کردهاند که آب استخرها آزمایش شده است و برای سلامت ورزشکاران ضرری نخواهد داشت.
این در حالی بود که به گفته ماریو آندرادا، یکی از سخنگوهای مسئولان برگزاری، قرار بود تا دیروز آب استخر سبز رنگ تعویض شود که به جای این اتّفاق دومین استخر هم سبز رنگ شد؛ امّا چرا؟
پس از پیگیریهای خبرنگاران و به ویژه در پاسخ به نشریه لسآنجلستایمز، فدراسیون جهانی شنا بیانیهای صادر کرد و اطمینان داد که دلیل رنگ سبز استخرها وجود نوعی جلبک نیست:
- فینا اطمینان میدهد که تغییر رنگ غیرطبیعی که در استخرهای ریو پدیدار شده است، به خاطر تمام شدن برخی از مواد شیمیایی مورد نیاز برای تصفیه آب بوده. در نتیجه این اتّفاق سطح pH از حدّ معمول خارج شده و باعث تغییر رنگ آب شده است.
کمیته پزشکی-ورزشی فینا با بررسیهای لازم روی کیفیت آب استخرها به این نتیجه رسیده است که هیچ خطری برای سلامتی ورزشکاران وجود ندارد و دلیلی برای تحت تاثیر قرار گرفتن رقابتها نیست.
باور میکنید؟ به همین سادگی؛ در رقابتی مثل المپیک، مواد مورد نیاز برای تصفیه آب تمام شده است! با این وجود امّآ مقامات همچنان بر این که آب برای سلامت ورزشکاران مضر نیست اصرار دارند.
«ما در طول شب آب هر دو استخر را دستخوش تغییراتی کردیم و امیدواریم به زودی رو به آبی شدن بگذارند. البتّه که مسئولان کیفیت آب در طول روز هم باید آزمایشهای فشردهتری انجام دهند.» آندرادا این صحبتها را به نیویورکتایمز گفت: «ما احتمالا درباره اثر حجم شرکتکنندگان بر کیفیت آب دچار اشتباه شدیم؛ تعداد زیاد شرکتکنندگان و کسانی که به آب زدند، pH آب را بسیار پایین آورده. مسئولان کیفیت آب استخرها باید بیش از پیش تلاش کنند.»
pH چیست و چه طور رنگ آب را تغییر داده است؟
pH یک معیار و عدد برای سنجش میزان اسیدی یا قلیایی بودن محیط است. pH آب سالم باید در نقطهای باشد که آب تقریبا نه اسیدی باشد نه قلیایی و خنثی باشد؛ ولی کمتر یا بیشتر بودن این مقدار آب را از حالت عادّی خارج میکند. نیل هرناندز، کسی که در یک شرکت ساخت و توسعه استخر و تجهیزات شنا، مدیر مسائل و مشکلات آب است، درباره این ماجرا دو احتمال را بیان میکند:
1- بالا یا پایین بودن pH میتواند کاری کند که مواد معدنی توی آب رنگی شوند. مثلا کلسیم در چنین آبی کدر میشود و مس به رنگی شبیه سبز-آبی در میآید.
2- اگر میزان pH آب بیش از اندازه بالا برود، آب خاصیّت قلیایی پیدا میکند و اثرگذاری کلر موجود در آب استخر که برای ضدعفونی کردن آب است از بین میرود؛ اتّفاقی که به جلبکها اجازه رشد میدهد.
البتّه هرناندز احتمال دوم، یعنی سبز شدن آب استخرهای ریو 2016 به دلیل رشد جلبکها را بسیار ضعیف میداند چرا که برای تغییر رنگ استخری در این وسعت و با این اندازه زمان بیشتری برای رویش جلبکها نیاز است.
پیش از آغاز رقابتها نگرانیهای بسیاری درباره آلودگی شریانهای اصلی آب ریو ابراز شده بود. به گزارش اسوشیتدپرس (associated press) در ماههای اخیر بارها گزارشهایی درباره آلودگی ویروسی آبهای ریو به گوش رسیده بود. به هر حال امّا حالا مسئولان وعده دادهاند آب به زودی تمیز خواهد شد. اگرچه هرناندز، به عنوان متخصّص و شاغل در زمینه استخرداری، در پاسخ به این پرسش که اگر برای یکی از استخرهای او چنین اتّفاقی میافتاد آیا باعث خجالتش میشد یا خیر چنین پاسخ داد: «من قطعا اخراج میشدم!»