اساتید بداهه؛
کرواسی چطور بدون برنامه به نیمهنهایی رسید؟
در بازی کرواسی و روسیه در مرحلهی یکچهارم نهایی جام جهانی روسیه، زمانی که سکه به نفع کرواتها افتاد، لوکا مودریچ از آن سوی زمین با فریاد به دروازهبانشان گفت " ما اول باید پنالتی بزنیم ؟ ".
به گزارش "ورزش سه"، اما قرار نبود پنالتیها با ضربهی کرواتها آغاز شود. با اینکه آمار نشان میدهد تیمی که پنالتی اول را میزند در 60 درصد مواقع پیروز میشود ولی کرواتها دوست داشتند دومین تیم پنالتیزن باشند. سوباشیچ، دروازهبان موناکو متخصص گرفتن پنالتی است و در لیگ فرانسه و سه بازی از 5 بازی کرواسی در این جام جهانی، 58 درصد پنالتیهایی که به سمت دروازهاش شلیک شده را مهار کرده.
اگر سوباشیچ میتوانست پنالتی اول را مهار کند، کرواسی مسلماً نسبت به حریف برتری پیدا میکرد. ولی مسالهی مورد نظر ما این نیست. موضوع این است که کرواسی در حالی به مرحلهی یکچهارم نهایی جام جهانی صعود کرده بود که بازیاش برای دومین بار به ضربات پنالتی کشیده شده بود ولی برای این ضربات، برنامهی از پیش طراحی شده نداشت.
بازیکنان کروات به یکی از مهمترین لحظات فوتبال ملی خود رسیده بودند بدون اینکه بدانند در این موقعیت چه باید بکنند. در مقایسه با آمادهسازی انگلیس برای ضربات پنالتی در بازی مقابل کلمبیا، آمادهسازی کرواتها به شوخی میماند.
این در عین حال نشانهای از روند عمومی تصمیمگیری و فرایندهای آمادهسازی تیمها در فوتبال کرواسی بود. در فوتبال کرواسی چیزی به اسم برنامهی بلندمدت و میانمدت وجود ندارد. نه نقشهراهی در کار است و نه سیستم مشخص و پایهریزیشدهای. کرواتها اساتید بداهه هستند.
خیلیها میپرسند چطور ممکن است کشوری با 4 میلیون نفر جمعیت این همه فوتبالیست باکلاس به دنیای فوتبال تحویل دهد ؟ فارغ از کلیشههای دست تقدیر و ژنهای فوتبالی، تا کنون پاسخ جامع و کاملی به این سوال داده نشده است. البته در کرواسی مربیان ردههای پایهی بسیار خوبی هست که معرفی این همه ستارهی بزرگ در سالهای اخیر مدیون تلاش آنها بوده. ولی در کرواسی برنامهی جامعی در کار نیست که به صورت سیستماتیک جوانان را آموزش داده یا فوتبالیستهای جوان را در سراسر کشور توزیع کند. استادیومهای جدید در این سالها به ندرت ساخته شده و زمینهای تمرین هم از این قاعده مستثنی نبوده. امکانات فوتبالی درکرواسی ابتدایی است، بسیاری از زمینهای چمن کیفیت وحشتناکی دارند و باشگاهها برای دخل و خرجشان دچار مشکل هستند.
سرمربی حال حاضر کرواتها، دالیچ تنها 48 ساعت پیش از آخرین بازی کرواسی در رقابتهای انتخابی اروپا، درمقابل اوکراین، به این سمت منصوب شد. بازیای که کرواسی باید حتماً در آن پیروز میشد تا به رقابتهای حذفی راه یافته و در صورت پیروزی در دو بازی رفت و برگشت جواز حضور در روسیه را پیدا کند. او قبل از سفر تیم ملی کرواسی به کیف برای بازی با اوکراین، در فرودگاه زاگرب به تیمش ملحق شد.
در تمام این سالها سرمایهگذاری فدراسیون در زیرساختها و فوتبال پایه در کمترین حد ممکن بوده و در فوتبال این کشور نه خبری از آیندهنگری بوده و نه برنامهای برای آیندهی دور. چند سال پیش کرواتها از مدیر فنی وقت فدراسیون این کشور، رومئو یوزاک خواستند برنامهای طولانیمدت برای پیشرفت کرواسی تهیه کند. تا حد زیادی شبیه همان کاری که میشل سابلون برای بلژیک کرده بود. ولی یوزاک چند هفته پیش از آنکه برنامهی خود را به روسا معرفی کند از پست خود اخراج شد.
استراتژی، منطق و نظم در فوتبال کرواسی چندان محلی از اعراب ندارد. برخی میگویند این ماجرا و فقدان انضباط و استراتژی تیمی، در مستطیل سبز هم خود را به عینه نشان میدهد. اگر غیر از این باشد، چطور میتوان توضیح داد که تیمی که تعدادی از بهترین هافبکهای این جام جهانی را در اختیار دارد، نتواند در مسابقات خود، کنترل میانهی میدان را بدست بگیرد ؟
کرواسی در بازی مقابل کرواسی 190 توپ بلند ارسال کرد و با اینکه در میدان به وضوح نسبت به حریف برتری داشت، نتوانست از قدرت خود به قدر کافی استفاده کند و کار را برای خود سخت کرد. در نتیجه، در پایان بازی کرواتها بار دیگر مجبور شدند برای پیروزی به آزمون شانس متوسل شوند.
ولی آیا ممکن است کرواتهای تکنیکی و مغرور، قدرت خود را از آشفتگی و عدم سازمانیافتگیشان بگیرند ؟ ممکن است فوتبالیستهای کروات که از سنین پایین به بداهه عادت کردهاند آن را به عنوان بخشی از ذهنیت خود قبول کرده باشند و حالا دیگر نتوانند به جز این، از هیچ راه دیگری موفق شوند؟ این تئوری وسوسهبرانگیزی است. ولی شک دیگر این است که شاید آنها صرفاً خوششانس بودهاند که تا این مرحله از جام جهانی بالا آمدهاند. شاید در بازی با انگلستان بتوان برای این سوالات پاسخهایی پیدا کرد.
منبع: گاردین
ترجمه: آرش جلال منش